Bài Học Cơ Bản Dành Cho Trader - Phần 1

Thị trường vàng - ngoại hối là một thị trường mới mẻ, không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả trên toàn thế giới. Tuy nhiên do sự đơn giản và thuận tiện để tham gia cùng với khả năng mang lại lợi nhuận to lớn đã khiến thị trường này phát triển với tốc độ chóng mặt. Tuy nhiên đây lại là 1 trong những thị trường khắc nghiệt nhất thế giới, theo thống kê trên toàn thế giới thì về lâu dài chỉ có 5% trader là thắng, 95% trader còn lại đều thua, trong đó lại có 10% trader bị tán gia bại sản vì thị trường này.

Thị trường vàng - ngoại hối ở Việt Nam chỉ mới thực sự phát triển rầm rộ trong vài năm gần đây, và đã thu hút không ít người tham gia thị trường với hi vọng kiếm tiền đơn giản, dễ dàng nhanh chóng. Tuy nhiên hầu hết các trader Việt Nam đều thiếu kiến thức và kinh nghiệm thiết yếu để giành được thắng lợi, vì vậy sau 1 thời gian tham gia hầu hết trader đều bị thua lỗ nặng, 1 số còn mất hết tài sản tích lũy cả đời.

Cuốn sách “Bài học cơ bản dành cho traders” ra đời với mong muốn có thể mang lại cho các trader Việt Nam một số kiến thức thiết yếu, nhằm tăng khả năng chiến thắng, hoặc ít ra cũng phần nào giúp giảm bớt những thua lỗ không đáng có của trader Việt.

Những điều trình bày trong sách là các kiến thức và kinh nghiệm thực sự của tác giả, những kiến thức mà thị trường “dạy” cho tác giả, mỗi một bài học đều phải trả giá bằng chính sai lầm của mình. Sách được viết không vì mục tiêu lợi nhuận, cuốn sách được hoàn toàn cung cấp miễn phí. Các bạn có thể copy nội dung sách bất cứ đâu bạn muốn chỉ với 2 điều kiện:

1. Không mua bán, kinh doanh dựa vào cuốn sách này. Đây là 1 cuốn sách hoàn toàn miễn phí.

2. Vui lòng kèm theo tên tác giả khi copy bài viết.

Tác giả: VietTrader

CHƯƠNG I: BẢN CHẤT CỦA THỊ TRƯỜNG

Thị trường vàng – ngoại hối là 1 kênh đầu đầu tư đầu tiềm năng! Để giành chiến thắng trên thị trường bạn chỉ cần tuân theo 1 vài kỹ thuật và nguyên tắc đơn giản! Đã có người kiếm lợi nhuận lên đến 100%/tháng trong thị trường này!!! Hãy tìm 1 system tốt và luôn luôn tuân theo nó là bạn sẽ trở thành người chiến thắng….. Có lẽ đây là những lý do đã thúc đẩy bạn tham gia vào thị trường. Tuy nhiên đây chỉ là những lời từ 1 người bán hàng mà thôi (salesman), bạn thường nghe những lời này từ các nhân viến môi giới, nhân viên tư vấn chứ không phải từ 1 trader dày dạn kinh nghiệm chinh chiến. Tuy nhiên theo 1 góc nhìn khác, thì họ không phải là những người cùng chiến tuyến với bạn. Họ chỉ cần bạn mở tài khoản và trade điên cuồng là họ đã có tiền, còn việc bạn thắng hay không là chuyện của chính bạn. Bạn muốn học chiến đấu từ 1 người lính hay 1 nhà văn chuyên viết tiểu thuyết chiến tranh? Bạn muốn nghe những lời thật từ 1 trader đã lăn lộn trong thị trường hay từ 1 nhân viên tiếp thị, bán hàng? Bạn có muốn hiểu rõ hơn bản chất của thị trường? Bạn có muốn hiểu rõ hơn về sự khắt nghiệt của thị trường?

Đó là những vấn đề sẽ được trình bày ngay sau đây. Nếu bạn không thể chấp nhận được những điều này, có nghĩ là thị trường này không phù hợp với bạn, và lời khuyên tốt nhất cho trường hợp này là đừng tham gia thị trường.

I. Thị trường vàng - ngoại hối không phải là sân chơi cho tất cả mọi người

Có lẽ bạn đã nghe những câu đại loại như “bất cứ ai cũng có thể kiếm tiền từ thị trường, chỉ cần họ tìm được 1 hệ thống tốt”, hãy quăng khỏi tai bạn những lời quảng cáo này ngay, vì sự thật hoàn toàn khác xa. Nếu thực sự chỉ cần 1 phương pháp tốt để bảo đảm chiến thắng, thì chắc chắn con cháu của những trader thành danh trong lịch sử như Jesse Livermore, Nicolas Darvas, George Soros … sẽ tiếp tục trở thành những trader nổi tiếng và thành công. Sự thực thì thế nào, sự thật thì con cháu của họ đã không thể đạt được thành quả như như cha ông, thậm chí chỉ là 1/10 cũng không làm được. Thậm chí ngay cả thiên tài đầu cơ Jesse Livermore cũng trải qua đến 3-4 lần phá sản trong cuộc đời trading. Huyền thoại George Soros cũng có những lần thua lỗ.

Trong cuộc khủng hoảng tài chính thế giới 2007-09, hàng loạt các ngân hàng đầu tư, các quỹ đầu cơ... tiếng tăm lừng lẫy đều đua nhau phá sản. Họ có phải là thiếu những người thông minh? Tất nhiên là không, các ngân hàng và quỹ này sỡ hữu những bộ óc thông minh nhất thế giới, và họ đã phải trả hàng đống tiền để có được những bộ óc này. Họ có phải thiếu kinh nghiệm? Tất nhiên cũng không, các ngân hàng và quỹ đầu tư này đều có rất nhiều kinh nghiệm, họ đã tồn tại thậm chí đến cả 100 năm trong thị trường này. Kinh nghiệm của họ là điều mà các cá nhân nhỏ lẻ như chúng ta có học cả đời cũng không bằng được. Có phải họ thiếu thông tin? Điều này càng không, khả năng tiếp cận thông tin của họ là cực kỳ nhanh chóng, chính xác và đầy đủ. Họ biết những điều mà chúng ta đều biết, và còn biết cả những điều mà chúng ta không biết. Có phải họ thiếu trang thiết bị? Chắc chắn là không, họ đầu tư hàng núi tiền cho các thiết bị máy móc, chương trình, thuật toán… những thứ mà hầu hết chúng ta cả đời cũng không tiếp cận được. Tất cả những điều trên nói lên 1 điều “Không có 1 phương pháp, công cụ nào có thể bảo đảm được thắng lợi trên thị trường”.

Để có thể thành công trên thị trường, trader cần phải có 1 vài năng khiếu. Sau đây là vài khả năng cơ bản và thiết yếu của 1 trader :

1. Phải có khả năng tìm tòi học hỏi. Để có thể đứng vững trên thị trường, bạn phải không ngừng học hỏi, không ngừng nâng cao kiến thức và rèn luyện kỹ năng của bản thân.

2.Phải có khả năng khống chế bản thân tốt. Cảm xúc sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả trade, vì vậy để có thể đạt được kết quả trade tốt thì 1 trader phải giữ được “1 cái đầu nóng và 1 trái tim lạnh”.

3. Không như nhiều người nghĩ, trading đòi hỏi tính kiên nhẫn của 1 trader nhiều hơn là sự nhanh nhẹn. Phần lớn thời gian trader chỉ làm 1 việc duy nhất, đó là ngồi chờ, khi xu hướng chưa rõ ràng thì chờ cho đến khi rõ ràng, khi xu hướng đã rõ ràng thì lại tiếp tục ngồi chờ cho đến thời điểm entry tốt hơn, khi có được điểm entry tốt hơn thì lại phải chờ tín hiệu xác nhận, và ngay cả khi đã vào lệnh rồi thì trader vẫn phải tiếp tục ngồi chờ tín hiện thoát khỏi thị trường. Vì vậy nếu bạn là 1 người thiếu kiên nhẫn thì công việc trading không phù hợp với bạn.

4. Nguyên tắc là 1 trong những yếu tố quan trọng nhất để giúp trader tồn tại trong thị trường. Nếu bạn không thể làm theo các nguyên tắc thiết yếu, đừng tham gia trading.

5. Chấp nhận thua lỗ. Không ai có thể thắng mãi, vì vậy muốn tồn tại được, trader phải có khả năng chấp nhận sai lầm và dừng lỗ (stoploss). Stoploss là việc làm quan trọng nhất mà 1 trader cần phải thực hiện, nếu bạn không thể dứt khoát stoploss 1 lệnh đang thua lỗ, thì đừng bao giờ tham gia thị trường, vì bạn chắc chắn sẽ nướng cháy tất cả số tiền trong tài khoản.

II. Bản chất của thị trường vàng – ngoại hối

“Đầu tư vào thị trường vàng - ngoại hối có khả năng mang lại lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn. Bạn có thể kiếm được 20-30 thậm chí 50-100% lợi nhuận chỉ trong vòng 1 tháng”. Đây là những lời mà bạn có thể đọc thấy hoặc nghe thấy không ít từ báo chí và các salesman. Tuy nhiên tôi sẽ trình bày với bạn 2 vấn đề mà tôi có cái nhìn hoàn toàn khác so với câu nói trên và những câu đại loại như vậy:

- Thị trường là 1 cuộc chiến. Trader là 1 chiến sĩ. Hầu hết chúng ta tha gia thị trường dưới tư cách là 1 nhà đầu cơ chứ không phải là 1 nhà đầu tư.

- Lợi nhuận kiếm được không quan trọng bằng lợi nhuận bạn giữ được. Và lợi nhuận giữ được thường thấp hơn rất nhiều so với số tiền bạn thắng được.

Bây giờ chúng ta sẽ làm việc với từng vấn đề 1.

I. Thị trường là 1 cuộc chiến.

Thị trường vàng - ngoại hối chính là 1 zerosum-game market. Vậy zerosum-game market là gì?

Zero là con số không. Sum là tổng số của bài toán cộng. Zero-sum game có nghĩa là tổng số (sum) tiền trong thị trường không thay đổi, không nẩy nở, hay thâu rút lại. Tương tự như trong 1 sòng bạc, số tiền của các tay chơi mang vào sòng tự nó không sinh ra tiền và cũng không teo tóp lại, tiền chỉ chuyển qua lại giữa các tay chơi trong sòng mà thôi. Vì vậy khi bạn thắng tiền thì có nghĩa là đã có ai đó phải thua cho bạn số tiền ấy, và ngược lại khi bạn thua tiền có nghĩa là có 1 ai đó đã thắng số tiền đó của bạn. Vì vậy khi bạn tham gia thị trường có nghĩa là bạn tham gia 1 cuộc chiến, để có thể thắng được bạn cần phải chiến đấu để vượt qua số đông còn lại của thị trường.

Theo thống kê trên thế giới, về lâu dài chỉ có 5% trader tham gia thị trường FX có kết quả là thắng, số còn lại 95% trader hầu hết là bị thua, trong đó 10% trader bị tán gia bại sản vì FX (bankrupt). Có lẽ nhiều người sẽ không đồng ý với tôi điều này, họ sẽ vặn lại là nếu 95% trader thua tiền thì tại sao mọi người lại vẫn ùn ùn rủ nhau tham gia thị trường? Tôi thấy có 3 lý do chính:

1. Lòng tham! Chính lòng tham muốn kiếm tiền nhiều, nhanh chóng, dễ dàng đã thôi thúc nhiều người tham gia thị trường. Họ mơ về hàng trăm triệu, hàng tỷ, chục tỷ thậm chí trăm tỷ sẽ có được chỉ trong tic tắc và bằng vài cú click chuột hoặc vài cú điện thoại.

2. Nghiện! Nghiện ở đây là nghiện cờ bạc, trong mỗi người chúng ta đều ít nhiều có máu cờ bạc. Thị trường vàng - FX cũng gây nghiện giống như cờ bạc vậy. Bạn có thấy nhiều người mua vé số cả đời không trúng nhưng ngày nào cũng mua. Những tay cờ bạc thua trắng tay nhưng vẫn tìm đến sòng bạc, ngay cả khi họ không còn tiền nhưng họ vẫn đến chỉ để xem người ta đánh bạc. Bạn sẽ thấy điều tương tự ở các sàn vàng, nơi mà nhiều người dù đã mất hàng đống tiền, nhưng hàng ngày vẫn leo lên sàn, đôi khi chẳng mua bán gì cả, chỉ lên để xem giá tăng giảm mà thôi. Và với 1 số người, nếu trong 1 hoặc vài ngày mà họ không theo dõi thị trường, không xem chart thì sẽ cảm thấy bức rức khó chịu trong người.

3. Không chấp nhận thua lỗ! Chấp nhận thất bại là 1 trong những điều khó thực hiện nhất trong đời người, và nó càng khó thực hiện hơn trong trading. Vì vậy bạn sẽ thấy nhiều người tham gia thị trường nhiều năm, bị thua lỗ hầu hết số tiền họ có, nhưng ngày ngày vẫn tiếp tục trade với hi vọng gỡ lỗ. Tuy nhiên khi 1 trader tham gia với tâm lý gỡ lỗ thì khả năng phán đoán của họ giảm sút hẳn so với bình thường, vì vậy hầu hết những người này sẽ tiếp tục tạo thêm thua lỗ. Họ sẽ vẫn tiếp tục cho đến khi trading không chỉ lấy hết tiền bạc, mà còn cướp hết sức, khỏe gia đình của họ, và đến khi họ hoàn toàn kiệt quệ về mọi mặt thì mới dừng lại.

Tôi không phải là hù dọa các bạn, tôi chỉ muốn các bạn nhìn rõ sự khốc liệt trong thị trường và chuẩn bị tinh thần trước khi tham gia trận chiến. Hãy chuẩn bị thật kỹ càng trước khi tham gia, sai lầm của 1 người lính trong chiến trường sẽ trả giá bằng mạng sống, sai lầm của 1 trader trong thị trường sẽ trả giá bằng tiền. Để có thể trở về trong chiến thắng vinh quang thì người lính phải học cách giữ lấy mạng sống. Để có thể giành được chiến thắng trên thị trường thì trader phải học cách giữ thật chặt tiền của mình.

II. Điều kiện đầu tiên để thành công là vẫn còn tồn tại.

Bạn có thể sẽ nghe nhiều người nhắc đến quảng cáo khả năng kiếm lợi nhuận 20-30% thậm chí 50-100%/tháng. Những người thiếu kinh nghiệm chắc chắn sẽ rất ấn tương với những con số này. Tuy nhiên tôi bật mí với bạn 1 bí mật :”các con số này là vô nghĩa”. Tại sao tôi lại nói là vô nghĩa? Chẳng phải chúng ta tham gia thị trường chỉ vì các con số lợi nhuận này thôi sao? Tôi không nói những điều quảng cáo trên là không có thật. Tuy nhiên có câu “More risk, more return”. Vì vậy tỷ lệ lợi nhuận cao thường đi kèm với rủi ro cao tương ứng, và bạn sẽ thấy những người hô hào kiếm được 50-100%/tháng đốt cháy tài khoản của họ còn nhanh hơn bạn tưởng. Hầu hết những người này không thể đạt được kết quả trade tốt nếu xét trong thời gian dài, họ có thể kiếm được 20-30 thậm chí 50-100%/tháng, nhưng nếu bạn xét trong 1 khoảng thời gian dài hơn như vài năm thì hầu hết sẽ có kết quả là thua lỗ, thậm chí mất trắng. Nếu bạn vào sòng bạc và chơi tài sửu, nếu bạn đánh 1 lần duy nhất, cho dù thắng thua gì cũng nghỉ, thì khi đó xác xuất thắng của bạn sẽ là 50%. Tuy nhiên nếu bạn đánh 1000 lần hay 10.000 lần thì xác xuất thắng thắng của bạn gần như bằng con số 0. Các casino cũng biết rất rõ điều này, chính vì vậy mà họ có câu “không sợ khách hàng thắng tiền, chỉ sợ khách hàng không quay trở lại”, chỉ cần khách hàng còn quay lại nhiều lần nữa thì trước sau họ sẽ trả lại còn nhiều hơn số tiền đã ăn.

Có lẽ bạn sẽ không tin vào điều này, tuy nhiên đó lại là sự thật. Khi ăn tiền thì mọi người đều tăng khối lượng giao dịch, tuy nhiên khi gặp vận xui thua liên tục thì hầu hết vẫn không giảm khối lượng giao dịch,vì vậy khi thua họ những trả lại những số tiền ăn được trước đó, mà còn trả thêm bằng tiền của chính mình.

VD: 1 phương pháp có độ chính xác 70%, tuy nhiên việc bạn thua 30 lệnh đầu tiên sau đó thắng 70 lệnh thì tỷ lệ chính xác vẫn là 70%. Nhưng bạn hãy thử suy nghĩ, tài khoản của bạn có còn gì hay không khi bạn thua 30 lệnh liên tục. Hay thậm chí bạn thắng 70 lệnh đầu tiên đi nữa, sau đó bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ tăng khối lượng giao dịch, và 30 lệnh thua tiếp theo cũng sẽ khiến tài khoản của bạn về gần bằng 0, tỷ lệ chính xác vẫn là 70%, kết quả tài khoản của bạn cũng về zero. Đó là chưa kể để đạt được độ chính xác 50% cũng không phải là chuyện mà ai cũng làm được, chứ đừng nói đến 70%. Nhiều người sẽ phản đối tôi về quan điểm này, tuy nhiên cứ để đấy đã, chúng ta sẽ bàn về xác xuất thắng thua vào phần sau của sách.

Vì vậy việc có thể kiếm được bao nhiêu % trong tháng sẽ không quan trọng bằng bạn giữ được bao nhiêu %/năm hay vài năm. Chúng ta không chỉ sống trong thị trường chỉ 1 vài tháng, mục tiêu của ta là tìm kiếm lợi nhuận lâu dài trong thị trường. Và để có thể tồn tại trong thị trường lâu dài, điều quan trọng trước hết mà trader cần quan tâm là làm sao giữ thật chặt tiền của mình. Trước khi bạn kiếm được tiền, hãy học cách giảm thiểu thua lỗ.

Ở đây chỉ có 2 điều quan trọng bạn cần chú ý:

1. Lợi nhuận nhiều luôn đi cùng với rủi ro cao. Tuy nhiên mục tiêu của bạn là tồn tại lâu dài trong thị trường, vì vậy hãy cố gắng giảm thiểu rủi ro đến mức có thể.

2. Lợi nhuận kiếm được không quan trọng bằng lợi nhuận giữ được. Chỉ cần 1 sai lầm, bạn sẽ trả lại còn nhiều hơn số tiền bạn thắng được, hãy học cách giữ thật chặt tiền của mình, lợi nhuận tự nó sẽ tìm đến.

III.Trading hay Gambling?

Cờ bạc là 1 zerosum-game, thị trường vàng - ngoại hối cũng vậy. Cờ bạc có casino, trading có broker. Cờ bạc có nhớ bài, đoán tâm lý, xác xuất … trading cũng có xác xuất, chart pattern, phân tích cơ bản, phân tích tâm lý, phân tích tin ... Cờ bạc có các tay chơi khác, trading cũng có rất nhiều trader tham gia chiếu bạc với bạn. Cờ bạc gây nghiện, trading cũng gây nghiện. Cờ bạc khiến người ta tán gia bại sản, trading cũng khiến không ít trader lâm vào cảnh khốn cùng.…

Trading có 90% điểm tương đồng với cờ bạc, tuy nhiên nếu bạn chỉ trade giống y chang chơi cờ bạc thì bạn chắc chắn sẽ thua. Đó là quy luật của xác xuất, đó là điều giúp cho ngành kinh doanh casino luôn luôn là ngành siêu lợi nhuận cho dù họ đã phải chi hàng núi tiền cho đầu tư địa ốc, trang trí, nhân sự… Tương tự trong FX thì đó là điều giúp cho các FX broker kiếm hàng núi lợi nhuận. Các casino là nhà cái trong thị trường cờ bạc, và các FX broker, sàn vàng là nhà cái trong thị trường vàng, FX.

Vậy 10% khác biệt giữa trading và gambling là ở đâu? Câu trả lời nằm ở chỗ “khả năng tác động lên xác xuất của trò chơi”. Khi bạn chơi trò thẩy xúc xắc 1 cách ngẫu nhiên thì xác xuất ra chẳn hoặc lẻ của mỗi lần thẩy đều là 50%, nếu bạn thẩy 10.000 lần thì số lần ra chẳn và lẻ đều sẽ xêm xêm 5.000 lần. Cho dù bạn có tính toán xác xuất giỏi đến thế nào thì khả năng ra số chẳn hoặc lẻ vẫn là 50%. Và trong gambling thì nếu đặt cược vào chẳn hoặc lẻ theo lẽ tự nhiên thì hầu hết nhà cái đều sẽ trả cho bạn 100% số tiền bạn đặt cược nếu bạn thắng. Điều này có nghĩa là tỷ lệ lợi nhuận của bạn (reward/risk) là 1/1, nếu thắng bạn sẽ được 1 đồng, và thua bạn sẽ mất 1 đồng. Tỷ lệ lợi nhuận này do nhà cái quy định, bạn phải chấp nhận và không có cách này để thay đổi tỷ lệ này cả, tỷ lệ này do nhà cái quy định thì tất nhiên họ sẽ luôn luôn làm cho tỷ lệ này có lợi cho họ.

Trong trading có 1 chút khác biệt. Trong trading bạn có thể dựa trên việc phân tích thị trường để tăng xác xuất thành công của mỗi giao dịch. Trong trading bạn có thể chờ đợi thời điểm giao dịch tốt hơn và kết hợp với việc sử dụng stoploss và ước tính profit taget để tăng tỷ lệ lợi nhuận (reward/risk). Bạn hãy nhớ thật kỹ, đây chính là điểm khác biệt quan trọng nhất giữa trading và gambling, và cũng là điểm mấu chốt quan trọng nhất để bạn có thể tận dụng để giành được chiến thắng trong trading. Nếu bạn không tận dụng được điểm khác biệt này thì bạn chỉ là 1 con bạc trên thị trường mà thôi.

“Con bạc hầu hết thua, nhà cái luôn luôn thắng” hãy luôn nhớ kỹ điều này. Nếu bạn trading hoàn toàn giống như cờ bạc, bạn chắc chắn sẽ thua.

Bài học cơ bản dành cho Trader - Phần 2

Khuyến cáo

Giao dịch ngoại tệ chứa đựng nhiều rủi ro và có thể không phù hợp với tất cả mọi người. Trước khi quyết định tham gia vào thị trường ngoại tệ, hãy cân nhắc kỹ về mục tiêu, kinh nghiệm giao dịch của bản thân và khả năng rủi ro có thể xảy ra. Nhà đầu tư có thể thua lỗ một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư nên nhà đầu tư chỉ nên đầu tư với số tiền nằm trong khả năng chi trả của mình. Nhà đầu tư cần phải nhận thức hết những rủi ro có thể xảy ra hoặc tham khảo ý kiến của các chuyên gia nếu có bất kỳ nghi vấn nào trước khi tham gia giao dịch.