Η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Η Νοσηλευτική – όπως και η Ιατρική- αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα στους λαούς της Ανατολικής Μεσογείου – Ασίας οι οποίοι πολεμούσαν συνεχώς, γεγονός που σημαίνει ότι θα είχαν έντονα προβλήματα περίθαλψης και φροντίδας. Άλλο γνώρισμά τους ήταν ότι οι θρησκευτικές αντιλήψεις τους έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της θεραπείας και της νοσηλείας.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (5ος π. Χ. αι.) οι Βαβυλώνιοι δεν είχαν ιατρούς. Για τους λαούς της Μεσοποταμίας γενικότερα, η αρρώστια ήταν τιμωρία από τους θεούς και η θεραπευτική ασκούνταν από τους ιερείς.

Οι Εβραίοι μέσα από τον Μωσαϊκό Κώδικα και τα Ιερά τους Βιβλία έδωσαν έμφαση στην προληπτική ιατρική και την υγιεινή.

Στην αρχαία Αίγυπτο η ιατρική ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και ίσχυε η ειδικότητα κατά περιοχή. Στο Σάις υπήρχε γυναικεία Μαιευτική Σχολή. Ιατρική όμως πέρα από τους επαγγελματίες ιατρούς ασκούσαν και ιερείς ή μάγοι. Στον πάπυρο Smith περιγράφονται πολλές νοσηλευτικές πράξεις με λεπτομερείς οδηγίες για το διαιτολόγιο στον τέτανο, τον τρόπο που δίνεται η τροφή (άνοιγμα του στόματος με ξύλινο όργανο περιτυλιγμένο με λινό ύφασμα).

Στην αρχαία Ελλάδα η Ιατρική αρχίζει από τους μυθικούς χρόνους με θεό της Υγείας και της Ιατρικής τον Απόλλωνα Αργότερα, το 1300 π. Χ., έρχεται ο Ασκληπιός γιός του Απόλλωνα και απεικονίζεται πάντα με μια ράβδο και έναν όφη. Ο Όμηρος αναφέρει τους γιούς του Μαχάονα και Ποδαλείριο, οι οποίοι ακολούθησαν τα ελληνικά στρατεύματα στον πόλεμο της Τροίας. Ο Μαχάων ήταν χειρουργός, επιδέξιος να αφαιρεί τα βέλη από τους τραυματισμένους πολεμιστές. Τα θεραπευτικά μέσα που εφάρμοζε η Ιατρική του πολέμου δείχνουν ότι οι Έλληνες της περιόδου αυτής γνώριζαν ανατομία, μεθόδους θεραπείας και περιποίηση τραυμάτων. Η θεραπεία των ασθενών γινόταν στα Ασκληπιεία, που λειτουργούσαν ως Νοσοκομεία Φυσικοθεραπεύτρια της εποχής. Οι ιατροί των Ασκληπιείων καλούνταν Ασκληπιάδες και ίδρυσαν κέντρα ιατρικών σπουδών «σχολές» σε συνδυασμό με νοσοκομεία και άλλα συναφή ιδρύματα.

Η πλέον ονομαστή «σχολή» ήταν της «Κω», όπου γεννήθηκε ο Ιπποκράτης. Ο Ιπποκράτης έθεσε την ιατρική σε επιστημονικές βάσεις. Τόνισε την ανάγκη κλινικής παρακολούθησης και μελέτης του ασθενούς. Υπομονετικά παρατηρούσε τον άρρωστο με τις ώρες, μελετούσε και κατέγραφε τα συμπτώματα και τις αντιδράσεις του, αλλά και τα αποτελέσματα των θεραπειών που εφάρμοζε. Ο Ιπποκράτης καθόρισε επίσης, στον Όρκο του, τη συμπεριφορά των ιατρών και διατύπωσε τα ηθικό-δεοντολογικά σημεία που οι Ιπποκρατικοί ιατροί οφείλουν να τηρούν. Ο Ιπποκράτης δεν αναφέρει τη λέξη νοσοκόμος, περιγράφει όμως με λεπτομέρειες την τέχνη του «νοσηλεύειν».

Οι Ρωμαίοι φρόντιζαν ιδιαίτερα την υγεία των στρατιωτών και ίδρυσαν στρατιωτικά νοσοκομεία (Valetudinarium), που προορίζονταν για τους τραυματίες στρατιώτες. Οι Ρωμαίοι παρείχαν επίσης δωρεάν ιατρική περίθαλψη για τους πτωχούς της αυτοκρατορίας και διέθεταν μεγάλα ποσά για δημόσια έργα και για τη Δημόσια Υγιεινή. Είχαν επινοήσει το πλέον ολοκληρωμένο σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης.

Στις Ινδίες η Ιατρική στην Ινδία ήταν έργο των ιερέων και των σοφών και έφθασε στο απόγειό της το 1000-800 π. Χ. Στο Μπεναρές είχε ιδρυθεί κέντρο ιατρικής εκπαίδευσης. Υπήρχαν νοσοκομεία και τη νοσηλεία των αρρώστων και η θεραπευτική ομάδα αποτελείτο από τον ιατρό, τον ασθενή, τα φάρμακα και το νοσηλεύοντα.