Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc kiểm định chất lượng công trình phục vụ công tác bảo trì được thực hiện trong các trường hợp sau:
1. Kiểm định định kỳ theo quy trình bảo trì công trình đã được phê duyệt:
Việc kiểm định định kỳ được thực hiện nhằm đánh giá hiện trạng chất lượng công trình, phát hiện các hư hỏng, xuống cấp để có biện pháp xử lý kịp thời, đảm bảo an toàn cho công trình trong quá trình sử dụng.
Tần suất kiểm định định kỳ được quy định trong quy trình bảo trì công trình, thông thường từ 1 đến 5 năm/lần tùy vào loại công trình và mức độ quan trọng.
2. Khi phát hiện thấy công trình, bộ phận công trình có hư hỏng hoặc có dấu hiệu nguy hiểm, không đảm bảo an toàn cho việc khai thác, sử dụng:
Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như nứt, sụt lún, thấm dột, gỉ sét,... cần tiến hành kiểm định để đánh giá mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra hư hỏng.
Việc kiểm định giúp xác định phương pháp sửa chữa, khắc phục phù hợp, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và kéo dài tuổi thọ công trình.
3. Khi có yêu cầu đánh giá chất lượng hiện trạng của công trình phục vụ cho việc lập quy trình bảo trì đối với những công trình đã đưa vào sử dụng nhưng chưa có quy trình bảo trì:
Việc kiểm định giúp đánh giá tổng thể hiện trạng chất lượng công trình, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ và an toàn của công trình.
Dựa trên kết quả kiểm định, sẽ xây dựng quy trình bảo trì phù hợp, bao gồm các nội dung như: tần suất kiểm định, bảo dưỡng, sửa chữa, các biện pháp phòng ngừa hư hỏng,...
4. Khi cần có cơ sở để quyết định việc kéo dài thời hạn sử dụng của công trình đối với các công trình đã hết tuổi thọ thiết kế hoặc làm cơ sở cho việc cải tạo, nâng cấp công trình:
Việc kiểm định giúp đánh giá khả năng chịu lực, độ bền và an toàn của công trình sau khi hết tuổi thọ thiết kế.
Dựa trên kết quả kiểm định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ quyết định việc kéo dài thời hạn sử dụng hoặc yêu cầu cải tạo, nâng cấp công trình để đảm bảo an toàn.
5. Khi có yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền:
Cơ quan quản lý nhà nước có thể yêu cầu kiểm định chất lượng công trình trong trường hợp nghi ngờ công trình không đảm bảo an toàn hoặc có nguy cơ xảy ra sự cố.
Ngoài các trường hợp trên, chủ đầu tư, chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng công trình cũng có thể yêu cầu kiểm định chất lượng công trình để phục vụ cho các mục đích khác như:
Mua bán, chuyển nhượng công trình.
Đánh giá giá trị tài sản.
Bảo hiểm công trình.
1. Tiêu chuẩn TCVN 12372:2019 - Bê tông. Phương pháp thử nghiệm:
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp thử nghiệm để xác định các đặc tính cơ bản của bê tông như cường độ nén, cường độ uốn, cường độ kéo, độ sụt, độ dẻo, hàm lượng khí,...
Các kết quả thử nghiệm được sử dụng để đánh giá chất lượng bê tông và khả năng chịu lực của công trình.
2. Tiêu chuẩn TCVN 12517:2018 - Kết cấu bê tông và cốt thép. Kiểm tra không phá hủy:
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp kiểm tra không phá hủy để đánh giá chất lượng kết cấu bê tông và cốt thép như phương pháp siêu âm, phương pháp rebound hammer, phương pháp đo điện trở,...
Các phương pháp này giúp đánh giá hiện trạng kết cấu công trình, phát hiện các hư hỏng, rỗng, nứt bên trong mà không cần phá dỡ công trình.
3. Tiêu chuẩn TCVN 5553:2012 - Thép xây dựng. Phương pháp thử nghiệm cơ học:
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp thử nghiệm cơ học để xác định các đặc tính cơ bản của thép xây dựng như cường độ kéo, độ dẻo, độ bền mỏi,...
Các kết quả thử nghiệm được sử dụng để đánh giá chất lượng thép và khả năng chịu lực của công trình.
4. Tiêu chuẩn TCVN 9394:2012 - Mối nối hàn trong xây dựng. Phương pháp thử nghiệm:
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp thử nghiệm để đánh giá chất lượng mối nối hàn trong xây dựng như thử nghiệm kéo, thử nghiệm uốn, thử nghiệm va đập,...
Các kết quả thử nghiệm được sử dụng để đánh giá khả năng chịu lực và độ bền của mối nối hàn.
5. Tiêu chuẩn TCVN 4054:2018 - Gạch xây dựng. Phương pháp thử nghiệm:
Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp thử nghiệm để xác định các đặc tính cơ bản của gạch xây dựng như cường độ nén, độ hút nước, độ bền axit,...
Các kết quả thử nghiệm được sử dụng để đánh giá chất lượng gạch và khả năng chịu lực của công trình.
Ngoài các tiêu chuẩn trên, còn có một số tiêu chuẩn khác cũng được áp dụng cho việc kiểm định chất lượng công trình phục vụ công tác bảo trì như:
Tiêu chuẩn TCVN 8553:2012 - Vữa xây dựng. Phương pháp thử nghiệm.
Tiêu chuẩn TCVN 12438:2017 - Sơn và vecni. Phương pháp thử nghiệm.
Tiêu chuẩn TCVN 6465:2018 - Tấm lợp kim loại. Phương pháp thử nghiệm.
Việc lựa chọn tiêu chuẩn áp dụng cho việc kiểm định chất lượng công trình phụ thuộc vào loại công trình, vật liệu xây dựng và mục đích kiểm định.
Lưu ý:
Các tiêu chuẩn quy định Việt Nam về kiểm định chất lượng công trình được cập nhật thường xuyên. Do vậy, cần sử dụng phiên bản mới nhất của các tiêu chuẩn này khi thực hiện kiểm định.
Việc kiểm định chất lượng công trình cần được thực hiện bởi các tổ chức, cá nhân có đủ năng lực và trình độ chuyên môn theo quy định của pháp luật.