2. Hun tijd
Ieder mens van dit systeem heeft een bepaalde tijd geleefd. Gedurende die tijd gebeurde er van alles. Grote gebeurtenissen zoals een oorlog en kleine gebeurtenissen zoals geboorte, huwelijk, overlijden. Grote gebeurtenissen worden opgeslagen in vensters en zijn eigenlijk een verzameling van kleine gebeurtenissen.
Ik heb op basis van grote gebeurtenissen de tijd in tijdperken ingedeeld. Grote gebeurtenissen hebben dus een eigen pagina binnen een tijdperk, met een samenvatting van wat er gebeurde en relevante jaartallen. Soms vallen ze in twee of meer tijdperken.
Kleine gebeurtenissen worden per jaartal genoemd op de pagina van het tijdperk.
Benedix Waltes van Hettinga leefde van 1541 tot 1580 en Aedes Reinalda werd geboren in 1543.
Ze leefden in de tijdperken:
Karel V 1515 - 1555
Vensters:
Reformatie 1517 - 1618: Luther, Calvijn en Zwingli. Ketterverbrandingen en Lucas van Leiden.
Laatste Friese Oorlog 1515 - 1555: Conflicten tussen Holland, Saksen en Gelre over het bezitten van Friesland
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956: Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Tachtigjarige Oorlog 1555 - 1648
Vensters:
Beeldenstorm 1566. De beeldenstorm was een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566
80-jarige oorlog, begin 1568 - 1609. Met slag bij Heiligerlee, de Watergeuzen, beleg van Haarlem en Leiden, kalender hervorming, moord op Willem van Oranje, veldtochten van Parma en Maurits
Overstromingen 1164 - 1916. 1610 Emerentiavloed of Pontiaansvloed
Friesland in de 80-jarige oorlog 1568 - 1648. Waalse furie in Dokkum, Rennenberg, universiteit van Franeker, de Spaanse plunderingen van Joure, Heeg, Workum en Koudum en de slag bij Boxum in 1586, Beleg van Groningen, reductie van Groningen
Kalender 1582 - 1700. In 1582 aanvaardden oa Holland en Zeeland de Gregoriaanse kalender. Friesland deed dat pas in 1701. Dat betekent dat er tot 28 februari 1700 10 dagen verschil zat tussen de datum in Holland en die in Friesland. 29 Februari 1700 was in Friesland wel een schrikkeldag, in Holland niet.
Twaalfjarig bestand 1609 - 1621. Remonstranten en Contra-Remonstranten, Maurits contra Oldebarnevelt, onthoofding Oldebarnevelt, Synode van Dordrecht
80-jarige oorlog, einde 1621 - 1648. Ontsnapping Hugo de Groot, Beleg van den Bosch, vrede van Münster
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956. Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Benedix werd geboren in 1541 en Aedes in 1543 in het tijdperk Karel V en zij zullen daar als kind weinig van hebben meegemaakt.
Maar ook in later jaren wordt er vaak aan tafel nog over eerdere gebeurtenissen gepraat.
Bijvoorbeeld over Grutte Pier, Luther, Calvijn en Menno Simons. Gingen ze mee met de Reformatie? Saksen, Holland en Gelre ruziën om Friesland.
Benedix overleed in 1580 in het tijdperk Tachtigjarige oorlog en heeft daar weinigvan meegemaakt.
Wel de Beeldenstorm, de Slag bij Heiligerlee, de watergeuzen, de Waalse furie bij Dokkum. Maar niet de Spaanse plunderingen van Joure, Heeg, Workum en Koudum en de slag bij Boxum in 1586.
Hoe dicht kwamen de Spanjaarden in de buurt?
De kalender hervorming. Gaf het veel discussie? De moord op Oranje, Maurits, Oldenbarnevelt, het twaalfjarig bestand met de Dordtse synode, Piet Hein en de Zilvervloot en de Vrede van Munster. Wat Aedes precies heeft meegemaakt weten we niet.
Benedix en Aedes bewoonden de Hettinga State; hij was 1580 substituut-grietman van Doniawerstal. Gesneuveld in 1580 Teroele