Για την εκπαίδευση των προσφύγων ισχύουν η με αριθμ. 152360/ΓΔ4 (ΦΕΚ 3049/ τ. Β./ 23-09-2016) ΚΥΑ « Ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία, συντονισμός και πρόγραμμα εκπαίδευσης των Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ), κριτήρια και διαδικασία στελέχωσης των εν λόγω δομών. » και η με αριθμ. 131024/Δ1 (ΦΕΚ 2687/τ.Β/29-08-2016) ΥΑ «Ρυθμίσεις Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ) - Ίδρυση Τάξεων Υποδοχής ΖΕΠ, Ενισχυτικών Φροντιστηριακών Τμημάτων ΖΕΠ και Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων ΖΕΠ (Δ.Y.Ε.Π. ΖΕΠ) σε σχολικές μονάδες Π.Ε».
Αναφορικά με τις εγγραφές αλλοδαπών μαθητών σε σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν εκδοθεί από το ΥΠ.Π.Ε.Θ. οι με αρ. πρ. 108457/Δ2/4-7-2016 και Φ1/143733/Δ2/7-9-2016 εγκύκλιοι.
Η προκαταγραφή ασύλου που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο ανέδειξε περίπου 8.500 παιδιά σε ηλικία που αντιστοιχεί στην τυπική εκπαίδευση του Ελληνικού σχολείου. Κατ΄εκτίμηση υπάρχουν άλλα τόσα παιδιά των οποίων οι γονείς δεν έχουν αιτηθεί ασύλου. Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων συγκρότησε Επιστημονική Επιτροπή για τη στήριξη των παιδιών των προσφύγων, η οποία διαμόρφωσε ειδικό πόρισμα με προτάσεις τον Μάιο του 2016. Το σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα, βασίζεται στις προτάσεις της Επιστημονικής Επιτροπής και διαμορφώθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (Μεταναστευτικής Πολιτικής).
Παιδιά προσχολικής ηλικίας: η εκπαίδευση των παιδιών 4-5 ετών προβλέπεται να παρέχεται εντός των δομών φιλοξενίας επειδή είναι δύσκολο να απομακρύνονται από τους γονείς τους. Θα συσταθούν παραρτήματα νηπιαγωγείων εντός των δομών φιλοξενίας και θα διοριστούν πρόσθετοι νηπιαγωγοί με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.
Παράλληλα, θα παρέχονται προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης των νηπίων εντός των δομών φιλοξενίας από μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους φορείς. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι λοιποί φορείς που θα οργανώνουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες στις δομές φιλοξενίας, θα πρέπει να καταγραφούν στο Μητρώο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών (mko.ypes.gr) και ταυτόχρονα να ζητήσουν έγκριση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων(http://www.iep.edu.gr/index.php/el/)
Για την πρωτοβάθμια και την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Κατά το σχολικό έτος 2016-2017 θα λειτουργήσουν (και ήδη λειτουργούν) ειδικές τάξεις υποδοχής κατά τις απογευματινές ώρες (14.00-18.00) σε σχολεία που βρίσκονται πλησίον των δομών φιλοξενίας της χώρας. Με τη διαμόρφωση απογευματινής ζώνης μαθημάτων, στόχος της πολιτείας είναι η εξασφάλιση της ψυχοκοινωνικής στήριξης και η σταδιακή ένταξη των παιδιών των προσφύγων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μετά από ένα διάστημα προετοιμασίας, χωρίς την επιβάρυνση των σχολείων με υπερβολικά μεγάλο αριθμό παιδιών που δεν γνωρίζουν ελληνικά και δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα για τη φοίτηση σε ελληνικό σχολείο. Μία μεταβατική φάση από τη ζωή στους καταυλισμούς προς την ένταξη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι απαραίτητη προκειμένου να αποκτήσουν τα παιδιά των προσφύγων τη δυνατότητα να μάθουν ελληνικά και να καλύψουν τυχόν κενά στην εκπαίδευσή τους λόγω της μακρόχρονης απομάκρυνσής πολλών από αυτά από τα σχολεία στη χώρα τους. Στις τάξεις υποδοχής θα παρέχονται μαθήματα ελληνικής και αγγλικής γλώσσας, μαθηματικών και πληροφορικής με στόχο είτε την ένταξη των παιδιών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από το επόμενο σχολικό έτος, είτε την ένταξή τους στο σχολικό σύστημα άλλης ευρωπαϊκής χώρας, σε περίπτωση μετεγκατάστασης της οικογένειάς τους.
Στην επιλογή των σχολικών μονάδων που θα φιλοξενήσουν τις τάξεις υποδοχής έχουν ληφθεί υπόψη τόσο ο αριθμός των παιδιών, όσο και η διαθεσιμότητα αιθουσών στα κοντινά σχολεία. Για την ομαλή λειτουργία των τάξεων υποδοχής έχει προβλεφθεί η αύξηση των αναπληρωτών δασκάλων και καθηγητών που θα προσληφθούν με κονδύλια που έχουν εξασφαλισθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης. Την κάλυψη του κόστους μεταφοράς των παιδιών από τις δομές φιλοξενίας στα γειτονικά σχολεία καθώς και των πρόσθετων εξόδων για την καθαριότητα και τη συντήρηση των σχολικών μονάδων ανέλαβε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.
Το ανωτέρω μοντέλο εκπαίδευσης θα ακολουθηθεί στις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας. Τα παιδιά που δεν ζουν σε οργανωμένα κέντρα φιλοξενίας αλλά σε διαμερίσματα ή άλλους χώρους σε αστικά κέντρα θα μπορούν να φοιτήσουν σε νηπιαγωγεία ή τάξεις υποδοχής που θα λειτουργήσουν σε κοντινά σχολεία είτε τα πρωινά είτε τα απογεύματα.
Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για την παροχή από μη κυβερνητικές οργανώσεις ή άλλους ειδικούς φορείς εκπαιδευτικών προγραμμάτων εκμάθησης των μητρικών γλωσσών των παιδιών των προσφύγων εντός των δομών φιλοξενίας.
Για τα παιδιά άνω των 15 ετών, όπως επίσης και για τους ενήλικες, θα υπάρξει ειδική μέριμνα για την παροχή μαθημάτων γλωσσομάθειας, αθλητικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων τεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης. Τα παιδιά άνω των 15 ετών έχουν την δυνατότητα, αφού μάθουν την ελληνική γλώσσα, να φοιτήσουν στις τεχνικές, επαγγελματικές και άλλες σχολές της χώρας ή να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους στα τριτάξια λύκεια.
Επίσης, η πολιτεία θα εξασφαλίσει την παροχή βεβαιώσεων σπουδών και την πιστοποίηση επαγγελματικών προσόντων σε όσους περατώνουν επιτυχώς την φοίτησή τους.
Η ένταξη των ανήλικων-προσφύγων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα περιλαμβάνει μια προπαρασκευαστική φάση, ώστε η εκπαιδευτική ένταξη αυτών των παιδιών να είναι σταδιακή και ομαλή. Ειδικότερα, ο σχεδιασμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας για το σχολικό έτος 2016-2017 λαμβάνει υπόψη την ανάγκη μετάβασης των παιδιών από τη ζωή στους καταυλισμούς στη σχολική ζωή και κουλτούρα.
Επιπλέον, κατά το τρέχον σχολικό έτος είναι σκόπιμο τα παιδιά να αποκτήσουν εφόδια χρήσιμα για την ομαλή εκπαιδευτική και κοινωνική τους ένταξη είτε παραμείνουν στην Ελλάδα είτε εγκατασταθούν σε άλλη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό στις Δομές Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων (άρθρο 38 του Ν. 4415/2016, Α’ 159) θα εφαρμοστεί εβδομαδιαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα είκοσι (20) ωρών (τέσσερις ώρες ημερησίως) το οποίο διαμορφώνεται ως εξής:
(Α) Για τα παιδιά ηλικίας 6-12 ετών (Δημοτικό)
(Β) Για τα παιδιά ηλικίας 13-15 ετών (Γυμνάσιο)
ΙΕΠ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ - REFUGEE EDUCATION
Κοινή Υπουργική Απόφαση 180647/ΓΔ4/2016 - ΦΕΚ 3502/2016/Β/31-10-2016 Κοινή Υπουργική Απόφαση 180647/ΓΔ4/2016 - ΦΕΚ 3502/2016/Β/31-10-2016 Ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία, συντονισμός και πρόγραμμα εκπαίδευσης των Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (Δ.Υ.Ε.Π.), κριτήρια και διαδικασία στελέχωσης των εν λόγω δομών.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Επιμορφωτικές Δράσεις για την υποστήριξη της εκπαίδευσης παιδιών προσφύγων - Εκπαιδευτικό Υλικό
ΔΥΕΠ: ΔΟΜΕΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (Α/ΘΜΙΑ)
Βιβλία
(Α) Σύνδεση των στόχων του Ανοικτού Αναλυτικού Προγράμματος Διδασκαλίας της Γλώσσας στις ΔΥΕΠ με τα γραμματικά και μορφοσυντακτικά φαινόμενα του Διδακτικού Υλικού «Οι πατημασιές», «Πού είναι ο Φασαρίας;», « Πάμε στην αγορά», «ΚαλόΤαξίδι!».
(Β) Σύνδεση των στόχων του Ανοικτού Αναλυτικού Προγράμματος Διδασκαλίας της Γλώσσας στις ΔΥΕΠ με τα γραμματικά και μορφοσυντακτικά φαινόμενα του Διδακτικού Υλικού «ΓΕΙΑ ΣΑΣ 1» ΚΑΙ «ΓΕΙΑ ΣΑΣ 2».
Είσοδος στην πλατφόρμα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης
Υποστηρικτικό Υλικό άλλων φορέων
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΥΠΑΤΗΣ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Το νέο εκπαιδευτικό υλικό της Υ.Α.
Διάλογοι σε καραντίνα: ονόματα, ιστορίες, στίχοι - ΜΑΖΙ
Η ηλεκτρονική έκδοση «Διάλογοι σε καραντίνα: ονόματα, ιστορίες, στίχοι – ΜΑΖΙ» είναι το αποτέλεσμα πέντε κύκλων διαδικτυακών εργαστηρίων γραφής για έφηβες και έφηβους.
Μονόλογοι σε καραντίνα (13 και άνω)
Μια έκδοση από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με κείμενα και ζωγραφιές εφήβων προσφύγων από την περίοδο της προσωρινής καραντίνας
Θεατροπαιδαγωγικές δραστηριότητες για την ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε θέματα προσφύγων.
Σκληρό καρύδι (8 ετών και άνω)
Το “Σκληρό καρύδι” αποτελείται από μία ιστορία για παιδιά από 8 ετών και πάνω και επτά εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την ανάδυση της θετικής δύναμης στην τάξη.
Μονόλογοι από το Αιγαίο (13 ετών και άνω)
Το “Μονόλογοι από το Αιγαίο” είναι μία έκδοση από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με προσωπικές μαρτυρίες ασυνόδευτων παιδιών.
Εγχειρίδιο “Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των προσφύγων”.
Ειρήνη– Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (5-8 ετών)
Η «Ειρήνη» είναι ένα εκπαιδευτικό υλικό που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα και οι πολιτισμικές διαφορές.
Τα «Περάσματα» είναι ένα βιωματικό παιχνίδι της Ύπατης Αρμοστείας, το οποίο βασίζεται στη μέθοδο της προσομοίωσης επιτρέποντας στους συμμετέχοντες να βιώσουν γεγονότα και καταστάσεις πους αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στην προσπάθειά τους να βρουν ασφαλές καταφύγιο σε μια άλλη χώρα.
Δεν είναι μόνο αριθμοί (12 -18 ετών)
Το εκπαιδευτικό υλικό «Δεν είναι μόνο αριθμοί» δημιουργήθηκε από την Υ.Α. και τον Δ.Ο.Μ. με στόχο να ενημερώσει εκπαιδευτικούς και μαθητές γύρω από βασικά ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και το άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οπτικοακουστικό Εκπαιδευτικό Υλικό της Υ.Α.
THE EDUCATION OF REFUGEE AND ASYLUM‐SEEKING YOUTH IN EUROPE ‐ PERAE
ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
UNICEF: ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ (Αφίσες, βιντεοταινίες κ.ά).
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΕΣ ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΦΥΓΗΣ: Ένα παιχνίδι που σου δίνει την ευκαιρία να βιώσεις τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας.
Απόκληρος: ταινία μικρού μήκους, για τα ασυνόδευτα παιδιά-πρόσφυγες (δημιουργήθηκε από το ΠΤΔΕ Πανεπ. Αιγαίου)
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ Δ.Υ.Ε.Π. (ΔΟΜΕΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ) (βλ. τα πρώτα 8 επισυναπτόμενα αρχεία παρακάτω).