Θησαυρός Μαξ Μέρτεν
Ο Μαξ Μέρτεν γεννήθηκε το Σεπτέμβριο του 1911. Στη ναζιστική Γερμανία είχε μια ραγδαία ανέλιξη εξαιτίας του σκληρού του χαρακτήρα. Είχε οριστεί από το καθεστώς ως ανώτατος εισαγγελέας και έφερε τον βαθμό του λοχαγού.
Όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Μέρτεν υπηρέτησε στη Σερβία και στην Ελλάδα ως ανώτερος δικαστικός σύμβουλος. Στη χώρα μας ήρθε τον Απρίλιο του 1942, ακριβώς ένα χρόνο μετά τη γερμανική εισβολή.
Για τα επόμενα δυο χρόνια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, με βασικότερο από τα καθήκοντά του, την εφαρμογή της διαταγής για τη δίωξη και εξόντωση των εβραίων της Μακεδονίας. Ο χαρακτήρας του Μέρτεν και η αφοσίωσή του στα ναζιστικά ιδεώδη, τον έκαναν να δείχνει διαρκώς το πιο σκληρό πρόσωπό του, παρακάμπτοντας, πολλές φορές, ακόμα και τον ίδιο τον ανώτερο στρατιωτικό διοικητή των ναζιστικών στρατευμάτων, σε Μακεδονία και Αιγαίο.
Ο Μέρτεν δεν άργησε να λάβει το προσωνύμιο «χασάπης της Θεσσαλονίκης», που περιέγραφε, με γλαφυρό τρόπο, τα έργα και τις ημέρες του στη χώρα μας. Ο λοχαγός του Γ’ Ράιχ θεωρείτε ο βασικός υπεύθυνος για το γεγονός πως, περίπου 50.000 εβραίοι της Θεσσαλονίκης, οδηγήθηκαν και, οι περισσότεροι από αυτούς, εξοντώθηκαν στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Ο Μαξ Μέρτεν, πριν τους στείλει στο θάνατο, είχε φροντίσει να λεηλατήσει τις περιουσίες τους, υποσχόμενος πως θα τους γλιτώσει, αν τον πληρώσουν αδρά. Όταν, βέβαια, έπαιρνε αυτό που ήθελε, τους έβαζε στα τρένα του θανάτου και τους έστελνε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η αξία των όσων κατάφερε και αποκόμισε υπολογίζεται πως ξεπερνούσε το ιλιγγιώδες ποσό των 125.000.000 χρυσών φράγκων! Όταν το Γ’ ράιχ άρχισε να χάνει στα μέτωπα του πολέμου και να υποχωρεί προς τα γερμανικά εδάφη, ο Μέρτεν έφυγε από την Ελλάδα.
Λέγεται πως πήρε μαζί του μόνο ένα μικρό μέρος από το θησαυρό που είχε συγκεντρώσει. Το μεγαλύτερο μέρος το έθαψε κάπου στη βόρεια Ελλάδα. Αυτό, σύμφωνα με μια εκδοχή. Σύμφωνα με μια άλλη, ο Μέρτεν, όταν είδε πως το μέτωπο κατέρρεε, φόρτωσε σε μερικές δεκάδες καμιόνια, εκατοντάδες χιλιάδες λίρες, περίπου 12 τόνους σε χρυσάφι και τιμαλφή, διαμάντια τεράστιας αξίας ακόμα και αρχαία αντικείμενα.
Η πομπή από τα καμιόνια φτάνει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και, εκεί, φορτώνονται σε ένα γερμανικό υποβρύχιο, το οποίο μεταφέρει το θησαυρό στη Σάμο.
Εκεί, (σύμφωνα πάντα με τον αστικό μύθο) ο Μέρτεν αγοράζει μια μεγάλη τράτα, όπου φορτώνει τα πολύτιμα κιβώτια. Η τράτα έχει προορισμό τη Φοινικούντα Μεσσηνίας. Στα ανοιχτά, το υποβρύχιο τορπιλίζει την τράτα, η οποία βυθίζεται. Στόχος του Μέρτεν ήταν να επιστρέψει στην Ελλάδα για να πάρει το θησαυρό. Όσες προσπάθειες κι αν έγιναν, κανένας θησαυρός δεν βρέθηκε, παρά τις προσπάθειες, που κατά καιρούς έχουν γίνει