bhagavadgitasara-vyasaraja virachita

ವ್ಯಾಸರಾಜವಿರಚಿತ

ಭಾಗವದ್ಗೀತಾಸಾರ

’ಪಾಲಿಸು ಪಂಡರಿಪುರಿರಾಯ’ ಎಂಬಂತೆ - ಛಾಪುತಾಳ

ಕೇಳಯ್ಯ ಎನ್ನ ಮಾತ ಪಾರ್ಥನೇ | ಗೀತಾದರ್ಥನೇ - ಪ.

ಶ್ಲೋ: ಕುರೂಕ್ಷೇತ್ರದೀ | ಎನ್ನವರು ಪಾಂಡವರೂ ||

ಪೇಳೊ ಸಂಜಯ | ಏನು ಮಾಡುವರು ಕೂಡೀ |

ಕೇಳೈ ಅರಸನೇ | ನೋಡು ಪಾಂಡವರ ಸೇನಾ |

ಮಾತಾಡಿದ ನಿನ್ನ ಸುತಗೆ | ದ್ರೋಣ ನಿಂತು || ೧ ||

ಪದ: ಕೇಳಿ ತಾ ಪಾರ್ಥನು ಕುರುದಂಡ | ರಣದಲಿ ಚಂಡ | ಗಾಂಡೀವ ಕರದಂಡ |

ಅಚ್ಯುತ ಪಿಡಿ ರಥ ನಡೆಮುಂದಾ | ಬಹುತ್ವರದಿಂದ | ನೋಡುವೆ | ನೇತ್ರದಿಂದಾ ||

ಗುರುಹಿರಿಯರ ಕೂಡಾ ಯಾಕೆಂದಾ | ಯುದ್ಧ ಸಾಕೆಂದ | ಭಿಕ್ಷವೇ ಸುಖವೆಂದಾ

ಕುಂತಿಸುತ ಈ ಮಾತು ಉಚಿತಲ್ಲ | ನಿನಗಿದು ಸಲ್ಲ | ಪಿಡಿ ಗಾಂಡೀವ ಬಿಲ್ಲ || ೧ ||

ಶ್ಲೋ: ಬಾಲ ಯೌವನ ಮುಪ್ಪುತನ ದೇಹದಲ್ಲೀ |

ಇಂಥಾ ದೇಹಕೆ ಮೋಹ ಮತ್ಯಾತಕಿಲ್ಲಿ |

ಕಾಯ್ದು ಕೊಲ್ಲುವ ನಾನು ಇರುತಿರಲು ಇಲ್ಲೀ |

ಬಿಲ್ಲು ಪಿಡಿದು ಕೀರ್ತ್ಪಡೆ ಲೋಕದಲ್ಲಿ || ೨ ||

ಪದ: ಶಸ್ತ್ರದಂಜಿಕೆಯಿಲ್ಲ ಜೀವಕ್ಕೆ | ಈ ದೇಹಕ್ಕೆ | ಪಾವಕನ ದಾಹಕ್ಕೆ |

ಉದಕಗಳಿಂದ ವೇದನೆಯಾಕೆ | ಈ ಜೀವಕ್ಕೆ | ಮಾರುತದ ಶೋಷಕ್ಕೆ |

ನಿತ್ಯ ಅಭೇದ್ಯ ತಾ ಜೀವನ | ಸನಾತನ | ವಸ್ತ್ರದ್ ಹಾಂಗೆ ಈ ತನುವು |

ಆದಾವು ಪೋದಾವು ನಿನಗಯ್ಯಾ | ಅದ ನಾ ಬಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ || ೨ ||

ಶ್ಲೋ: ಜ್ಞಾನ ದೊಡ್ಡದು ಕರ್ಮಬಂಧವ ಬಿಟ್ಟು |

ಕರ್ಮ ಬಿಟ್ಟರೇ ವ್ರತ್ಯವಾಯವೆಷ್ಟು |

ಫಲ ಬಿಟ್ಟು ನೀ ಮಾಡು ಕರ್ಮಗಳ |

ಸಮದೇಹಕೆ ಫಲ ಕರ್ಮ ಕಾರಣಲ್ಲ || ೩ ||

ಪದ: ಕರ್ಮದಲ್ಲೇ ನಿನಗಧಿಕಾರ | ಫಲ ತಾ ದೂರ | ಧನಂಜಯಗೋಸ್ಕರ |

ಜ್ಞಾನ ದೊಡ್ಡದು ಕರ್ಮ ದೂರಯ್ಯಾ | ಇತ್ತಬಾರಯ್ಯ | ಯೋಗಬುದ್ಧಿ ಮಾಡಯ್ಯಾ |

ಜಿತಬುದ್ಧಿ ಯಾವದೈ ಕೇಶವ | ಜಗತ್ಪಾಶವ | ನೋಡದೆ ಪರಮೇಶ |

ಗೋವಿಂದನಲ್ಲಿ ಮನವಿಟ್ಟವ | ಕಾಮಬಿಟ್ಟವ | ಜಿತದೇಹತಾನವ ||೩||

ಶ್ಲೊ: ಜ್ಞಾನ ದೊಡ್ಡದು ಕರ್ಮದಲ್ಯಾಕೆ ಎನ್ನ |

ಬುದ್ಧೀ ಮೋಹಿನೀ ಕೃಷ್ಣ ಕೇಳಯ್ಯ ಬಿನ್ನ |

ಕರ್ಮವಿಲ್ಲದೆ ಮೋಕ್ಷಫಲವುಂಟೆ ಇನ್ನಾ |

ಕರ್ಮ ಮೋಕ್ಷದ ಬುದ್ಧಿಗೇ ಬೀಜವಲ್ಲವೆ || ೪ ||

ಪದ: ಯುದ್ಧಕರ್ಮವ ಮಾಡೊ ಪಾಂಡವ | ರಣತಾಂಡವ | ವೈರಿ ಷಂಡನೆಂಬುವಾ |

ಜನರೆಲ್ಲ ಮಾಳ್ಪರೊ ನಿನನೋಡಿ |ಮತ್ತೇನನೋಡಿ ನೋಡಿದರ ನೀ ಬೇಡೀ |

ಎನಗ್ಯಾಕೆ ಪೇಳಯ್ಯ ಜನಕರ್ಮ | ಕ್ಷತ್ರಿಯಧರ್ಮ | ನಷ್ಟವಾಗುವುದು ಧರ್ಮ |

ಅರ್ಪಿಸು ಎನ್ನಲಿ ಸರ್ವವು | ಬಿಟ್ಟು ಗರ್ವವು | ತಿಳಿ ಎನ್ನೊಳು ಸರ್ವವು || ೪ ||

ಶ್ಲೊ: ಯೋಗ ಸನ್ಯಾಸವೆರಡು ಮುಕ್ತಿಗೆ ದೃಢವು |

ಭೋಗ ವರ್ಜಿತ ಕೇಳು ಸನ್ಯಾಸಿಯಿರವು |

ಹ್ಯಾಗೆ ಪದ್ಮಕ ಪಾಣಿಯ ಲೇಪವಿಲ್ಲ

ಹಾಗೆ ಭಕ್ತಿಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಇಲ್ಲ || ೫ ||

ಪದ: ಅಜನಲ್ಲಿ ದ್ವಿಜನಲ್ಲಿ ಗಜದಲ್ಲಿ | ಸಮನಾನಲ್ಲಿ | ಭಜಿಪರ ಮನದಲ್ಲಿ |

ಮನಸು ಯಾವ ಜೀವಕೆ ಬಂದು | ಇತ್ತ ಬಾರೆಂದು | ಮತ್ತೆ ವೈರಿದಾರೆಂದೂ ||

ಲೋಷ್ಟಕಾಂಚನ ನೋಡು ಸಮಮಾಡಿ | ಆಸನ ಹೂಡಿ | ನಾಸಿಕತುದಿ ನೋಡಿ |

ಧ್ಯಾನಮಾಡು ಹರಿ ಅಲ್ಲಿಹ | ಅವನಲ್ಲಿಹ | ಯೋಗ ಸನ್ನಿಹಿತನವನೇ || ೫ ||

ಶ್ಲೋ: ಯಾರ ಭಕ್ತಿಯು ಎನ್ನ ಪಾದಾಬ್ಜದಲ್ಲೀ

ಘೋರ ಸಂಸಾರಯಾತನೆ ಅವರಿಗಿಲ್ಲ |

ಶರೀರವೇ ಕ್ಷೇತ್ರವೆಂತೆಂದು ತಿಳಿಯೋ

ಮರೆಯದೇ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞನೆಂದೆನ್ನ ತಿಳಿಯೊ || ೬ ||

ಪದ: ಶರೀರದೊಳಗಿದ್ದು ಪಾಪಿಲ್ಲ | ದುಃಖ ಲೇಪಿಲ್ಲ | ಆಕಾಶವು ಎಲ್ಲಾ |

ಯಾತರಿಂದುಟ್ಟಿತು ಈ ಗುಣ | ಮೂರು ಸದ್ಗುಣ ಕೆಳಯ್ಯ ಫಲ್ಗುಣ |

ಸುಖದುಃಖಸಮಮಾಡಿಕೊಂಡು ನೀ | ಈಡ್ಯಾಡು ನೀ | ಬ್ರಹ್ಮಾನನೋಡೊ ನೀ |

ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯರ ತೇಜ ನನದಯ್ಯ | ಗುಡಾಕೇಶಯ್ಯ ಅನ್ನಪಚನವೆನದಯ್ಯಾ || ೬ ||

ಶ್ಲೋ: ನಾನೆ ಊತ್ತಮ ಮನಸು ಎನ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡೋ |

ಜ್ಞಾನ ಆಜ್ಞಾನ ಪೇಳುವೆ ತಿಳಿದುನೋಡೋ |

ಜ್ಞಾನ ದುರ್ಲಭ ಅವರ ಭಕ್ತಿಗಳಂತೆ |

ನಾನು ಕೊಡುವೆನು ಫಲವ ಮನಸು ಬಂದಂತೆ || ೭ ||

ಪದ: ಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡುತ ದೇಹ ಬಿಡುವರೋ | ಎನ್ನ ಪಡೆವರೋ | ಬಲುಭಕ್ತಿ ಮಾಡುವರೋ |

ಅನಂತಚೇತನ ಸುಳಿವೆನು | ಹರಿಸುಲಭನು | ಮತ್ತೆ ಜನನವಿಲ್ಲವಗೇ |

ಎನ್ನ ಭಕ್ತರಿಗಿಲ್ಲ ನಾಶವು | ಸ್ವರ್ಗದಾಶವು | ಬಿತ್ತು ಚರಣಭಕುತೀಯೂ || ೭ ||

ಶ್ಲೋ: ಕೃಷ್ಣ ತೋರಿಸು ನಿನ್ನ ವಿಭೂತಿ ರೂಪ |

ಇಷ್ಟುಪೂರುತಿಯಾಗಲೋ ಎನಗೆ ಶ್ರೀಪ |

ರಾಮನಾನಯ್ಯ ರಾಜರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲೀ |

ಸೋಮನಾನಯ್ಯಾ ತಾರಕ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿ || ೮ ||

ಪದ: ಅಕ್ಷರದೊಳಗೆ ಅಕಾರನು | ಗುಣಸಾರನು | ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು |

ಗರುಡನು ಸಕಲ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ | ಶ್ರೇಷ್ಠತನದಲ್ಲಿ | ಎನ್ನ ರೂಪ ತಿಳಿಯಲ್ಲೀ |

ತೋರಿಸೋ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ನಿನ್ನ ರೂಪ | ನಾನಾ ರೂಪ | ಆರ್ಜುನನೋಡೋ ರೂಪ |

ಕಂಡನು ತನ್ನನು ಸಹಿತಾದಿ | ಹರಿದೇಹದಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಗಳಲ್ಲಿ || ೮ ||

ಶ್ಲೋ: ಕ್ಷರ ಅಕ್ಷರ ಎರಡಕ್ಕು ಉತ್ತಮನು |

ಘೋರ ನರಕಕೆ ಲೋಭಕಾಮನು ನಾನು |

ಸಾರದಾನವು ಸಜ್ಜನರ ಹಸ್ತದಲ್ಲೀ |

ಭೂರಿದಕ್ಷಿಣೆ ನೀಡೋ ಸತ್ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ || ೯ ||

ಪದ: ಸರ್ವದಾನಕಿಂತ ಎನ್ನ ಭಕ್ತಿ | ಕೇಳೊ ಭೂಶಕ್ತಿ | ಮಾಡಯ್ಯ ವಿರಕ್ತಿ |

ಕೃಷ್ಣಾ ಹರಣವಾಯ್ತು ನಿನ್ನಿಂದಾ | ಮೋಹ ಎನ್ನಿಂದ | ಬಹು ಸುವಾಕ್ಯದಿಂದಾ |

ಕೃಷ್ಣ ಭೀಮಾನುಜರ ಸಂವಾದ | ಮಹಸುಖಪ್ರದ | ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಕೇಳೀದ

ಬಲ್ಲೆನು ವ್ಯಾಸರ ದಯದಿಂದಾ | ಮನಸೀನಿಂದಾ ಕೃಷ್ಣನಲ್ಲೇ ಜಯವೆಂದ || ೯ ||

vyAsarAjavirachita

bhAgavadgItAsAra

'pAlisu paMDaripurirAya' eMbaMte - CAputALa

kELayya enna mAta pArthanE | gItAdarthanE - pa.

shlO: kurUkShEtradI | ennavaru pAMDavarU ||

pELo saMjaya | Enu mADuvaru kUDI |

kELai arasanE | nODu pAMDavara sEnA |

mAtADida ninna sutage | drONa niMtu || 1 ||

pada: kELi tA pArthanu kurudaMDa | raNadali caMDa | gAMDIva karadaMDa |

acyuta piDi ratha naDemuMdA | bahutwaradiMda | nODuve | nEtradiMdA ||

guruhiriyara kUDA yAkeMdA | yuddha sAkeMda | bhikShavE suKaveMdA

kuMtisuta I mAtu ucitalla | ninagidu salla | piDi gAMDIva billa || 1 ||

shlO: bAla yauvana mupputana dEhadallI |

iMthA dEhake mOha matyAtakilli |

kAydu kolluva nAnu irutiralu illI |

billu piDidu kIrtpaDe lOkadalli || 2 ||

pada: shastradaMjikeyilla jIvakke | I dEhakke | pAvakana dAhakke |

udakagaLiMda vEdaneyAke | I jIvakke | mArutada shOShakke |

nitya abhEdya tA jIvana | sanAtana | vastrad haaMge I tanuvu |

AdAvu pOdAvu ninagayyaa | ada nA ballenayyA || 2 ||

shlO: j~jAna doDDadu karmabaMdhava biTTu |

karma biTTarE vratyavAyaveShTu |

phala biTTu nI mADu karmagaLa |

samadEhake phala karma kAraNalla || 3 ||

pada: karmadallE ninagadhikAra | phala tA dUra | dhanaMjayagOskara |

j~jAna doDDadu karma dUrayyA | ittabArayya | yOgabuddhi mADayyA |

jitabuddhi yAvadai kEshava | jagatpAshava | nODade paramEsha |

gOviMdanalli manaviTTava | kAmabiTTava | jitadEhatAnava ||3||

shlo: j~jaana doDDadu karmadalyaake enna |

buddhI mOhinI kRuShNa kELayya binna |

karmavillade mOkShaphalavuMTe innaa |

karma mOkShada buddhigE beejavallave || 4 ||

pada: yuddhakarmava mADo pAMDava | raNatAMDava | vairi ShaMDaneMbuvA |

janarella mALparo ninanODi |mattEnanODi nODidara nee bEDI |

enagyaake pELayya janakarma | kShatriyadharma | naShTavaaguvudu dharma |

arpisu ennali sarvavu | biTTu garvavu | tiLi ennoLu sarvavu || 4 ||

shlo: yOga sanyAsaveraDu muktige dRuDhavu |

bhOga varjita kELu sanyaasiyiravu |

hyAge padmaka pANiya lEpavilla

hAge Baktige saMskRutiyu illa || 5 ||

pada: ajanalli dwijanalli gajadalli | samanAnalli | bhajipara manadalli |

manasu yAva jIvake baMdu | itta bAreMdu | matte vairidAreMdU ||

lOShTakAMcana nODu samamADi | Asana hUDi | nAsikatudi nODi |

dhyAnamADu hari alliha | avanalliha | yOga sannihitanavanE || 5 ||

shlO: yAra Baktiyu enna pAdAbjadallI

GOra saMsArayAtane avarigilla |

SarIravE kShEtraveMteMdu tiLiyO

mareyadE kShEtraj~janeMdenna tiLiyo || 6 ||

pada: sharIradoLagiddu paapilla | duHkha lEpilla | AkAshavu ellA |

yAtariMduTTitu ee guNa | mooru sadguNa keLayya phalguNa |

sukhaduHkhasamamADikoMDu nee | eeDyaaDu nee | brahmaananODo nee |

chaMdrasUryara tEja nanadayya | guDAkEshayya annapachanavenadayyaa || 6 ||

shlO: nAne Uttama manasu ennalli mADO |

j~jAna Aj~jAna pELuve tiLidunODO |

j~jaana durlabha avara bhaktigaLaMte |

nAnu koDuvenu phalava manasu baMdaMte || 7 ||

pada: smaraNe mADuta dEha biDuvarO | enna paDevarO | balubhakti maaDuvarO |

anaMtachEtana suLivenu | harisulabhanu | matte jananavillavagE |

enna bhaktarigilla nAshavu | svargadaashavu | bittu charaNabhakutIyoo || 7 ||

shlO: kRuShNa tOrisu ninna vibhooti roopa |

iShTupUrutiyAgalO enage shreepa |

rAmanAnayya rAjara guMpinallI |

sOmanAnayyaa tAraka maMDaladalli || 8 ||

pada: akSharadoLage akAranu | guNasAranu | pakShigaLalli naanu |

garuDanu sakala jAtigaLalli | shrEShThatanadalli | enna roopa tiLiyallee |

tOrisO shrI kRuShNa ninna rUpa | nAnaa rUpa | ArjunanODO roopa |

kaMDanu tannanu sahitAdi | haridEhadi brahmAMDagaLalli || 8 ||

shlO: kShara akShara eraDakku uttamanu |

ghOra narakake lObhakaamanu nAnu |

saaradaanavu sajjanara hastadallI |

bhUridakShiNe neeDO satpaatradalli || 9 ||

pada: sarvadaanakiMta enna bhakti | kELo bhUshakti | mADayya virakti |

kRuShNA haraNavaaytu ninniMdA | mOha enniMda | bahu suvAkyadiMdaa |

kRuShNa bhImAnujara saMvAda | mahasukhaprada | dhRutarAShTra kELIda

ballenu vyAsara dayadiMdaa | manaseeniMdaa kRuShNanallE jayaveMda || 9 ||