Bebeğin aylara göre gelişimi

0 – 12 YAŞ ÇOCUKLARININ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

0 – 3 AY

Duygusal Gelişim :

· Anneye bağlıdır. Anneyi devamlı bir şekilde izler.

· İhtiyacı olduğunda ağlayarak ilgi sağlamaya çalışır ( bunu sonradan öğrenir )

· Yüz ifadesi belirsizdir.

· 5-6 haftalığa doğru, duygusal gülümsemenin ve tepki biçimde sesli ifadelerin geliştiği görülür.

· Ağlarken kucağa alındığında ağlamayı keser.

· Eller genelde kapalıdır, ama avuç içine dokunulduğunda dokunan kişinin parmağını sıkıca kavrar.

Günlük Yaşam Becerileri :

· Doğum sonrası çevresindeki değişikliklere uyum sağlayabilir.

· Duyar, görür, her an öğrenir, işitebilir, koklayabilir, tat alır.

· Parmaklarını oynatabilir, tekme atabilir.

· Düz bir yüzeyde yüzü koyun yatarken başını 1-2 saniye kaldırabilir.

· Çenesini yerden kesebilir.

· İnsan sesi duyunca gülümser.

· Biberonu tanır, biberon yüzüne yaklaştırıldığında istediğini belirten hareketler yapar.

· Yıkanma ve günlük bakım etkinliklerinden zevk alır.

· Karın üstüne yatıp, ellerine dayanıp başını kaldırarak etrafa bakabilecek duruma gelir.

Akademik Beceriler :

· İlk devinsel tepkiler görülür.

Bilişsel Gelişim :

· Görme alanı içindeki parlak cisimleri fark eder.

· Yüzeydeki herhangi bir nesneyi görmek için göz hareketlerini değiştirir.

· Yüzüne ilgi duymaya başlar.

· 3. haftadan sonra annesi onunla konuşursa ona dikkatle bakar.

· Sallanıp, ses çıkaran objelere hoşlanma tepkileri verir.

· 1. ayın sonunda ağlayarak karnının acıktığı mesajını vermeye başlar.

· 1. ayın sonunda elini azına götürüp baş parmağını emmeyi tesadüfen öğrenir.

· 2. ayında objeyi 180 dereceden izleyebilir.

· Ağız tepkileri el tepkileriyle kaynaşmaya başlar.

· Göz bebekleri ışığa duyarlıdır.

· Gözüne yakın herhangi bir objeye odaklanır.

· Annesi ile sık sık göz temasına girer.

· Kendisine yakın olan hareketli objeleri algılar.

· Beklenmedik yüksek sesler karşısında şaşırır, ürker.

· Rastlantı sonucu yaptığı bazı hareketleri (parmak emme) tekrarlar.

· 3 aylık bebek görsel alandaki objelerin kenarlarına değil, tamamen kendisine bakar.

· Başını amaçlı olarak etrafa çevirir.

· Görüş alanına giren yetişkin hareketlerini inceler.

· Biberonu veya anne memesini tanır. Eline verilen oyuncağı amaçsızca tutar. Ancak el-göz koordinasyonu sağlayamaz.

· Yaklaşan birinin sesini duyar, başını sesin geldiği yöne çevirir.

· Annesinin sesini tanır ve ona farklı tepkiler verir.

· Kuru üzüm ve ya küçük objelere tepki verir.

Dil Gelişimi :

Alıcı Dil

· Sese irkilerek yada hareket ederek tepkide bulunur.

· Kendisi ile konuşan kişiye tepki verir.

· Kendisi ile konuşan kişiye bakar.

· Kendisi ile konuşan kişiye gülümser.

· Görme alanı içinde olan kişiye bakar, hareket eden kişiyi izler.

· Konuşanın gözlerini ve ağzını izleyerek yüz kontağı kurar.

· Bir nesneden diğerine bakarak çevresindekilere dikkatini yöneltir.

· 3. ayından itibaren annesinin sesini başka yetişkin hanım seslerinden ayırabilir.

· Bazı eşyaların sesini tanıyabilir.

İfade Edici Dil

· Ağlama, geğirme, öksürme vb. sesler çıkarır.

· Acıktığında, huzursuz olduğunda olanca gücü ile ağlar.

· Rahat ve mutlu olduğunda gırtlaktan hafif sesler çıkarır.

· 2. ayın sonunda kumru gibi ses çıkarır.

· 5-6 haftalıkken annesinin konuşmasına cıvıldayarak karşılık verir.

· Konuşan kişiye ağlama dışı sesler çıkarır.

· Konuşan kişiye sesli güler.

· Kendi kendine sesli güler.

· 3. ayında tek heceli sesler çıkarır.

Sosyal Gelişim :

· Beslenmediği ve ilgilenilmediği zaman çoğunlukla uyur.

· 5-6 haftalığa doğru sosyal gülümsemenin ve tepki biçimindeki sesli ifadelerin geliştiği görülür.

· Yakınında konuşan kişinin yüzüne dikkatle bakabilmek için ona doğru döner.

· Alışkın olduğu kişiden ( genellikle anneden ) ayrı kaldığında bu duruma karşı çıkar.

· Yabancılara oranla tanıdık yüzlere daha çok gülümser.

· Tanıdık durumlara tepki verir.

· Gülümseme, cıvıldama ve coşkulu hareketlerle, yemek, banyo gibi faaliyetlere ilişkin hazırlıkları fark ettiğini gösterir.

· Ağlarken bir kişi odaya girdiğinde ağlamayı keser, sesleri dinler.

· Gözleri ile sesin geldiği yeri arar.

Motor Gelişim :

Büyük Kas Becerileri

· Yüzüstü yatarken başını sağa ya da sola doğru çevirir.

· Yüzüstü yatarken başını kaldırır.

· Yan yatarken başını omzundan yukarı kaldırır.

· Ellerinden tutulup çekilerek oturma pozisyonuna getirildiğinde başını dik tutmaya çalışır.

· Yüzüstü yatarken, ön kollarından destek alarak başını 90 derecelik açıyla kaldırır.

· Sırtüstü yatarken, ellerini göğsü üzerinde birleştirir.

· Otururken tutulduğunda, başını dik ve çenesini yukarda tutar.

· Ayakta tutulduğunda, yere kuvvet verir; ayaklarıyla yeri ittirme hareketi yapar.

Küçük Kas Becerileri

· Gözlerini bir nesneye doğru çevirir, bakışlarını birkaç saniyeliğine bir nesne üzerinde tutar.

· Gözü önündeki bir nesne hafifçe sağdan sola yada soldan sağa kayınca, nesneyi gözleriyle takip eder.

· İki elini bir araya getirir.

· Eline verilen çıngırağı tutar.

· Yatarken, bir nesneyi gözleriyle 90 derecelik açı ile takip eder.

3 – 6 AY

Duygusal Gelişim

· Sevecen, dostça bir ilgiye, örneğin oyunumsu gıdıklamalar ve coşkulu konuşmalara hoşnutluğu açıkça gösteren tepkiler verir.

· Günlük yıkanma ve bakım etkinliklerinden belirgin şekilde zevk alır.

· Beslenirken, durumundan hoşnut olduğunu belirten, anlamlı bakışlarla, gözlerini hiç kırpmadan annesinin yüzüne bakar.

Günlük Yaşam Becerileri

· Çevresindeki eşyaları daha kolay idare edebilir, ellerini ustaca kullanabilir.

· Avuçlarıyla bir şeyi kavrayabilir, kavrarken bütün elini kullanır, oyuncağı bir elinden diğer eline geçirebilir.

· Her şeyi ağzına götürür.

· Kendi başına bisküvi yiyebilir, biberonu emebilir ( yatar pozisyonda )

Bilişsel Gelişim

· Başını objelerin olduğu yöne çevirir.

· Ses kaynağına göre başını çevirir ve o yöne odaklanır.

· Annesinin ten kokusunu ayırt eder ve annesine gülümseme tepkileri verir.

· Karanlığı ve aydınlığı ayırt edebilir.

· Kendisine yaklaşan insan yüzüne inceleyerek bakar.

· Kendi görsel alanı dışındaki objelerin varlığından hala habersizdir.

· Göz hizasında, 15 cm.’deki hareket eden herhangi bir objeyi algılayabilir. Başını o yöne amaçlı çevirir.

· 5 aylık bebek, dikkat çekici çeşitli sesler çıkarmaya başlar.

· Etrafındaki sesleri iyice algılar ve başını seslerin geldiği yönlere doğru çevirir.

· Etrafı izlemeye ve yetişkin hareketlerine dikkatlice bakmaya başlar.

· Anne ve babasını iyice tanımaya başlar. Anne ve babaya özel tepkiler verir.

· Karnının acıktığını belirtmek için amaçlı olarak ağlar.

· 6 aylık bebek, anne ve babasını görünce heyecanlanır ve kucağa alınması için kollarını kaldırma gibi tepkilere başlar.

· Kendi ismini bilir. İsmi çağırıldığında başını o yöne çevirir.

· Hangi sesin hangi yüze ait olduğunu bilir.

· Aynadaki yansımalarına gülümser.

· Sevdiği ve sevmediği yiyeceklere farklı tepkiler verir.

· Tesadüfen öğrendiği el – kol hareketlerini tekrar eder.

· Görsel alanından alınan bir objeyi arama yoluna gitmez.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil

· Ses duyduğunda gözleri ile sesin nereden geldiğini arar.

· Sesin geldiği yere döner ve bakar.

· İnsan sesinin geldiği yere döner ve bakar.

· Aynadaki görüntüsüne güler.

· 5 aylık bebek ismi söylendiğinde bakar.

· Konuşulduğunda ağlamayı keser.

· Yetişkinin yaptığı mimikleri ( dudakları büzmeden birbirine yapıştırıp titreştirme, “bu-pu” gibi sesleri ) taklit eder.

· 6 aylık bebek sesin hangi yüze ait olduğunu bilir.

· Anne sesinin değişik duygusal tamlamalarına seçici tepkiler verir.

İfade Edici Dil

· Sesini alçaltıp yükselterek sesler çıkarır.

· Kendi kendine konuşması artar.

· İki farklı ünlü ses çıkarabilir.

· Yalnız başınayken agucuklar yapar ( babıldar )

· Farklı duyguları ifade etmek için farklı sesler çıkarır.

· Çıkarabildiği sesleri kullanarak başkalarının konuşmalarını taklit etmeye çalışır.

· Hayatından memnunsa çığlık atar.

· Ünlü ve ünsüz sesleri bir araya getirmeye çalışır ( ba-da gibi ).

· “m,p,b” seslerini mutsuzken, “i,k” seslerini mutluyken çıkarır.

· Ağzında baloncuklar yaparak “ka-da-ma” ve “e,r,g,h” seslerini çıkarmaya çalışır.

Sosyal Gelişim

· Bebeğe seslenilince hemen başını çevirip kendisine seslenen kişiye bakar ve ilgilenir.

· Kendisi ile konuşulunca bir takım sesler çıkararak cevap vermeye çalışır.

· Kahkaha ile güler.

· Bebek, diğer bebekleri fark etmeye, onlara gülümsemeye, ağladıkları zaman onlara ilgi göstermeye başlar.

· Gülümsemeye ve azarlamaya farklı tepkiler verir.

· Küçük oyuncaklara uzanıp eliyle kavrayabilir.

· Her şeyi ağzına götürür.

Öz bakım Becerileri

· Annesinin memesini ya da biberonu gördüğünde beslenmeyi umduğunu belli eder.

· Ellerini annesinin memesinin ya da biberonun üzerine koyar.

· Püre halindeki yiyecekleri emer ve yutar.

Motor Gelişim

Büyük Kas Becerileri

· Yüzüstü yatarken, zaman zaman bacakları kurbağa yatışı şeklinden çıkar ve tekme atar.

· Sırtüstü yatarken, kollarını yukarı doğru kaldırarak ve gövdesinden uzaklaştırarak oynar.

· Sırtüstü yatarken, ellerini dizlerine değdirir.

· Sırtüstü yatarken, yan döner.

· Sırtüstü yatarken, ellerinden tutulup çekilerek oturma pozisyonuna getirildiğinde, başını vücudu ile aynı doğrultuda tutar.

· Otururken başını sabit ve çenesini içerde tutar.

· Ayakta dururken, başını ve gövdesinin üst kısmını taşır.

· Yüzüstü yatarken, kollarını dik tutmuş olarak ve ellerinden kuvvet alarak yerden yükselir.

· Yüzüstü yatarken, bir dirseğinden kuvvet alarak diğer eliyle bir oyuncağa uzanır.

· Yüzüstü yatarken, arada bir sırtüstü döner.

· Sırtüstü yatarken, kollarını uzatıp ellerini bir araya getirerek uzanır.

· Sırtüstü yatarken, bir yana dönüp yan yatarak oynar.

· Desteklenmeden 1 dakika süreyle oturur.

· Ayakları yere basarak ve bir desteğe dayanarak ayakta durur.

· Yüzüstü yatarken, kollarını dik tutmuş olarak ve ellerinden kuvvet alarak gövdesini ve karnını kaldırır.

· Yüzüstü yatarken, bacaklarını birbirine yakın tutarak yukarı kaldırır.

· Yüzüstü yatarken, oyuncağa uzanmak için bir yana doğru kıvrılır.

· Yüzüstü yatarken, oyuncağa uzanmak için, kollarından kuvvet alıp gövdesini ona doğru iter.

· Sırt üstü yatarken, yüzüstü döner.

· Sırtüstü yatarken, ellerinden tutulup çekileceğini anladığında, başını yukarı kaldırır ve kollarıyla ellerinize asılarak oturma pozisyonuna geçer.

· Otururken, öne doğru düşmeyi önlemek için kollarını öne doğru uzatarak ellerini yere dayar.

· Kolları uzanmak ve oynamak için serbest dururken, 10 dakika süreyle oturur.

· Elleriyle bir desteğe tutunarak ayakta durur.

Küçük Kas Gelişimi

· Bakışlarını bir nesneden diğerine yöneltir.

· Elinde tuttuğu bir nesneyi gözleriyle inceler.

· Yatarken, bir nesneyi gözleriyle 180 derecelik açı içinde takip eder.

· Küçük bir nesneye ( örn. kuru üzüm ) bakar.

· Eli uyarıldığında çıngırağı kendisi tutar.

· Verildiğinde, iki nesneyi aynı anda tutar.

· Nesnelere iki elle uzanır.

· Otururken nesnelere uzanır ve eline alır.

· Yatarken nesnelere uzanır ve eline alır.

· Oyuncağı bir elinden diğerine geçirir.

6 – 9 AY

Duygusal Gelişim

· Cisimleri ağzına götürür ve haz duyar.

· Yabancılara cana yakın davranır.

· 8. aydan itibaren yetişkinlerden çekinme, yanına yaklaşmak istememe gibi doğal davranış kalıpları geliştirir.

Günlük Yaşam Becerileri

· Dışarı çıkamadan zevk alır, gezdirilmek ister.

· Kendi yeterliliğinde sebep-sonuç ilişkisi kurmaya başlar.

· Günlük alışkanlıklarından haberdardır.

· Kendi evini ve odalarını tanır, yerlerini bilir.

Akademik Beceriler

· Saklanmış olan bir nesneyi arar.

· Engeli kaldırmak için bilinçli davranışta bulunur.

Bilişsel Gelişim

· Nesnelerin sürekliliğini algılar.

· İlgisini çeken her şeye döner ve bakar.

· Dikkatle yetişkinin yaptıklarını izler.

· Seslerin kime ait olduğunu hemen hemen bilir.

· Kızdığında ya da canı sıkıldığında bağırır.

· Anne sesinin değişik duygusal tonlarına seçici tepkiler verir.

· Görüş alanı içindeki bütün objeleri algılar.

· Adı söylendiğinde o yöne bakar, ismini bilir.

· Hayır kelimesini anlar.

· Oyuncağını sahiplenir, elinden alındığında sinirlenir.

· İnsanları güldüren hareketler yapar.

· Tanıdık oyun ve şarkıları ayırt eder.

· İnsanlara, nesnelere ve çevresinde olup bitenlere karşı ilgilidir.

· Kendisine uzatılan oyuncağı almaya çalışır.

· 3 cm. uzağındaki hareket eden bütün cisimleri algılar.

· Çevresinin ilgisini çekmek için ara ara bağırır.

· Çevresindeki oyunsu şeyleri fark eder ve eşlik eder.

· Ses kaynağını bilir, anlar ve tanır.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil

· Hayır kelimesini anlar.

· Hayvan sesi duyduğunda taklit eder.

· Destekli ya da desteksiz oturarak dikkatini karşısındaki bireye ya da nesneye yönlendirir.

· Neşeli ses tonundaki ve kızgın ses tonundaki konuşmaları farklı yüz ifadeleri ile tepki verir.

· Yetişkinin yüz ifadesine tepki olarak yüz ifadesini değiştirir.

· Jestlerle birlikte verilen basit talimatlara tepki verir.

· Sorulduğunda aynadaki kendi görüntüsünü gösterir.

İfade Edici Dil

· Sesler çıkararak ya da hareketler yaparak sıra alır ve yetişkinlerle karşılıklı konuşma etkinliği gerçekleştirir.

· Dikkat çekmek için bağırır.

· İstemediği bir şey yapılırsa ağlayarak ya da gürültülü sesler çıkararak protesto eder.

· Tanıdık bir kişiyi selamlarken gülümser ve sesler çıkarır.

· 8. ayda “t,d” seslerine “v” sesini ekler.

· “ba-da-ka” gibi heceleri açık bir şekilde söyler.

· “da-da” yada “ba-ba” gibi heceleri anlamlı olmasa da birleştirir.

Sosyal Gelişim

· “Ben” ve “başkası” ayrımını yapmaya başlar.

· Ce-eeeeeee oyununu oynar.

· Arkadaşlık ilişkilerinde gergindir.

· Başkalarının yaptığı bazı basit davranışları taklit eder.

· Kızdığında ya da herhangi bir şeye karşı koyduğunda sesli ifadelerle karşı koyduğunu belirtir.

Öz bakım Becerileri

· Yardımla bardaktan su içer.

· Hafif pütürlü, püre halindeki yiyecekleri ağzında ezer ve yutar.

· Bisküvi gibi katı yiyecekleri kendi kendine yer.

Motor Gelişim

Büyük Kas Gelişimi

· Yüzüstü yatarken, ellerinden ya da elleriyle ayaklarından kuvvet alarak kendi ekseni etrafında döner.

· Yüzüstü yatarken emekleme pozisyonuna geçerek sallanır.

· Emekleme pozisyonundan oturma pozisyonuna geçer.

· Yüzüstü pozisyonda sürünerek ilerler.

· Otururken, gövdesini döndürerek kolları ile sağa sola uzanır.

· Yüzüstü yatarken oturma pozisyonuna geçer.

· Kolları ile kuvvet alarak ve bacaklarını doğrultarak ayağa kalkar.

· Elleriyle bir desteğe tutunarak ayakta dururken dizlerin kırıp açarak yaylanma hareketi yapar.

· Otururken düşmeyi önlemek için dengesini sağlar.

· Desteksiz otururken düşmeden yana doğru uzanır.

· Oturma pozisyonundan emekleme pozisyonuna geçer.

· Kendi başına emekler.

· Kollarından çok bacaklarından kuvvet alarak elleri ile desteğe tutunarak ayakta durur.

Küçük Kas Gelişimi

· Parmaklarıyla tırmıklama hareketi yaparak kuru üzümü alır.

· Eline aynı anda iki nesne alır ve tutar.

· Çıngırağı eklinde sallayarak ses çıkarır.

· Çivi tahtası üzerinde çakılı bir çiviyi çıkarır.

· Yarısı saklanmış bir objeyi bulur.

· Oyuncak yere düştüğünde arkasından bakar.

· İstediği nesneye ulaşmasını engelleyen nesneyi etkisiz hale getirerek nesneye ulaşır.

· Bileği desteklendiğinde, elindeki nesneyi bırakır.

9 – 12 AY

Duygusal Gelişim

· Yabancılardan korkmaya başlar.

· Yabancıların ilgisine cevap vermeden önce güven duygusuna gereksinim duyar.

· Tanıdığı kişiye sıkıca tutunup yüzünü yabancıdan gizlemeye çalışır.

· Kızdığı ya da bir şeyi istediği zaman, bunu bağırarak, kendini geriye iterek anlatır.

· Kucakta taşınmaktan mutlu olur, annesinin kucağında çevreyi izler.

Günlük Yaşam Becerileri

· Emekleyerek merdivenleri yukarı çıkabilir.

· Giyinirken kolunu ve bacağını uzatarak yetişkine yardımcı olur.

· “güle güle” manasında el sallayabilir.

· İstediği şeyleri işaret edebilir.

Akademik Beceriler

· Kendi kendine yemek yeme denemelerine girişir.

· Yeni araçlar keşfeder.

· Denemeler yaparak yeni yollar bulur

Bilişsel Gelişim

· Saklanan herhangi bir şeyin farkına varır.

· Amaçlı eylemler yapar.

· Görsel alanı dışındaki objelerin varlığından haberdardır.

· Ulaşamadığı oyuncağı elde etmek için uğraşır.

· Basit komutlara karşılık verir.

· Objelere ulaşmaya çalışır, onları elleriyle inceler.

· Yakalama alanına giren her şeyi tutmaya çalışır.

· Resimlere ilgi gösterir.

· Eşyaların nerede olduğunu bilir ve gösterir.

· Bedeninin bazı bölümlerini bilir.

· Basit sorulara el-kol hareketleriyle cevap verir.

· Kitaptaki bir objeyi fark edip gösterebilir.

· Ailesindeki fertleri tanır, davranışlarını taklit eder.

· Oyuncaklarını bilerek düşürür ve hareketlerini izler.

· Saklanan oyuncakları doğru yerde arar.

· Dışarı çıkarıldığında insanları, hayvanları, otomobilleri dikkatle izler.

· Kendi ismini bilir, çağrıldığında döner, bakar.

· Kendi kendine yemek yemeye ve su içmeye başlar.

· İsteklerini ifade etmek için ağlamak dışında tavırlar sergiler.

· Tanıdıklarını ve yabancıları ayırt eder.

· Sınırsız meraka sahiptir.

· Bir şeyi isterken işaret parmağını kullanır.

· Bir örtünün üstündeki objeyi almak için örtüyü çeker.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil

· Gürültülü bir ortamda bir kişinin konuşmasını dinler.

· Kendi adı söylendiğinde dönerek tepki verir.

· Sert bir ifade ile yapmaması söylendiğinde, bir anlığına bile olsa, yapmakta olduğu istenmeyen davranışı durdurur.

· Sözel talimat verildiğinde el çırpar ya da el sallar.

· Adı söylenen tanıdık nesnelere dönerek bakışlarıyla onları bulur.

· Adı söylenen aile bireylerine dönerek bakışlarıyla onları bulur.

· Yetişkinin söylediği sözcük ve emirleri ( al,ve,otur gibi ) yerine getirir.

İfade Edici Dil

· Kolay heceleri söyleyebilir.

· Anlamlı kelimeleri ( anne-baba gibi ) söylemeye çalışır.

· 10. ayda işittiği sesleri yinelemeye başlar.

· Yetişkinin tonlamalarına benzer sesler çıkarır.

· Anne – baba dışında birkaç kelime daha söyleyebilir.

· Annesine cevap verebilir.

· Ses tonunda bir takım iniş çıkışlar yaparak, yüksek sesle, anlaşılmaz ifadelerle hiç durmadan konuşur.

Sosyal Gelişim

· Başkalarının ses ve davranışlarını taklit eder.

· Oyuncaklarla oynar.

· Oyuncağı alındığında sinirlenme, kavga ve ağlamalar görülür.

· Sevgi ve mutluluğunu anlaşılır biçimde ifade eder.

· Çocuk toplantılardan zevk alır.

· Sohbetleri dinler, söz aralarında sesler çıkarır.

· Anlamlı birkaç kelime söyleyebilir.

· Sorular sormakta, dolaylı yollardan teşekkür edebilmektedir.

· “HAYIR” denildiğinde yapacaklarından vazgeçebilmektedir.

· Günlük alışkanlıklar kendini iyi hissetmesine, değişiklikler ise huzursuz olmasına yol açar.

Öz bakım Becerileri

· Küçük katı yiyecekleri alır ve yer.

· Kaşıkla ağzına yemek götürmeye çalışır.

· Bisküvi ısırır ve çiğner.

· Anne-babasının yediği yiyecekleri ezildiğinde yer.

Motor Gelişim

Büyük Kas Gelişimi

· Ayakta durma pozisyonundan düşme hareketi ile oturma pozisyonuna geçer.

· Elleri ile desteğe tutunarak yana doğru yürür.

· Emekleme ya da diz çökme pozisyonundayken kollarından kuvvet alarak ve çömelip doğrularak ayağa kalkar.

· Tek elinden tutulduğunda ayakta durur.

· Çeşitli şekillerde oturur.

· Ayakta dururken çömelip ellerinden kuvvet alarak, yere oturur.

· Otururken kollarından çok hafif bir destek alarak çömelip doğrularak ayağa kalkar.

· Duvara tutunarak yana doğru yürür.

· Arkasında durulup elleri göğüs hizasında tutulduğunda, ileri doğru yürür.

Küçük Kas Becerileri

· Çivi tahtasının deliklerine işaret parmağını sokma hareketini taklit eder.

· Bir kabın içinden nesneyi alır.

· Çubuktan halka çıkarır.

· Başparmak ve işaret parmağı ile yaptığı kerpeten tutuşu ile kuru üzümü alır.

· Tümüyle saklanmış bir oyuncağı bulur.

· Nesneleri bir kabın içine koyar.

· Büyük halkaları çubuğa takar.

· Silindir şeklinde bir kutuya küçük nesneleri atar.

· Oyuncağı almak için oyuncağın ipini yatay olarak çeker.

· Oyuncak arabayı iter.

· İki küpü birbirine vurarak ses çıkarır.

· Karalamayı taklit etmeye çalışır.

· Yetişkinle birlikte resimli kitaba bakar.

· Birbirinin içine geçen farklı büyüklükteki kapları iç-içe koyar.

12 – 18 AY

Duygusal Gelişim

· Yetişkine özel bir bağlılık geliştirir. Ayrıldığın da üzüntü ve kaygı hisseder.

· Yabancılardan korkmaya başlar.

· Eşyaları ya da oyuncakları arasından birini, kendine rahatlatıcı obje olarak seçebilir ve gittiği her yere yanında götürmek isteyebilir.

· Tanıdığı yetişkinin kendisini görebileceği ve duyabileceği uzaklıkta olmayı tercih eder.

· Tanıdıklarına sevgiyle ve sevecen yaklaşır.

Günlük Yaşam Becerileri

· Anlama kapasitesinde gelişme olur.

· Planlı inşa faaliyetlerinde bulunmaya başlar.

· İletişimden haz almaya başlar.

· Kalemi ortasından ve ya ucundan avucuyla ya da ilkel üç parmak tutuşu ile kavrar.

· Tek elini tercih etmiştir.

· Tanıdığı nesnenin adı söylendiğinde nesneyi yetişkine uzatır.

· Bardağı kendi başına eline alabilir fakat koyamaz.

· Tuvalet ihtiyacını genel huzursuzluğuyla dile getirir.

· Nesnelerin nerde durması gerektiğini bilir.

· Basit günlük etkinliklerden bazılarını taklit eder.

· Konuşurken sırasını beklemeyi öğrenir.

Akademik Beceriler

· Kaybolan nesneler bebeğin zihninde kalır.

· Deneme yanılma metodu ile değil, ilişki bilinci ile hareket eder.

· Sözcük dağarcığı hızla gelişir.

Bilişsel Gelişim

· Tekrarladığı rastlantı hareketlerinde değişiklik yapar.

· Küçük nesneleri ağzı açık bir kaba koyar.

· Çoğu objenin farkındadır. Ne olduğunu bilir.

· Anne ve babasını iyice tanımıştır.

· Sorulan çoğu nesneyi gösterebilir.

· Bazı basit komutları yerine getirebilir.

· Çevresinin dikkatini çekmek için çeşitli oyunlar yapar.

· Doğrudan doğruya kendisiyle iletişim kurulup, konuşulmasından hoşlanır.

· Anlamlı oyunlar oynamaya başlar.

· Etrafında olanları dikkatle izler ve taklit yeteneği iyice gelişir.

· Yaptığı eylemlerin sonuçlarını anlamaya çalışır.

· Gösterildiğinde 3 küpü üst üste koyabilir.

· Basit resimleri ayırt edip, gösterebilir.

· Gördüğü bütün objeleri isimleriyle tanır.

· Tanıdığı bir nesne istendiğinde alıp isteyen kişiye getirebilir.

· Herhangi şeffaf bir kutudan oyuncakları almaya çalışır.

· Basit emirlere uyar.

· Eğer öğretilirse, renkleri anlamaya başlar.

· Karmaşık emirleri yerine getirmeye çalışır.

· Dikkat çekmek için çeşitli oyunlar yapar.

· Tanıdığı kişileri fotoğraflarda tanır ve gösterebilir.

· 3 cm. uzaklıktaki oldukça küçük oyuncakları tanır ve gösterir.

· Kendisinin veya oyuncağının; gözlerini, ayaklarını, ayakkabılarını, ağzını, kulağını, burnunu gösterebilir.

· Şarkılara eşlik etmeye çalışır.

· Çoğu basit Emire uyar, söz dinler.

· Çok istediği herhangi bir nesneyi göstererek işaret eder.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil

· İki nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer.

· İstendiğinde isteyen kişiye bir nesne verir.

· Adı söylendiğinde bir nesneyi gösterir.

· “Bu ne?” diye sorulduğunda ya bir sözcükle ya da sözcüğe benzer bir ifade ile cevap verebilir.

· Çocuk hemen hemen söylenen her şeyi alır.

· Adı söylenince cevap verir.

· Pencereden dışarı bakıp gördüğü nesneleri gösterir.

· Üç nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer.

· Adı söylenen bir vücut bölümünü gösterir.

· Bir tane basit, iki ya da üç sözcüklü talimatı yerine getirir ( bak, el çırp vb).

· İstendiğinde tanıdık bir nesneyi öbür odadan getirir.

· Birbirine bağlı iki emri yerine getirebilir. ( bebeğini al, bana ver ).

· Konuşma sırasında konuşanın yüzüne bakar, kendi konuşma sırası geldiğinde başka yere bakar ve konuşmasını bitirirken tekrar dinleyenin yüzüne bakar.

İfade Edici Dil

· 8 – 10 sözcüğü uygun durumlarda kullanabilir.

· İsteklerini tek sözcüklü cümleler kullanarak ifade edebilir.

· Sözcükleri yaklaşık olarak taklit edebilir ( “su” için “bu” demek gibi ).

· Çevresindekilere selam verirken ve veda ederken tutarlı sesler ve mimikler kullanır.

· ( 13-15 ) aylıkken bilinçli sözler söyler.

· ( 15-18 ) aylıkken 5 – 10 kelime söyler.

· 18. ayda tek tek düzinelerce kelimler söyler.

· 16-18. aylar arasında iki sözcükle farklı anlam ifade eden cümleler kurar.

· Konuşma ritmini ve konuşurken sırasını beklemeyi öğrenmiştir.

· Tam gelişmemiş kasları yüzünden konuşurken yanlışlıklar yapabilir.

· Nesneler için kullanılan isimleri sık sık tekrar eder.

· İsteklerini anlatmak için başka yollar deneyebilir.

· Kendisi ile konuşan kişinin son sözcüğünü tekrarlayabilir.

· Sözel oyunlar oynayabilir.

· Oyun oynarken hatırladığı sözcükleri kullanır.

· Tanıdık şarkıların söylenmesine katılmaya çalışır.

Sosyal Gelişim

· Arkadaşlarıyla dostça ilişkiler kurma çabası içine girer.

· Gittikçe gelişen kavrama yetisiyle, olanca canlılığıyla çevreyi inceler.

· Oyun sırasında veya kızdığında, eskiye oranla daha seyrek olmakla birlikte hala oyuncaklarını yere atar.

Öz bakım Becerileri

· Bardaktan yardımsız su içer ( dökerek ).

· Kaşıkla kendi kendine yemek yer ( dökerek ).

· Küçük lokmalara bölündüğünde yemek yer.

· Çorabını ya da şapkasını çıkarır.

· Kollarını bacaklarını hareket ettirerek giyinmeye yardımcı olur.

· Şapkasını giyer.

Motor Gelişim

Büyük Kas Gelişimi

· Bir destekten diğerine kadar desteksiz yürür.

· Alış-veriş arabası gibi bir arabayı iterek yürür.

· Oturma pozisyonundan diz çökme pozisyonuna yardımsız geçer.

· 10 saniye süreyle desteksiz ayakta durur.

· Tek elinden tutulduğunda yürür.

· Otururken yardımsız ayağa kalkar.

· Kollarını önde tutarak yardımsız yürür.

· Elleri ve dizleri üzerinde merdivenden yukarı doğru tırmanır.

· Oturduğu yerden herhangi bir şekilde top atar.

· Kollarını yanlarda tutarak yardımsız yürür.

· Tekerlekli bir oyuncağı ipinden tutarak çeker.

· Ayakta dururken yere eğilip tekrar doğrulur.

· Yere doğru bakarak hızla yürür.

· Merdivenlerden aşağı doğru geri geri emekler.

Küçük Kas Gelişimi

· İki farklı şeyin altına saklanan nesneyi bulur.

· Parmak büyüklüğündeki çiviyi çivi tahtasına takar.

· Tekli şekil tahtası üzerine daire şeklini yerleştirir.

· İki küple kule yapar.

· Oyuncağı almak için oyuncağın ipini düşey olarak çeker.

· Pastel boyayı tutar.

· Pastel boyayla kağıdı çizer.

· Sayfanın üzerindeki resmi eliyle pat-pat vurarak gösterir.

· Sayfa çevirmeye yardım eder.

· Küçük bir nesneyi bulmak için, küçük bir kutunun kapağını açar ve bulur.

· İki elini kullanarak bir oyuncak üzerinde bir iş yapar (bebeğin kollarını hareket ettirir).

· Kağıda kendiliğinden karalama yapar.

· Tekli şekil tahtası üzerine kare şeklini yerleştirir.

· İçindeki kuru üzümü çıkarmak için küçük bir şişeyi ters çevirip yere vurarak nesneyi yere düşürür.

· Mukavva yapraklı bir kitabın sayfasını çevirir.

· Kağıt yapraklı bir kitabın sayfalarını birkaç tanesini bir arada olmak üzere çevirir.

18 – 24 AY

Duygusal Gelişim

· Baba, bakıcı, büyük anne, abla gibi kimseler çocuğun bağlandığı kimseler arasına girer.

· Öfkelendiği zaman yere yatıp havaya tekmeler savurur.

· Yabancılar karşısında annesine doğru kaçar ya da odayı terk eder.

· Oturakta oturmaya zorlanınca sinirlenir.

· Oynamakta olduğu oyuncak elinden alındığında kızar.

· Yüzünün yıkanması, odada yalnız bırakılması, burnunun silinmesi öfkelenmesine neden olur.

Günlük Yaşam Becerileri

· Kendi benliğini çevreden ayrı olarak algılamaya başlar.

· Yetişkinle basit faaliyetlerde bulunabilir.

· Çocuk kendi girişimiyle işler becermeye çalışır.

· Parmaklarıyla veya duvara tutunarak merdivenleri çıkabilir ve genelde aşağı inebilir.

· El seçimi oldukça belirgindir.

· Kapı saplarına ulaşır ve çoğunlukla kapıyı açar ve dışarı çıkar.

· Evin içinde annesinin peşinde dolanır ve bazı ev işlerini, eve ilişkin etkinlikleri oyun aracılığı ile taklit eder.

· Sahip olduğu şeyleri kararlılıkla korur.

· Yeni beceriler geliştirir, keser, boyar.

Akademik Beceriler

· Tahta küplerle altılı ya da yedili kuleler yapar.

· Kalemi tutar ve karalamalar yapar.

· Kitaplardan hoşlanır, sayfaları teker, teker çevirir.

· Küçük oyuncakları eşleştirir.

· Karalamalar yapmaya başlar.

· Nesneleri sembolize etmeye yani kelimeler kullanmaya başlar.

Bilişsel Beceriler

· Sert-yumuşar gibi zıt kavramları anlamaya başlar.

· Nesneler görsel alanından çıktığında, var olduğunu bilir.

· Giysilerini fırsat verilirse giyip çıkarmaya çalışır.

· Nesneleri zihninde tutar ve kaybolmayacağını bilir.

· Kitaptaki herhangi bir resmi isimlendirerek söyler.

· İki aşamalı komutları anlar ve basit cevaplar verebilir.

· Yetişkinlerin yaptığı birçok şeyi yapmaya çalışır.

· Ağır ağır bağımsız bir birey olduğunu anlamaya çalışır.

· Bazı nesnelerin kendisine ait olduğunu bilir.

· Bütün nesnelerin birer ismi olduğunu bilir.

· Dış dünyayı tanımak için devamlı sorular sorar.

· Tanıdığı kişileri fotoğraflarda ayırt eder.

· Tanıdığı kişilerin isimlerini bilir.

· Çevresindeki insanları ve yaşadığı yeri tanır.

· Fotoğraflarda kendisini tanıyamaz fakat ismini kesinlikle bilir.

· Basit emirleri yerine getirmekten hoşlanır.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil:

· Kendisine bir nesne verildiğinde nesne ile ilgili istenen iki etkinliği yerine getirir.

· İki farklı nesne arasından istenileni seçer.

· Adı söylenen 4 vücut bölümünü gösterir.

· İsmi söylenen kişiyi resimde gösterebilir.

· Kendisine bir nesne verildiğinde nesne ile ilgili istenen 3 etkinliği yerine getirir.

· Adı söylenen 7 vücut bölümünü gösterir.

· Dört nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer.

· Adı söylenen üç çeşit giysiyi seçer.

· İki resim arasından adı söylenen resmi seçer.

· Dört resim arasından adı söylenen resmi seçer.

· Kısa bir öyküyü sonuna kadar dinler.

İfade Edici Dil:

· Yemek ve su ister.

· İki sözcüğü bir araya getirip kullanabilir.

· Sık sık “Bu ne?” diye sorar.

· İsim – fiil kombinasyonlarını kurar.

· Sorduğu sorular cümle biçimine getirilmemiştir, bu ifade ses tonu ile verilmeye çalışılır.

· 10-20 sözcüğü uygun durumlarda kullanabilir.

· İsteklerini sözcüklerle ifade eder.

· 25 kadar sözcüğü söyleyebilir.

· İki sözcüklü cümlecikleri taklit edebilir.

· Zamirleri uygun durumlarda kullanabilir.

· Konuşması yabancılara bile anlaşılır hale gelir.

· Sözcük dağarcığı hızla gelişir.

· Kullanabildiğinden çok daha fazla sözcüğü anlayabilir.

· İki sözcüğü yan yana getirerek farklı anlamlar ifade etmeye başlar.

· Ne, nerede soruları sorar, pek karmaşık olmayan yanıtlarla basit içerikte bilgi verir.

· İsimler yeterince öğrenildikten sonra sıra fiillere gelir.

· Tuvalete gitmesi gerektiğinde haber verir.

· Okumayı taklit eder.

Sosyal Gelişim

· Oyuncağı atarken hedefi tutturabilmek için görsel bir çaba içerisine girip kendini sıkıntıya sokmaz.

· Bu aylarda bazı uyaranlara ve yasaklara direnir, büyüklere karşı olumsuz tepkiler gösterir.

Öz bakım Becerileri

· Dökmeden bardaktan su içer.

· Dökmeden kaşıkla yemek yer.

· Pantolonunu çıkartır.

· Kaka kontrolü vardır.

· Gündüzleri uzun sürelerle ( 2-3 saat ) kuru alır.

Motor Beceriler

Büyük Kas Gelişimi

· Yürürken aniden döner ve durur.

· 30 cm. genişliğinde tahtanın üzerinde yardımla yürür.

· Arkasını dönüp ya da yan dönüp bebek sandalyesine oturur.

· Bir elinden tutulduğunda, bir eliyle parmaklığa tutunarak, çift ayakla merdiven çıkar.

· Ayağıyla vurmak niyetiyle büyük bir topa doğru yürür ve ayağını uzatır.

· Destekle zıplar.

· Ayakları yerden hafifçe kesilerek zıplar.

· Yerdeki ipin üzerinden atlar.

· Ellerinden tutuluğunda, merdivenin en alt basamağından atlar.

Küçük Kas Gelişimi

· Baş parmak ve işaret parmağıyla yapılan kıskaç tutuşuyla toplu iğneyi yada iplik parçasını alır.

· Altı küple kule yapar.

· Taklit ederek kağıt kaplar.

· İki ucu açık bir silindirin içine sıkışmış tüylü bir oyuncağı çubukla iterek çıkarır.

· Düşey çizgiyi taklit eder.

· Kağıt sayfalı bir kitabın sayfalarını tek tek çevirir.

· Birbirinin içine geçen farklı büyüklükteki 4 kabı iç-içe koyar.

· Tekli şekil tahtasına üçgen şeklini yerleştirir.

· Üçlü şekil tahtasına daire şeklini yerleştirir.

· Üçlü şekil tahtasına kare şeklini yerleştirir.

· Üçlü şekil tahtasına üçgen şeklini yerleştirir.

· Başka seçenek olmadığında eş nesneleri eşler.

· İki seçenek sunulduğunda, eş nesneleri eşler.

2 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Bu devrede çocuk kendi girişimiyle ve diğerlerinden bağımsız olarak işler becermeye çalışır.

· Çocuk sanki annesine hiç gerek duymuyormuş gibi hareket eder.

· Bu yaşlarda çocukların korkularında farklılaşma ve artmalar görülür.

· Başkalarının duygusal tepkilerini anlar.

· Cinsiyetini söyleyebilir.

· En çok rastlanan korkular arasında, hırsız, hayali yaratıklar, köpek, karanlık, motor gürültüsü, şimşek, ani ses ve yalnız kalma korkuları sayılabilir.

· Çoğunlukla korkulu rüya görerek uyanırlar.

· Yeni bir kardeşin gelmesinden kaynaklanan kıskançlık duygusu gelişir.

Günlük Yaşam Becerileri

· Sevilmeyi, sevmeyi ve sevgiyi paylaşmayı öğrenmiştir.

· Sevgiyi gösterme yollarını öğrenmiştir.

· Küçük topları bedeni pek oynatmadan ileri atabilir.

· Çevresini kontrol edebilme ve istediklerini yapabilmede gerekli araçları kullanabilir.

· Çocuk bu evrede anneye hiç bağımlılık duygusu yokmuş gibi davranır.

Akademik Beceriler

· Karalamaların yanı sıra yatay çizgi, çember ve genellikler T ve V harflerini çizer.

· Resimli kitaplarda çok ince ayrıntıları fark eder.

· 6 organın adını söyler.

· Taklit ederek dikey çizgi çizer.

· Bir rengi tanır.

· İki sıfatı tanır.

Bilişsel Gelişim

· Bu yaşta bağımsızlığının iyice farkına varır.

· Annenin yaptığı mutfak işlerinde anneye yardım etmeye çalışır.

· Devamlı sorular sorulduğu bir dönemdir ve kısa, basit cevaplar bekler.

· Bu yaştaki çocuk, iyi, kötü, doğru, yanlış komutlarını algılar.

· Tuvaletinin geldiği ifade etmeye başlar.

· Eylemleri kısıtlandığında öfkelenir.

· Bir kez gösterildiğinde fotoğrafta kendini tanır.

· İsmini iyice kavrar.

· Oyun sırasında hiç durmadan akıllıca yorumlar yapar.

· Bazı basit şeyleri tek başına yapmaya çalışır.

· Nesne ile nesnenin ismini bilir.

· Tek başına evin dışına çıkmaya ve arkadaşlar edinmeye çalışır.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil

· Kendisine bir nesne verildiğinde nesne ile ilgili istenen 3 etkinliği yerine getirir.

· Adı söylenen 7 vücut bölümünü gösterir.

· Dört nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer.

· Adı söylenen üç çeşit giysiyi seçer.

· İki resim arasından adı söylenen resmi seçer.

· Dört resim arasından adı söylenen resmi seçer.

· Kısa bir öyküyü sonuna kadar dinler.

İfade Edici Dil

· 25 kadar sözcüğü söyleyebilir.

· İki sözcüklü cümlecikleri taklit edebilir.

· Zamirleri uygun durumlarda kullanabilir.

· Konuşması yabancılara bile anlaşılır hale gelir.

· Sözcük dağarcığı hızla gelişir.

· Kullanabildiğinden çok daha fazla sözcüğü anlayabilir.

· İki sözcüğü yan yana getirerek farklı anlamlar ifade etmeye başlar.

· Ne, nerede soruları sorar, pek karmaşık olmayan yanıtlarla basit içerikte bilgi verir.

· İsimler yeterince öğrenildikten sonra sıra fiillere gelir.

· Tuvalete gitmesi gerektiğinde haber verir.

· Okumayı taklit eder.

Sosyal Gelişim

· Çevresine yoğun bir merak duygusu ile yaklaşır.

· Kapı kollarına ulaşır ve çoğunlukla kapıyı açıp dışarı çıkar.

· Evin içinde annesinin peşinde dolaşır ve bazı ev işlerini, eve ilişkin etkinlikleri oyun aracılığı ile taklit eder.

· Kendiliğinden rol ağırlıklı basit dramatik oyunlar oynar.

· Sürekli olarak ısrarla annenin ilgi göstermesini ister, aşırı duygulanma, yorgunluk ve korku durumlarında anne ve babaya sıkıca sarılır.

· Sahip olduğu şeyleri kararlıkla korur.

· Oyuncakları ya da yetişkinlerin ilgisini paylaşma olgusu hala gelişmemiştir.

· Başka çocuklara ilgi gösterilmesine ( kendi yakınlarının bu tür bir yaklaşımda bulunması ) kızar.

· İstediklerinin anında yerine getirilmesini ister.

· Bazı davranışların belirli ortamlarda yapılması gerektiğini anlar.

Öz bakım Becerileri

· Kaşıkla yemek yiyebilir.

· Tuvalette pantolonunu kendi başına indirebilir.

· Pipetle meyve suyu vb. içer.

· Yiyecekleri bölmek için çatal kullanır.

· Çoraplarını giyer.

· Ayakkabılarını giyer.

· Pantolonunu giyer.

· Kazağını çıkarır.

· Fermuar açar.

· Jestlerle tuvaletinin geldiğini belli eder.

· Seslerle ve sözlerle tuvaleti geldiğini belli eder.

· Yetişkin gözetiminde tuvaleti kullanır.

Motor Becerileri

Büyük Kas Gelişimi

· 30 cm. eninde büyük bir nesneyi taşıyarak yürür.

· Yürürken engellerin üzerinden atlar.

· Geri geri yürür.

· Dengesini yitirmeden çömelerek oynar.

· Elleriyle tutunmadan oturduğu sandalyeden ayağa kalkar.

· Büyük oyuncakları iter ve çeker.

· Parmak uçlarında durur.

· 3 saniye tek ayağının üstünde durur.

· Parmaklığa tutunarak, çift ayakla merdiven çıkar.

· Bir elinden tutulduğunda, bir eliyle parmaklığa tutunarak, çift adımla merdiven iner.

· Yardımsız adım atarak 15 cm. yüksekliğinde ki bir yere çıkar.

· Parmaklığa tutunarak tek ayağıyla merdiven çıkar.

· Kaydıraktan yukarı çıkıp aşağı kayar.

· El hizasının aşağısında ve yakınında duran bir sepete küçük bir top atar.

· Savrulan bir tekmeyle topa vurur.

· Bisiklet arkadan ittirilirken ayaklarını pedalların üzerine koyar.

· Köşelerde ayaklarını yere koyarak, pedal çevirerek bisikletini sürer.

Küçük Kas Gelişimi:

· 8 küple kule yapar.

· Çivi tahtasına 6 tane küçük çivi takar.

· 4 büyük boncuğu tele dizer.

· 4 orta boy boncuğu tele dizer.

· Makasla gelişi güzel keser.

· Büyük vidalı bir oyuncağın vidasını açar.

· 6 duplo parçasını birbirine takar.

· Daire şeklindeki karalamayı taklit eder.

· Yatay çizgiyi taklit eder.

· Parmaklarıyla pastel boyayı tutar.

· Kağıt üzerinde en az üç farklı şekilde karalama yapar.

· Daire şeklini taklit eder.

· Kitaptaki resimlerin ayrıntılarını parmakla işaret ederek gösterir.

· Kendi başına resimli kitaba bakar.

· Tek parçalı yap-bozun bir parçasını takar.

· Tek parçalı yap-bozun altı parçasını takar.

· Taklit ederek tren yapar.

· Kurmalı bir oyuncağın nasıl kurulacağını araştırır.

· İki seçenek sunulduğunda , nesnelerle çizimleri eşler.

· İki seçenek sunulduğunda, resimleri eşler.

· Dört seçenek sunulduğunda, renkleri eşler.

· Dört seçenek sunulduğunda, nesnelerle resimleri eşler.

· Bir nesne istendiğinde verir.

3 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Bu devrede çocuk kendi girişimiyle ve diğerlerinden bağımsız olarak işler becermeye çalışır.

· Çocuk sanki annesine hiç gerek duymuyormuş gibi hareket eder.

· Bu yaşlarda çocukların korkularında farklılaşma ve artmalar görülür.

· Başkalarının duygusal tepkilerini anlar.

· Cinsiyetini söyleyebilir.

· En çok rastlanan korkular arasında, hırsız, hayali yaratıklar, köpek, karanlık, motor gürültüsü, şimşek, ani ses ve yalnız kalma korkuları sayılabilir.

· Çoğunlukla korkulu rüya görerek uyanırlar.

· Yeni bir kardeşin gelmesinden kaynaklanan kıskançlık duygusu gelişir.

Günlük Yaşam Beceri

· Birçok hayali oyun icat eder.

· Giyeceğini kendi seçmeye çabalar.

· Ayakkabılarını kendi bağlamak ister.

· Paralel oyunu terk edip işbirliğine dayanan oyunları oynar.

· İpliğe büyük tahta boncukları dizebilir.

· Makas kullanabilir.

· Parmağını gazete okur gibi satırlarda gezdirmek, telefon eder gibi görünmek çocuğa haz verir.

· Elerini yıkar fakat kurularken yardıma ihtiyaç duyar.

· Ev işleri, bahçe işleri, alış-veriş gibi etkinliklerde yetişkine yardımcı olmaktan hoşlanır.

· Çevreyi düzenli tutmaya özen gösterir.

Akademik Beceriler

· 9-10 tahta küpü üst üste dizerek kule oluşturur.

· Örneğe bakarak tahta küplerle köprü oluşturabilir.

· V şekli ve çember örneğine bakarak aynısını çizer.

· Kendisine gösterilen karttaki harfin eşini bulur.

· Adam resmini bir baş olarak çizer.

· Taklit ederek çapraz yapmaya çalışır.

· İlk üç temel rengi tanır.

· Sonradan isimlendirdiği ilkel resimler yapar.

· Bildiği birkaç çocuk şiirini ezbere okuyabilir.

· Çocuk şarklılarını söyleyebilir.

· 10’a kadar ya da daha fazla ezbere sayabilir.

Bilişsel Gelişim

· Sayı sayar, şarkı şiir öğrenmeye başlar.

· Çevresindekilere dünya hakkında devamlı sorular sorar.

· Dünya içinde bir birey olduğunun farkına varır.

· Ben merkezciliğinden, dış dünyadaki insanların faaliyetlerinin farkına varır.

· Cinsiyetinin farkına varmaya başlar.

· Vücudunun çoğu bölümlerini bilir.

· Her şeye karşı merakla öğrenme eğilimindedir.

· Akranlarıyla oynama eğilimindedir.

· Bildiği birkaç çocuk şiirini ezbere okuyabilir.

· Konuşurken ses tonunu duruma göre ayarlar.

· Adını, soyadını ve cinsiyetini bazen söyleyebilir.

· Yaşadığı olayları basitçe anlatabilir.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil:

· 10 farklı eylem bildiren sözcüğe eylemi gerçekleştirerek tepki verir.

· Kendisine iki nesne verildiğinde bu nesnelerin her biri ile ilgili istenen üç farklı etkinliği yerine getirir.

· Her birinde iki nesne ve iki eylem bulunan talimatları yerine getirir.

· “çocuğun adı” nerede? Diye sorulduğunda kendini gösterir.

· Dokuz resim arasından istenilen resmi seçer.

· Dört nesne arasından işlevi açıklanan iki nesneyi gösterir.

· Altı nesne arasından işlevi açıklanan iki nesneyi gösterir.

· Altı nesne arasından işlevi açıklanan altı nesneyi gösterir.

· Gösterilen 5 yiyecek arasından adı söylenen üç yiyeceği seçer.

· Gösterilen 5 hayvan arasından adı söylenen üç hayvanı seçer.

· Gösterilen 5 mobilya arasından adı söylenen 3 hayvanı seçer.

· Dört nesne arasında “Bana …..ile……’yı ver” ifadesinde yer alan iki nesneyi verir.

· Dört nesne arasında “Bana …..ile……’yı getir” ifadesinde yer alan odadaki iki nesneyi getirir.

· Büyük ve küçük nesneler arasından büyük olanı seçer.

· Büyük ve küçük nesneler arasından küçük olanı seçer.

· İki grup büyük ve küçük nesne arasından büyük ve küçük olanı seçer.

· Verilen nesneyi istendiğinde bir kabın içine koyar.

· İstendiğinde kabın içindeki nesneyi çıkarır.

· Verilen nesneyi, istendiğinde bir kabın içine koyar.

· İstendiğinde kabın içindeki nesneyi çıkarır.

· Verilen nesneyi, istendiğinde bir kabın içine, üzerine ve altına koyar.

· Çoğulları ayırt eder.

· Sahiplik eklerini ayırt eder.

· İki nesne arasından olmayanı gösterir.

· Dikkatini on dakika süre ile öyküye yöneltir.

· İstendiğinde adı – soyadını söyleyebilir.

· Yer bildiren sözcükler söylendiğinde o tarafa yönelir.

İfade Edici Dil

· Üç ya da daha çok sözcükle cümleler kurabilir.

· Nesnelerin adını söyleyebilir.

· Bir resmi üç ya da daha çok sözcükle anlatabilir.

· Kelimelerin ardında çoğul takıları kullanabilir.

· Zıt ve benzer yönleri söyleyebilir.

· Dilbilgisi kurallarını öğrenmeye başlar.

· Bazı hatalar yapmasına rağmen, bir tekerlemeyi ezberleyebilir.

· Oyun oynarken kendi kendine konuşur.

· Konuşması oldukça anlaşılırdır.

· Basit melodisi olan şarkıları tekrarlar.

· Zaman zaman konuşma bozuklukları görülebilir.

· “Ne, Nerede, Kim?” gibi sorular sorar.

· Zamirleri kullanır.

· Ben merkezli konuşma vardır.

· Geçmiş, şimdiki zaman, gelecek kavramlarını anladıkça zaman belirten sözcükler kullanmaya başlar.

· Renklerin adların olduğunu bilir ama hangi renge ait olduğunu bilmeyebilir.

· Dili büyük bir istekle kullanır ve yeni kelimelere ilgi duyar.

Sosyal Gelişim

· Kendini tanır, yabancılara karşı ürkek tutumu azalır.

· Paylaşmayı bilmez, isteklerinde ısrarlı ve sabırsız davranır.

· Başkaları için bir şeyler yapmayı reddeder.

· Yaşıtlarını ve yetişkinleri taklit etmeye başlar.

· Evcilik, okulculuk, doktorculuk gibi oyunlar oynarlar.

Öz bakım Becerileri

· Çatal ve kaşıkla yemek yer.

· Dökmeden sürahiden bardağa su doldurur.

· Kazağını giyer.

· Tişörtünü giyer.

· Elbise ya da pantolonunu giyer.

· Büyük düğmeleri açar.

· Büyük düğmeleri ilikler.

· Tümüyle soyunur.

· Yönlendirildiğinde tümüyle giyinir.

· Çıtçıt takar.

· Gece boyunca altı kuru kalır.

· Yönlendirildiğinde poposunu siler.

· Yönlendirildiğinde sifonu çeker.

· Yönlendirildiğinde kendi başına tuvalete gider.

· Ev işleri, bahçe işleri, alış-veriş gibi etkinliklerde yetişkine yardımcı olmaktan hoşlanır.

· Çevreyi düzenli tutmaya özen gösterir.

Motor Becerileri

Büyük Kas Becerileri

· Büyük oyuncakları iterek ileri, geri ve yana doğru yürür.

· Parmak uçlarında 3 metre yürür.

· Biraz yardımla 10 cm. yüksekliğindeki denge kirişi üzerinde yürür.

· Yardımsız dar bir çizgi üzerinden yürür.

· Koşar, durur, köşe döner ve engellerden kaçınır.

· Topukları yere basmaksızın, öne doğru eğilerek ve kollarını sırayla sallayarak koşar.

· Parmaklığa tutunmadan tek ayakla merdiven çıkar.

· Parmaklığa tutunarak tek ayakla merdiven iner.

· Ellerinde eşya taşıyarak, tek ayakla merdiven çıkar ve iner.

· 3 metrelik tahta merdivenden yukarı tırmanır ve aşağıya iner.

· Topu atacağı yöne doğru gövdesini döndürerek küçük bir topu tek eliyle atar.

· Kollarıyla 15 cm. çapındaki bir topu tutar.

· Topa doğru koşar, bir ayağını yerde sabit tutarak diğer ayağı ile topa tekme atar.

· 4 cm. yüksekliğindeki ipin üzerinden öne doğru atlar ve iki ayağını aynı anda yere basar.

· 22 cm. yüksekliğindeki bir yerden yardımsız atlar ve iki ayağını aynı anda yere basar.

· Yana doğru ve geriye doğru zıplar.

· 3 tekerlekli bisikleti ile geniş köşeleri döner.

Küçük Kas Gelişimi

· Dört küçük boncuğu tele dizer.

· 2 cm. enindeki kağıt şeridi makasla ikiye keser.

· Bir şeklin uygun yüzeyine yapıştırıcı sürüp, kağıdın üzerine yerleştirir.

· En az 6 parça kullanarak duplolardan kule dışında bir nesne yapar.

· Artı işaretini ( + ) taklit eder.

· ( V ) şeklini taklit eder.

· En az iki özelliği olan basit resimler çizer.

· Büyük kağıt üzerindeki şekilleri sulu boyayla boyar.

· Sıvıları bir kaptan diğerine boşaltır.

· Eksik bir insan resminin kolunu ya da bacağını tamamlar.

· En az üç vücut bölümü olan insan resmi çizer.

· İlk kez gördüğü, her bir parçası bir şeklin bir bölümünü gösteren altı parçalık yap-bozu tamamlar.

· Dört parçalık karışık yap-bozu yapar.

· Taklit ederek köprü yapar.

· Beş küpü yan yana koyar.

· Kurmalı bir oyuncağı çalıştırır.

· Dokuz seçenek sunulduğunda resim kartlarını seçer.

· Dokuz seçenek sunulduğunda resim kartlarını sınıflandırır.

· Üç şekli seçer.

· Dört seçenek sunulduğunda renkleri eşler.

· İki ayrı renkteki dört küpün sıralanışını taklit eder.

· İki ayrı büyüklükteki nesneleri büyüklüğüne göre üç sınıfa ayırır.

· Üç farklı şekildeki nesneleri şekillerine göre üç sınıfa ayırır.

· Tanıdık nesneleri işlevlerine göre çiftleştirir.

· Altı harf kartını, bu harfleri gösteren panonun üzerine, harfleri eşleyerek doğru şekilde yerleştirir.

· Dört sözcük kartını, bu sözcükleri gösteren panonun üzerine, sözcükleri eşleyerek doğru şekilde yerleştirir.

4 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Engellenirse inat edip direnir.

· Zaman zaman saldırgan davranışlarda bulunur.

· Sevdiği kişileri paylaşamaz.

· Hakkını savunamaz.

· Duygularını ifade edip paylaşabilir.

· İlgi çekmek için dramatik gösterilerde bulunabilir.

Günlük Yaşam Becerileri

· Kardeşleri ve ana babasıyla uygun ilişkiler kurabilir.

· Yanlış ve doğru konusunda kültürel kavramları öğrenme ve bir vicdan duygusu gelişmiştir.

· Alış-veriş kavramı artık yerleşmiştir.

· Beklemeyi öğrenmiştir.

· Öğretildiğinde basit manada müzik çalabilir.

· Ellerini yıkayabilir ve kurulayabilir.

· Genelde çok daha bağımsız, oldukça inatçıdır.

· Paylaşmayı ve oyun esnasında sıra beklemeyi öğrenmiştir.

Akademik Beceriler

· Özellikleri belirtildiğinde iki ve üç boyutlu nesneleri seçer.

· 6 rengi tanır ve eşleştirir.

· Blok gibi materyalleri küçükten büyüğe ve büyükten küçüğe dizer.

· 8 parçalı eşleştirme kartlarını seçip düzenleyerek eşleştirir.

· Resim ile gölgesini eşleştirir.

· Bir resimde gördüğü 4 nesneyi hatırlar.

· 1 – 10 arası sayıları ezbere sayar.

· 5’e kadar olan sayıları dokunarak sayar.

· Yaşını ve soyadını bilir.

· Günün zamanını söyler.

· Geçmiş ve şimdiki zamanın farkında olmaya başlar.

· Yetişkin açıklamalarını taklit eder.

· Kendisi için anlamlı olabilecek resimler çizer ve açıklar.

· Nesnelerin mekanda konumu ile ilgili yönergeleri anlar ve uygular.

· Resimdeki nesnelerin eksik parçalarını gösterir ya da söyler.

· Sembolleri ( rakamlar, harfler ) eşleştirir.

· Nesneleri fonksiyonlarına göre gruplamaya başlar.

· Nesneleri görmeden dokunarak tanımlar.

· 6 – 8 parçalı yap-boz’u tamamlar.

Bilişsel Gelişim

· İstekleri hemen yerine getirilmezse, bunu anlayışla karşılar.

· Kendi dışındaki dünyanın farkına varır.

· Bazı basit kuralları anlar.

· Oyun arkadaşlarını kendi seçer, bunlar daha çok kendi cinsindendir.

· Her şeyi sorgulamaya devam eder.

· Kendi kendine uygun oyunlar oynar.

· Öğretilirse basit müzik aletlerini çalabilir.

· Dört ana rengi ( kırmızı,mavi,sarı,yeşil ) ayırt eder ve söyleyebilir.

· Resimler yapmaya çalışır, hangi nesnenin resmini yapacağını söyler.

· Adını, soyadını, yaşını bilir.

· 20’ye kadar ya da daha fazla ezbere sayabilir.

· Fıkraları, şarkıları anlar ve hoşlanır.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil:

· Oda içinde, her birinde iki nesne ve iki eylem bulunan talimatları yerine getirir.

· Oda içinde, her birinde üç nesne ve üç eylem bulunan talimatları yerine getirir.

· Adı söylenen 13 vücut bölümünü gösterir.

· Adı söylenen 16 vücut bölümünü gösterir.

· Resimleri gösterildiğinde oğlanı ve kızı seçer.

· Resimleri gösterildiğinde kadını ve erkeği seçer.

· Nesneleri yiyecek kategorisine göre seçer.

· Nesneleri hayvan kategorisine göre seçer.

· Nesneleri giysi kategorisine göre seçer.

· Nesneleri mobilya kategorisine göre seçer.

· Uzunu ve kısayı seçer.

· Serti ve yumuşağı seçer.

· Pütürlüyü ve düzgünü seçer.

· Açığı kapılıyı seçer.

· “Üşüdüğünde, yorulduğunda, acıktığında ne yaparsın?” sorularına sözel ve sözel olmayan tepki verir.

· Aynı olan grup elemanlarını seçer.

· Farklı olan grup elemanlarını seçer.

· Mutlu, üzgün ve kızgını seçer ya da model olarak gösterir.

· Daha büyüğü ve küçüğü seçer.

· Birinciyi ve sonuncuyu seçer.

· İstendiğinde bir nesneyi diğerinin yakınına / uzağına koyar.

· İstendiğinde bir nesneyi diğerinin önüne / arkasına koyar.

· Ters çevrilmiş bir fincan verildiğinde bir nesneyi fincanın önüne, arkasına, yakınına, uzağına, üzerine ve altına koyar.

· İki tane eylem resmi gösterildiğinde olmayanı ayırt eder.

· Niteleme belirten ifadelerde olmayanı ayırt eder.

· “Onun, benim, senin” zamirlerini ayırt eder.

· Öykü sıradan sorulan basit sorulara, sözle ya da işaretle cevap verir.

İfade Edici Dil:

· Konuşup soru sorabilen ve kendisi hakkında bilgi verebilen bir bireydir.

· Çevresini tanıma çabası içindedir.

· Çok konuşur, dil hiç susmaz.

· Olayları abartarak anlatır.

· Ayrıntılı cevap isteyen sorular sorar.

· Hayalinde yaşattığı kişilerle konuşabilir.

· Anlamsız kelime dizelerine kendi kendine tekerlemeler uydurur ve söyler.

· Dili bozuktur, kötü sözler söyleyebilir.

· Uzun bir cümleyi yineleyebilir.

· 4 – 5 kelimeli cümleler kurar.

· Geçmiş zamanı doğru şekilde kullanır.

· Soyadını ve birçok tekerlemeyi bilir.

· Birkaç çocuk şiirini ezbere okuyabilir.

· Çocuk şarkılarını doğru olarak söyleyebilir.

· Soyut ve fonksiyonel kelimeler kullanır.

· Sesleri ve kelimeleri sık sık tekrar eder.

· 1000 kadar kelime bilir.

· Gelecek zamanı kullanır.

· Dilbilgisi kurallarını bilmekle birlikte, birçoğu kullanılmamaktadır.

· Cümleyi olumsuz hale getiren ekler kullanabilir.

· Dönemin sonuna doğru üç ya da daha fazla sözcüklü cümleler konuşmasının % 80’ ini oluşturmaya başlar.

· Ne, kim, nerede, hangisi, vb. sorular sorar.

· Sesi üzerinde kontrolü artar. ( Fısıldayabilir ya da bağırabilir ).

Sosyal Beceriler

· Genelde çok daha bağımsız ve oldukça inatçıdır. Kendi isteği ile hareket eder.

· İsteklerine karşı gelindiğinde az çok kaba bir üslupla konuşabilir.

· Konuşma ve etkinliklerine mizah anlayışını sergiler.

· Dramatik oyunu ve çeşitli giysiler giyip kılıktan kılığa girmeyi çok sever.

· Evin dışında eline geçirebildiği işe yarar her türlü malzemeyle bir şeyler üretmeye, oluşturmaya çalışarak yaratıcılığını sergiler.

· Paylaşma ve oyun sırasında sıra bekleme anlayışı gelişmiştir.

· Geçmiş, şimdiki zaman ve geleceğe ait değerlendirme yapabilir.

Öz bakım Becerileri

· Yemek yerken çatalı ustalıkla kullanır.

· Ellerini yıkar ve kurular; dişlerini fırçalar.

· Giysilerini giyebilir, çıkarabilir.

· Arka düğmelerin iliklenmesinde yardıma ihtiyaç duyar.

· Ayakkabı ya da giysi bağlarına yardıma ihtiyaç duyar.

Motor Gelişim

Büyük Kas Gelişimi

· Tek ayağının üstünde durur.

· Bir denge tahtası üzerinde yürür.

· Tek ayağı ile sıçrama hareketi yapar.

· Yardımsız 10 basamağı ayak değiştirerek çıkar ve iner.

· Atılan bir topu dirseklerini kullanarak tutar.

· Müziğe göre hareket eder.

· Hareket halinde büyük bir topu ayağı ile durdurur.

Küçük Kas Gelişimi

· Tek gözü kapalıyken yerdeki küçük nesneleri toplar.

· On küple kule yapar.

· Sınırları belli olan bir yol üzerinde soldan – sağa, sağdan – sola, yukarıdan – aşağıya elini kaldırmadan çizgi çizer.

· Ufak bir makasla şekli keser ve başka bir kağıtta bulunan aynı şeklin üzerine yapıştırır.

· Model gösterildiğinde bir kağıdı üç kere katlar.

· 1’den 5’e kadar olan sayıları kopya eder.

5 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Küçük çocuk ve hayvanları çok sever.

· Kendi arkadaşlarını kendi seçer.

· Yetişkin giysileri giymekten çok hoşlanır.

· Kendi ile ilgili kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duygularını belli eder.

· Üzüntü içinde olan arkadaşına sempati gösterip yardım edebilir.

· Sorumluluk alır ve aldığı sorumluluğu yerine getirir.

· Tenkitlerden hiç hoşlanmaz.

· Mantık dışı korkuları olabilir.

· Kendi hakkını koruyabilir.

· Sakin ve sessiz olmaktan hoşlanmaz.

· Zaman zaman alıngan olurlar.

Günlük Yaşam Becerileri

· Yeterli ve dengeli hareket eder.

· Artık toplumsallaşmış bir bireydir.

· Basit alış – verişleri tek başına yapabilir.

· Daha çabuk karar vermeye başlar.

· Düzenli cümleleri ve insanlarla olan kişisel ve sosyal ilişkileri artmıştır.

· Güven duygusu vardır ve soğukkanlıdır.

· Dikkatlidir.

· Hareketlerini müziğin ritmine uydurarak dans eder.

· İki-üç arkadaşı ile beraber oynar, arkadaşlarını kendi seçer.

· Kendinden küçüklere sahip çıkar.

· Söylemek istediğini önce düşünür donra söyler.

· Her olayı kendi bakış açısından görmektedir.

Akademik Beceriler

· Ana ve ara renkleri tanır.

· 10 -12 rengi eşleştirir.

· 6 kısımlı adam resmi çizer.

· Vücut parçalarını adlandırır.

· 12 parçalık bir bilmecenin 10 parçasını tamamlar, işe yaramayan iki parçayı ayırır.

· Anlaşılan kompozisyonu olan resimler çizer.

· Varlığını göremediği halde bazı sesleri tanır.

· Gözleri kapalı iken 2 – 3 metre uzaklıktaki gürültünün yönünü tayin eder.

· Atlamadan 1 – 20 arası sayıları sayar.

· Karışık olarak verilen 1 – 10 arası sayıları sıraya dizer.

· Sıra içinde eksik olan rakamı adlandırır.

· Dokunarak soğuk, sıcak, ılık nesneleri ayırt eder.

· Toplama, çıkarma ve çarpma işlemlerinden düzeyine uygun olanları ( toplamları 20’ye kadar olan sayılarla toplama işlemi, 20’ye kadar olan sayılarla çıkarma işlemi, çarpımları 10’a kadar olan sayılarla çarpma işlemi ) yapar.

· Ölçülerle metre bilgisi gelişir. Saati okur.

· Geometride varlıkları görünen şekilleri il tanır.

Dinleme ve İzleme Becerileri:

· Sıra ve iskemlede uygun şekilde oturabilir.

· Televizyon ekranına ve film perdesine uygun uzaklıkta oturabilir.

· Öğretmenin konuşmasını dinleyebilir, izleyebilir.

· 3 – 5 dakikalık bir masalı dinleyebilir.

· 3 – 5 dakikalık bir filmi izleyebilir.

Okuma Becerileri:

· Parmakla ya da kalemle izlemeden, vücut ve başı sallamadan okur.

· Kitabı uygun şekilde tutar ve sayfalarını çevirir.

· Kitabı doğru uzaklıkta tutar.

· Kitabı temiz kullanır.

· Düzeyine uygun bir okuma parçasını doğal bir sesle, doğru okur.

· Sözcükleri doğru söyleyebilir.

Yazma Becerileri:

· Yazı yazarken kuralına uygun bir şekilde oturabilir.

· Yazı araç gereçlerini tanır ve kullanır.

· Yazı araç ve gereçlerini temiz ve özenli kullanmaya özen gösterir.

· El ve parmak kaslarını geliştirici hareketleri yapabilir.

· Harfleri oluşturan temel çizgileri çizebilir.

· Verilen cümleyi istenilen biçimde yazabilir.

· Rakamları kuralına uygun yazabilir.

· Nokta, soru ve kesme işaretlerini kuralına uygun kullanılabilir.

Anlama Becerileri:

· Resimleri, metnin uygun bölümleri ile yorumlayabilir.

· Düzeyine uygun bir masaldaki kahramanların kimler olduğunu söyleyebilir.

Anlatma Becerileri:

Sözlü Anlatım:

· Kendi adını, soyadını, okulunu, sınıfını, numarasını söyleyebilir.

· Öğretmenin, aile bireylerinin adını soyadını söyleyebilir.

· Evinin adresini söyleyebilir.

· 4-5 kelimelik basit bir soruya cevap verebilir.

· Kısa bir masalı, öyküyü anlatabilir.

· Görülen ya da yaşanan bir olayı anlatabilir.

· Düzeyine uygun bir resim üzerinde konuşabilir.

· Sınıfta işitilebilecek ve anlaşılabilecek şekilde konuşabilir.

Yazılı Anlatım:

· Kendi adını soyadını, okulunu, sınıfını, numarasını yazabilir.

· Öğretmenin, aile bireylerinin adlarını, soyadlarını yazabilir.

· Görülen ya da yaşanan bir olayı 3 – 5 cümle ile yazabilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kurallarını uygulayabilir, noktalama işaretlerini kullanabilir.

· Bir resimde görüleni 3 – 5 cümle ile yazabilir.

Bilişsel Gelişim

· Çevresine karşı dostça tavırlar içindedir.

· Her hareketinde ve tavrında denge vardır.

· Yetenekleri oluşmaya başlar.

· Ödül almaktan ve bazı küçük sorumluluklar almaktan hoşlanır.

· Başladığı işi bitirmek ister.

· Daha çabuk karar verir.

· Her şeye dikkat eder.

· Belleği güçlüdür, çoğu şeyi hatırlar.

· Söylenenleri anlar, komutlara uyar.

· Benlik kavramının iyice farkındadır.

· Okul, toplum, ev gibi şeylerin farkına varır.

· İsmini, soy ismini, yaşını, adresini, bilir.

· Ezbere şarkı, şiir okur.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil:

· Sorulduğunda duyu organlarının adını söyler.

· Duyu organlarını gösterebilir.

· Kendi fiziksel özeliklerini söyler.

· Kendi fiziksel özelliklerinin arkadaşlarından farklı yönlerini söyler.

· Verilen nesnelerin içinden eksilen ya da eklenen nesnenin adını söyler.

· İpucu verildiğinde bir olay bütünlüğü içinde yer alan öğelerin oluş sırasını söyleyebilir.

· Gösterilen belirli sayıdaki nesneler ortadan kaldırıldığında adlarını söyleyebilir.

· Verilen nesneleri boyutlarına göre sıralayabilir.

· Belli başlı olayları oluş sırasına göre sıralayabilir.

· Verilen nesneleri çeşitli özelliklerine göre sınıflayabilir. ( renk, boyut, şekil, miktar, kullanım araçları, vb )

· Mekanda konum kavramı ile verilen yönergeye uygun olarak kendini doğru yere yerleştirebilir. ( arkasına, önüne, yanına, vb. )

· Sorulduğunda o anda yaptığı etkinliği şimdiki zamanlı cümlelerle söyler.

· Geçmiş olayları anlatması istendiğinde geçmiş zamanlı cümleler kullanır.

· Cümlenin anlamını bozan sözcüğü söyler.

· Tamamlanmış olarak verilen bir hikayeyi özgün bir şekilde tamamlayabilir.

İfade Edici Dil:

· Somut isimleri, nesneyi kullanarak tanımlar.

· Yetişkinler gibi uzun cümleler kurmaya çalışır.

· İsmini, soy ismini, yaşını, ev adresini, doğum gününü bilir ve söyler.

· Dilbilgisi kurallarına uygun konuşur.

· Olayları ve masalları konuların sırasını bozmadan anlatır.

· Hep konuşmak ister.

· İki yada daha fazla fikri bir cümlede doğru ve sıralı olarak ifade edebilir.

· Sözlü olarak ayrıntılı bilgiler verebilir.

· Daha uzun öyküler anlatır, içinde ailesinin de olduğu öyküler yaratabilir.

· Uygunsuz sözcükleri yerli yersiz kullanır.

· Çocuk şarkıları söyler.

· Hızlı bir şekilde yetişkin modellere benzeyen bir dil vardır.

· Dilin kuralları ile oynayarak komik sözcükler ve cümleler üretmekten hoşlanır ( çay kaşığına “ karıştıraç” demek gibi ).

Sosyal Gelişim

· Sosyal ve duygusal yönden daha dengelidir.

· Çevresindeki kişilere güvenir.

· Saldırgan ve kavgacı davranışları azalmıştır.

· Dili ustalıkla kullanmaktadır.

· Ailesine, arkadaşına ve topluma uyumu belirgin olarak gözlenir.

· Oyun grupları küçüktür.

· Günlük işlerinde bağımsızdır.

· Bu yaşta çocuk doğru – yanlış, güzel – çirkin, iyi – kötü gibi kavramları içinde yaşadığı kültür ve alt kültür değerleri doğrultusunda kazanmaya başlar.

· Özdeşleşmek için seçtiği kişi gibi davranmaya özen gösterir.

Öz bakım Becerileri:

· Ustaca bıçak ve çatal kullanır.

· Ellerini ve yüzünü yıkayıp kurular.

· Saçlarını tarar.

· Sümkürür, burnunu siler.

· Sözel yönlendirme olmaksızın dişlerini fırçalar.

· Kendi başına banyo yapar ( suyun hazırlanması dışında ).

· Arkadaşını kendi seçer.

· Saat kavramı gelişmiştir; saatin günlük programla ilişkisini anlar.

Motor Gelişim

Büyük Kas Gelişimi

· Tek ayağının üstünde durur.

· Bir denge tahtası üzerinde yürür.

· Tek ayağı ile sıçrama hareketi yapar.

· Yardımsız 10 basamağı ayak değiştirerek çıkar ve iner.

· Atılan bir topu dirseklerini kullanarak tutar.

· Müziğe göre hareket eder.

· Hareket halinde büyük bir topu ayağı ile durdurur.

Küçük Kas Gelişimi

· Tek gözü kapalıyken yerdeki küçük nesneleri toplar.

· On küple kule yapar.

· Sınırları belli olan bir yol üzerinde soldan – sağa, sağdan – sola, yukarıdan – aşağıya elini kaldırmadan çizgi çizer.

· Ufak bir makasla şekli keser ve başka bir kağıtta bulunan aynı şeklin üzerine yapıştırır.

· Model gösterildiğinde bir kağıdı üç kere katlar.

· 1’den 5’e kadar olan sayıları kopya eder.

6 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Küçük çocuk ve hayvanları çok sever.

· Kendi arkadaşlarını kendi seçer.

· Yetişkin giysileri giymekten çok hoşlanır.

· Kendi ile ilgili kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duygularını belli eder.

· Üzüntü içinde olan arkadaşına sempati gösterip yardım edebilir.

· Sorumluluk alır ve aldığı sorumluluğu yerine getirir.

· Tenkitlerden hiç hoşlanmaz.

· Mantık dışı korkuları olabilir.

· Kendi hakkını koruyabilir.

· Sakin ve sessiz olmaktan hoşlanmaz.

· Zaman zaman alıngan olurlar.

Günlük Yaşam Becerileri

· Hızla yürüyebilir, futbol oynayabilir, iki elini bağımsız olarak kullanabilir.

· Sorumluluk alabilir.

· Söylenenleri dikkatle dinler, dikkat süresi uzamıştır.

· Başkalarının fikir ve tutumlarının farkına varan çocuk artık yetişkinin dikkat ve onayını almaya çalışır.

· Kendi başına karar verebilir.

· Yeterlilik duygusu gelişmiştir.

· Bilişsel gelişmenin hızlı olduğu ve okulda birçok beceriler öğreneceği bu evrede, çocuğun sosyal tutumlarında da süreklilik ve tutarlılık görülür.

Akademik Beceriler

· Ana ve ara renkleri tanır.

· 10 -12 rengi eşleştirir.

· 6 kısımlı adam resmi çizer.

· Vücut parçalarını adlandırır.

· 12 parçalık bir bilmecenin 10 parçasını tamamlar, işe yaramayan iki parçayı ayırır.

· Anlaşılan kompozisyonu olan resimler çizer.

· Varlığını göremediği halde bazı sesleri tanır.

· Gözleri kapalı iken 2 – 3 metre uzaklıktaki gürültünün yönünü tayin eder.

· Atlamadan 1 – 20 arası sayıları sayar.

· Karışık olarak verilen 1 – 10 arası sayıları sıraya dizer.

· Sıra içinde eksik olan rakamı adlandırır.

· Dokunarak soğuk, sıcak, ılık nesneleri ayırt eder.

· Toplama, çıkarma ve çarpma işlemlerinden düzeyine uygun olanları ( toplamları 20’ye kadar olan sayılarla toplama işlemi, 20’ye kadar olan sayılarla çıkarma işlemi, çarpımları 10’a kadar olan sayılarla çarpma işlemi ) yapar.

· Ölçülerle metre bilgisi gelişir. Saati okur.

· Geometride varlıkları görünen şekilleri il tanır.

Dinleme ve İzleme Becerileri:

· Sıra ve iskemlede uygun şekilde oturabilir.

· Televizyon ekranına ve film perdesine uygun uzaklıkta oturabilir.

· Öğretmenin konuşmasını dinleyebilir, izleyebilir.

· 3 – 5 dakikalık bir masalı dinleyebilir.

· 3 – 5 dakikalık bir filmi izleyebilir.

Okuma Becerileri:

· Parmakla ya da kalemle izlemeden, vücut ve başı sallamadan okur.

· Kitabı uygun şekilde tutar ve sayfalarını çevirir.

· Kitabı doğru uzaklıkta tutar.

· Kitabı temiz kullanır.

· Düzeyine uygun bir okuma parçasını doğal bir sesle, doğru okur.

· Sözcükleri doğru söyleyebilir.

Yazma Becerileri:

· Yazı yazarken kuralına uygun bir şekilde oturabilir.

· Yazı araç gereçlerini tanır ve kullanır.

· Yazı araç ve gereçlerini temiz ve özenli kullanmaya özen gösterir.

· El ve parmak kaslarını geliştirici hareketleri yapabilir.

· Harfleri oluşturan temel çizgileri çizebilir.

· Verilen cümleyi istenilen biçimde yazabilir.

· Rakamları kuralına uygun yazabilir.

· Nokta, soru ve kesme işaretlerini kuralına uygun kullanılabilir.

Anlama Becerileri:

· Resimleri, metnin uygun bölümleri ile yorumlayabilir.

· Düzeyine uygun bir masaldaki kahramanların kimler olduğunu söyleyebilir.

Anlatma Becerileri:

Sözlü Anlatım:

· Kendi adını, soyadını, okulunu, sınıfını, numarasını söyleyebilir.

· Öğretmenin, aile bireylerinin adını soyadını söyleyebilir.

· Evinin adresini söyleyebilir.

· 4-5 kelimelik basit bir soruya cevap verebilir.

· Kısa bir masalı, öyküyü anlatabilir.

· Görülen ya da yaşanan bir olayı anlatabilir.

· Düzeyine uygun bir resim üzerinde konuşabilir.

· Sınıfta işitilebilecek ve anlaşılabilecek şekilde konuşabilir.

Yazılı Anlatım:

· Kendi adını soyadını, okulunu, sınıfını, numarasını yazabilir.

· Öğretmenin, aile bireylerinin adlarını, soyadlarını yazabilir.

· Görülen ya da yaşanan bir olayı 3 – 5 cümle ile yazabilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kurallarını uygulayabilir, noktalama işaretlerini kullanabilir.

· Bir resimde görüleni 3 – 5 cümle ile yazabilir.

Bilişsel Gelişim

· El – göz koordinasyonu iyice gelişmiştir.

· Tembel ve kararsız tavırları olabilir.

· Harfleri yazmaya çalışır.

· Oyunlarında ve ilgi alanlarında cinsiyetine göre farklılıklar görülür.

· Grup oyunları oynamaya başlar.

· Bazı sorumluluklar yüklenebilir.

· Dikkat süreleri uzundur.

· Söylenenleri dikkatle dinler.

· Gerçek nitelikteki eğitime hazırdırlar.

· Başkalarının fikir ve tutumlarının farkına varırlar.

· Renkleri, şekilleri iyice tanırlar.

· Ne istediğinin farkındadırlar.

· Kendi öneminin farkındadırlar.

· Yaşadıklarından tecrübe edinirler.

Dil Gelişimi

Alıcı Dil:

· Aynı anda birbirini takip eden 2 -3 emri yerine getirir.

· Sözel olarak belirtilen iki örnek duruma uygun resimler bulur.

· İnsanın değişik değişik gelişim dönemlerini sırasıyla gösterir.

· Vücut ve duyu organlarının fonksiyonlarını kendi ifadesi ile söyler.

· Yapamadıklarının nedenini söyler.

· Verilen bir durumda gözlem yaparak sonuçlarını söyleyebilir.

· Verilen bir olay bütünlüğü içinde yer alan öğelerin oluş sırasını söyler.

· Verilen bir dizi kelimeyi hatırlayarak söyler.

· Verilen nesneleri özelliklerine göre sınıflayabilir.

· Verilen nesneleri renk tonlarına göre sıralar.

· Nesnenin mekandaki konumunu doğru olarak söyler. ( altında, üstünde, yanında, arasında, dışında, sağında, solunda, vb.)

· Gelecek olayları gelecek zamanlı cümlelerle açıklar.

· Kelimenin cümle içindeki anlamını kendi ifadesi ile açıklar.

· Aynı anlama gelen kelimelere örnek verebilir.

· Zıt anlamlı kelimelere örnek verebilir.

· Dikkatini uzun süre aynı konu üzerinde tutabilir.

· Anlatılan öyküdeki detayları hatırlar.

İfade Edici Dil:

· İsteklerini, kelimeleri uygun seçilmiş cümlelerle ifade eder.

· Ayları, günleri söyler.

· 5 – 6 kelimeden oluşan cümleler kurar.

· Dünü, yarını anlamlı olarak kullanır.

· “ Bana tersini söyle ” sorusunu cevaplar.

· “Niçin?” sorusunu açıklayarak cevaplar.

· Bildiği basit bir öyküyü anlatır.

· Duygu ve düşüncelerini akıcı ve anlamlı bir şekilde uzun cümlelerle açıklar.

· Bir olayı oluş sırasına göre uygun cümlelerle açıklar.

· İki ayrı fikri bir cümlede birleştirerek ifade eder.

· Düzeyine uygun özgün bir hikaye anlatır.

· Düzeyine uygun bir tekerleme söyleyebilir.

· Doğum gününü gün ve ayı ile söyler.

· Adresini söyler.

· Telefon numarasını söyler.

· Basit şakalar yapar.

· Günlük deneyimlerini anlatır.

· Yer veya hareket tarif eder.

· Yetişkin modellere benzeyen bir dil vardır.

· Yetişkin dilbilgisi yapısı ile çocuk dil bilgisi yapısı arasında birkaç fark gözlenir.

· Hala özne – fiil uyumlarında ve zaman eklerinde hatalar olabilir.

· Konuşmayı uygun bir şekilde yönlendirir.

· Bilgi alır ve bilgi verir.

· Aile, arkadaş ve yabancılarla iyi bir iletişim kurabilir.

Sosyal Gelişim

· Hareketli ve uyumsuzdur.

· Düşünce açısından realisttir. Sık sık “doğrumu” sorusunu sorar.

· Sorumluluk almaktan ve görevden hoşlanır.

· Arkadaşları hızla değişir.

· En sevilen arkadaşı aynı cinsten olma eğilimindedir.

· Çok meraklıdır, çevresindeki her şeye ilgi duyar.

· Başkalarının haklarına saygı gösterir, nezaket kurallarına uyar.

· Hayali korkular geliştirir.

· Açıklandığında sosyal kuralların nedenlerini anlamaya başlar.

Öz bakım Becerileri

· Elle yeme eğilimindedir.

· Beceriksizce çatal bıçak kullanabilir.

· Yardımsız giyinir ve soyunur.

· Yatağa kolaylıkla girerler.

· Anneye ev işlerinde yardım eder.

· Tuvaletini kendi başına yapar.

· Saçlarını tarar.

· Dişlerini fırçalar.

Motor Becerileri

Büyük Kas Becerileri:

· Sözel yönlendirmelere göre değişik hız ve yönlerde yürür.

· Öne doğru takla atar.

· Ayakları tutulduğunda elleri üstünde yürür.

· Koşarken yerdeki nesneleri toplar.

· Zıplayan topu yakalar.

Küçük Kas Becerileri:

· Model olunduğunda ayakkabı bağcığı ile düğüm atar.

· Anahtarla kapı kilidini açar.

· Nokta nokta verilen resmi birleştirir.

· Altı kısımlı bir insan resmi çizer.

· 1 den 10 a kadar olan sayıları kopya eder.

· Labirent bulmacaları tamamlar.

· Bir kağıdı dörde katlar.

· Bir kavanozun kapağını açıp kapatır.

· Tahta çekiç ile tahtaya çivi çakar.

6 – 9 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Okulda ters giden bir şey olursa okulu sevmez, hatta okula gitmek istemez.

· Arkadaşlarının düşüncelerini çok önemser, aldıkları kararları çabuk unuturlar.

· Küçük oyun gruplarını severler.

· Lideri çekememe duygusu gelişir.

· Eleştirilere çok hassastır.

· Kolayca motive olur.

· Başarısızlıktan hoşlanmaz.

· Karşısındaki kişilerin duygularına hassastır.

· Hayal kırıklığına uğramaktan korkarlar.

Günlük Yaşam Becerileri

· İsteklerini erteleyebilir, sağduyulu olmaya başlar.

· Akranlarıyla iyi ilişkiler geliştirmeyi öğrenir.

· Uygun kız – erkek idlerini öğrenir.

· Günlük yaşam için gerekli kavramlar geliştirir.

· Değer sistemi geliştirir.

· Kişisel bağımsızlık kazanır.

· Kurum ve kişilere karşı tutum geliştirir.

· Gördüğü nesnelere ve olaylara karşı akıl yürütebilir.

· Daha karmaşık şeyleri yapabilecek duruma gelir.

· Bir olayı diğer insanların gözüyle görmeye başlar.

· İlkokul çağında kendi cinsinden olan çocuklarla oynamayı ister.

· Kurumsal kurallara uyarak yaşamayı öğrenir.

· Ev dışında başka yetişkinlerle ilişki kurabilir.

· Bedenine bakma ve temizlik alışkanlığı kazanır.

· Kendi davranışlarının sorumluluğunu üstlenir.

7 – 8 Yaş Akademik Beceriler

Matematiksel Beceriler

· Varlıklar arasındaki ilişkiler; ağır-hafif, çukur-tümsek, sağ-sol, ön-arka, üstte-altta, içinde-dışında kavramlarını bilir.

· Ritmik sayılar; 100’e kadar 2’şer, 4’er ve 3’er ritmik sayma, geriye doğru 10’ar, 5’er ritmik saymayı, 1000’e kadar 100’er ve 101’ar ritmik saymayı kavrar ve sayar.

· Kümeler; kümeyi ve elemanlarını kavrar, kümeler arasındaki denk olma ve olmama ilişkisini kavrar.

· Doğal Sayılar; 100 e kadar olan sayıları, büyüklük-küçüklük ilişkilerini kavrar. Sıra bildiren sayıları kavrar.

· Kesirler; ½, 2/2, ¼, 2/4, ¾, 4/4 ve 1/10 kesirlerini kavrar ve bu kesirlerle problem çözer.

· Dört işlem; toplama işlemine 0’ın etkisi, çarpmada 1 ve 0’ın etkisi ve toplama ve çıkarma işlemleri arasındaki ilişkileri kavrar. Bölmede 20’ye kadar olan sayıların 2, 5, 4 ve 3 ile kalansız bölünmeyi kavrar. Çarpma ve bölme işlemleri arasındaki ilişkiyi kavrar. 2 basamaklı doğal sayılarda toplama ve çıkarma işlemi yapar bunları kullanarak problem çözer.

· Ölçüler; kütle, litre, zaman ( gün, ay, yıl ), saat, para, ( 5.00, 10.00, 20.00 ) ve uzunluk ölçü bilgilerine sahiptir.

· Geometri; varlıkları yüzey özelliklerine göre ayrıt köşelerine göre tanır.

· Grafik; şekil grafiğini kavrar.

Dinleme ve İzleme Becerileri

· 5 – 8 dakikalık bir masalı, hikayeyi dinleyebilir.

· 5 – 9 dakikalık bir filmi izleyebilir.

Okuma Becerileri

· Düzeyine uygun bir okuma parçasını dinleyenleri sıkmadan; duraklama, vurgu ve tonlamaya dikkat ederek doğru okuyabilir.

· Açık yazılmış basit bir öyküyü konuşmalarını canlandırarak okuyabilir.

· İki kişi arasındaki bir konuşmayı bir arkadaşa karşılıklı okuyabilir.

· Sessiz okumada dudak kıpırdatmadan ve ses çıkarmadan gözüyle, içinden okuyabilir.

· Düzeyine uygun tekerleme ve şiirler okuyabilir.

· Kitaplıktan yararlanabilir.

· Düzeyine uygun sözlüklerden yararlanabilir.

Yazma Becerileri

· Küçük ve büyük eğik temel harfleri yazabilir.

· Küçük ve büyük bitişik eğik ve temel harfleri yazabilir.

· Küçük ve büyük bitişik eğik yazı harflerini yazabilir.

· Bitişik eğik yazı ile kelimeler yazabilir.

· Rakamları eğik olarak yazabilir.

· Virgül ve kısa çizgiyi kurallarına uygun yazabilir.

· Matematik işlemlerini kuralına uygun biçimde yapabilir.

Anlama Becerileri

· Dinlenen, izlenen, okunan masala başlık bulabilir.

· Dinlediği, okuduğu yada izlediği yaşına uygun masalın kahramanlarını söyleyebilir, olayların geçtiği yer ve zamanı anlayıp belirtebilir.

Anlatma Becerileri

Sözlü Anlatım:

· 5-6 kelimelik bir soruya cevap verebilir.

· 4-5 kelimelik bir soru cümlesi kurabilir, böyle bir soruya 5-6 kelimelik bir cümle ile cevap verebilir.

· Düzeyine uygun bir masalı 3-5 cümle ile anlatabilir.

· Görülen, izlenen, yaşanan bir olayı kısaca anlatabilir.

· Düzeyine uygun belli bir konuda konuşabilir.

· Basit resimlerden anlam çıkarıp, bunları birbirine bağlayarak bir olayı açıklayabilir.

· Konuşmalarında görgü kurallarına uyabilir.

· Bazı tekerlemeleri söyleyebilir, düzeye uygun ve sanat değeri olan şiirleri ezbere okuyabilir.

Yazılı Anlatım:

· Kurduğu 3-5 cümlelik bir soru cümlesini ve böyle bir soruya verdiği 5-6 kelimelik karşılığı yazabilir.

· Düzeye uygun kısa bir masalı, 3-5 cümle ile anlatabilir.

· İzlenen, yaşanan, görünen bir olayı 3-5 cümle ile anlatabilir.

· Daha önce bilinen bir masalı resimlerine bakarak 8-10 cümle ile yazabilir.

· Söyleyebildiği tekerlemeleri yazabilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kurallarını uygulayabilir, noktalama işaretlerini kullanabilir.

8 – 9 Yaş Akademik Beceriler

Matematiksel Beceriler

· Ritmik sayılar; 100 içinde 4’er, 8’er, 3’er, 6’şar, 9’ar ve 7’şer ritmik sayma. 100.000 içinde 10’ar, 100’er, 1000’er ve 10.000’er olarak ritmik sayar.

· Kümeler; kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkisini kavrar.

· Doğal sayılar; tek ve çift doğal sayıları tanır. En çok 4 basamaklı doğal sayıları kavrar ve en çok 4 basamaklı doğal sayılar aralarındaki büyüklük küçüklük ilişkilerini kavrar. 20’ye kadar roma rakamlarını tanır.

· Kesirler; paydası 2, 3, 4 ve 6 olan basit kesirleri kavrar. Kesirlerde toplama işlemleri yapar ve problem çözer. 1/10 ve 1/100 kesirlerini kavrar.

· Dört işlem; 4 basamaklı olan doğal sayılarda toplama işlemini yapar. 10, 100, 1000 ve bunların katları olan 3 ve 4 basamaklı doğal sayılarla zihinden toplama işlemi yapar. En çok 4 basamaklı doğal sayılarla çıkarma işlemi yapar. 10’un katları olan 2, 3 ve 4 basamaklı doğal sayılarla çıkarma işlemi yapar. Çarpımları 100 içinde kalacak şekilde doğal sayılarla çarpma işlemi yapar. 2 basamaklı sayıyı en fazla 2 basamaklı sayı ile çarpar. 2 basamaklı sayıyı 1 basamaklı sayıya böler. Dört işlemi kullanarak problem çözer.

· Ölçüler; desimetre ve milimetre bilgisi gelişir. Para birimi kavramı önceki yaşa göre daha gelişir. ( 25 ykr, 50 ykr, 1 ytl ) zaman ölçülerinde, saat, dakika, yarım ve çeyrek saat kavramı, sıvı ölçüsü birimi ( litre ile yarım litre ) gelişir.

· Geometri; kapalı yüzey ve cisimleri tanır ( küp, prizma, silindir vs ). Yatay ve düşey doğrular bilgisi gelişir. Kare, dikdörtgen, üçgen ve çemberin özelliklerini kavrar.

· Grafik; şekil ve sütun grafiklerini çizer.

Dinleme ve İzleme Becerileri

· 8-10 dakikalık bir masalı, öyküyü dinleyebilir.

· 8-10 dakikalık bir filmi izleyebilir.

Okuma Becerileri

· Okunan metnin cümlelerindeki anlam ve duyguya göre ses tonunu ayarlayabilir.

· Evde okunacak kitap, dergi, gazete, vb. okuma gereçlerini çoğaltabilme ve konularını çeşitlendirebilmek.

· Düzeye göre hazırlanmış sözlüklerden yararlanmak.

· Okunan bir kitabın adını ve yazarını öğrenebilir.

· Hızlı ve anlayarak okuyabilir.

· Okumayı kesmeden sayfaları çevirebilir.

· Kitap sayfalarını kıvırmadan çevirebilir.

· Düzeyine uygun tekerleme şiirleri okuyabilir.

· Bilgi edinmek için çeşitli kaynaklardan yararlanabilir.

Yazma Becerileri

· Bitişik eğik yazı yazabilir.

· Yazıda istif ve blok becerisine sahiptir.

· Ünlem ve soru işaretlerini anlamına uygun kullanabilir.

Anlama Becerileri

· Dinlediği, okuduğu yada izlediği bir masalın kahramanlarını, yerini ve zamanını belirtebilir, sonucu kavrayabilir.

Anlatım Becerileri

Sözlü Anlatım:

· Anlama etkinliklerinde varılan sonuçları anlatabilir.

· 5-6 kelimelik bir soruya cevap verebilir.

· Düzeye uygun bir masalı olaylar dizisini bozmadan, ana çizgileriyle anlatabilir.

· Görülen, yaşanan bir olayı, görülen bir yeri anlatabilir. Bir yeri adresi açık olarak sorabilir, böyle bir soru karşısında o yeri tarif edebilir.

· Düzeye uygun belli bir konuda konuşabilir, gerekli kelimeleri yerli yerinde kullanabilir.

· Bir topluluk önünde güçlük çekmeden doğru ve duyulur şekilde konuşabilir.

· Küme ve sınıf içinde tartışmalara katılabilir.

· Düzeye uygun ve sanat değeri taşıyan bazı şiirleri ezbere okuyabilir.

Yazılı Anlatım:

· Anlama etkinliğinde varılan sonuçları 3-5 basit cümle ile yazabilir.

· 5-6 kelimelik sorulara cevap verebilir.

· Düzeye uygun bir masalı olaylar dizisini bozmadan, ana çizgileriyle en az 5-6 cümle ile yazabilir.

· Görülen, yaşanan bir olayı 6-7 cümle ile anlatabilir.

· Kısa bir mektup, zarf üstü, kutlama kartı, etiket ve fiyat listesi yazabilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kuralları ve noktalama işaretlerini kullanır.

Bilişsel Gelişim

· Çocuk soyut kavramların farkına varmaya başlar.

· Okula başlamasıyla toplum içinde bir birey olduğunun farkına varır.

· Problemlerini kendi çözme yoluna gider.

· Anne babasının söylediği diğer değer yargılarını anlamaya başlar.

· Öğretmeni ve oyun arkadaşları onun için önemlidir.

· Vücudunun tüm parçalarını iyice tanımaya başlar.

· Yaptığı bir şeyin sonucunda ne olabileceğini kestirir ve ona göre hareket eder.

· Yaptığı şeyleri düşünerek, akıl yürüterek yapar.

· Yaşadıklarından ders alır.

· Mantık yürütür. Yaptığı her şeyi düşünerek yapmaya başlar.

· Akranlarıyla iyi ilişkiler kurmayı öğrenir.

· Cinsiyet rollerinin farkına varır.

· Okuma, yazma ve zihinsel faaliyetlerin çoğunda gelişme gösterir.

· Kişisel bağımsızlığını kazanma yoluna gider.

· Birebir konuşmalardan ve sorulara cevap vermekten hoşlanır.

· Yalnız başına gezme, dolaşma, alışveriş gibi faaliyetler yapmaya başlar.

· Oyun grupları genellikle kendi cinsinden olan bireylerdir.

· Yaşadığı birçok şeyi hatırlar ve doğru bir şekilde anlatabilir.

Öz bakım Becerileri

· Bıçağı daha rahat kullanır.

· Hatırlatıldığında beceriksizce peçeteleri kullanır.

· Yarıdan fazlası kendi kendine banyo yapar.

· Bir elinin parmaklarını kesmeye başlamıştır.

· Giyinebilir ve soyunabilir.

9 – 12 YAŞ

Duygusal Gelişim

· Bir gruba ait olma bilinci oluşmaya başlamıştır. Ait olduğu grupta tercih edilen biri olma arzusu önem kazanmıştır.

· Başkalarının duygularını anlama ve planlama artar.

· Bu dönemde olayları sadece kendi boyutundan değil, karşısındaki kişinin bakışıyla da görmeye çalışma çabası vardır.

· Seçtiği kişilerce tercih edilmezse bunu mutsuzluk ve saldırganlıkla dışa vurur.

· Denetleme, kontrol edilme, yönetilme, zorlanma bu yaş döneminde isyan yaşatabilecek duyguların başında gelir.

· Bu yaşta en iyi destek, sevgidir.

Günlük Yaşam Becerileri

· İsteklerini erteleyebilir, sağduyulu olmaya başlar.

· Akranlarıyla iyi ilişkiler geliştirmeyi öğrenir.

· Uygun kız – erkek idlerini öğrenir.

· Günlük yaşam için gerekli kavramlar geliştirir.

· Değer sistemi geliştirir.

· Kişisel bağımsızlık kazanır.

· Kurum ve kişilere karşı tutum geliştirir.

· Gördüğü nesnelere ve olaylara karşı akıl yürütebilir.

· Daha karmaşık şeyleri yapabilecek duruma gelir.

· Bir olayı diğer insanların gözüyle görmeye başlar.

· İlkokul çağında kendi cinsinden olan çocuklarla oynamayı ister.

· Kurumsal kurallara uyarak yaşamayı öğrenir.

· Ev dışında başka yetişkinlerle ilişki kurabilir.

· Bedenine bakma ve temizlik alışkanlığı kazanır.

· Kendi davranışlarının sorumluluğunu üstlenir.

9 – 10 Yaş Akademik Beceriler ( 4. sınıf )

Matematiksel Beceriler

· Kümeler: kümeyi kavrar, kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkilerini kavrar.

· Doğal sayılar: 5 ve 6 basamaklı doğal sayıları kavrar ve çözümleyebilir.

· Kesirler: Paydası bir basamaklı olan kesirleri, paydası 10, 100, 1000 olan kesirleri kavrar. Denk kesirleri kavrar. Ondalık kesirleri karşılaştırır. Kesirlerle problem çözer.

· Dört işlem: Doğal sayılarla zihinden toplama ve çıkarma işlemi, en çok altı basamaklı olan doğal sayılarla toplama ve çıkarma işlemi ile paydaları en çok 2 basamaklı olan kesirlerle toplama ve çıkarma işlemi yapar. Paydası 10, 100, 1000 olan ondalık kesirlerle toplama ve çıkarma işlemi yapar. Çarpımları en çok altı basamaklı olan doğal sayılarla çarpma işlemi yapar. En çok 5 basamaklı doğal sayıları en çok 2 basamaklı doğal sayıya böler. Dört işlemi kullanarak problem çözer.

· Geometri: Açı ve açı çeşitleri, karenin, dikdörtgenin ve üçgenin özelliklerini tanır.

· Ölçü birimleri: Metrenin katları bilgisi, kütle ölçüsü birimlerinden ton, zaman ölçüsü birimlerinden yüzyıl kavramını tanır.

Dinleme ve İzleme Becerileri

· 10 – 15 dakikalık bir konuşmayı dinleyebilir.

· Bir filmin oynatılacağı ya da bir konuşmanın yapılacağı yere uygun bir şekilde girip çıkıp etkinliği izleyebilir.

· Konuşmacıya, sanatçıya gereken saygıyı gösterip sonunda alkışlama alışkanlığını kazanır.

· 15 – 20 dakikalık bir masalı dinleyebilir, bir röportajı, filmi, belgeseli izleyebilir.

· Radyoda, televizyonda kendi düzeyindeki haber ve diğer programları dinleyebilir ve izleyebilir.

Okuma Becerileri

· 150 – 200 kelimelik metinleri doğru ve anlamlı olarak okur.

· Sessiz okuma tekniği ve alışkanlığı gelişir.

· Kitaplardaki içindekiler, dizin ve sözlük bölümlerinden faydalanır.

· Yazın kılavuzu, sözlük, kaynak kitap ve ansiklopedilerden yararlanır.

· Günlük gazete ve düzeyine uygun dergileri izleyebilir.

· Düzeyine uygun, yaralı kitapları seçip okuyabilir.

Yazma Becerileri

· Dolma kalem kullanabilir.

· İşlek bitişik eğri yazı yazabilir.

· Yazıda karşılaştığı her türlü bozukluğun farkına varır.

· Bitişik eğik yazı ile blok yapabilir.

· İmza ile ilgili önemli özellikler bilgisine sahiptir.

· Bitişik eğik yazı ile imza atabilir.

· Tırnak işaretini ve konuşma çizgisini kuralına uygun kullanabilir.

Anlama Becerileri

· Dinlediği, izlediği bir filmin, oyunun, okuduğu bir öykünün olayını belirtebilir; belli başlı kişilerin fiziksel ve karakter özelliklerini, olayın geçtiği yeri ve zamanı belirtebilir.

· Dinlediği, izlediği bir konuşmanın, filmin ve benzerlerinin, okuduğu bir öykünün ana fikrini ve bir iki yardımcı fikrini anlayıp belirtebilir.

· Bilmediği kelimelerin anlamlarını sözün gelişinden, kelimenin yapısından çıkarabilir, eşsesli kelimelerin, deyim, terim, vb.’nin anlamını metin içinde kavrayabilir, kelime dağarcığını zenginleştirme yollarını sezebilir.

· Metinlerin belli başlı bölümlerini sırasına göre kavrayabilir.

· Düz ve manzum yazıları ayırt edebilir.

Anlatma Becerileri

Sözlü Anlatım:

· İzlenen düzeye uygun bir filmi, 150 – 200 kelimelik bir olay dizisini kısaca sırayla anlatabilir, ana fikrini belirtebilir.

· Gördükleri ve yaşadıklarını arkadaşlarına anlatabilir, aktarabilir.

· Öğrenmek istedikleri ile ilgili sorular düzenleyebilir, böyle sorulara cevap verebilir.

· Kendini ve başkalarını tanıyabilir.

· Resimlerin arasında bağlantı kurarak bir olayı açıklayabilir.

· Telefonla konuşma yöntem ve inceliğini uygulayabilir.

· Yarıda bırakılmış bir öyküyü tamamlayabilir.

· Okuduğu bir kitabın konusunu kısaca anlatabilir.

Yazılı Anlatım:

· Anlama etkinliğinde varılan sonuçları 4 – 5 basit cümle ile anlatabilir.

· 5 – 6 kelimelik bir soruya cevap verebilir.

· Ödevlerinde 5 – 7 kelimelik doğru cümleler kullanabilir.

· İzlenen, düzeye uygun bir filmi ya da 150 – 200 kelimelik bir metni anlatabilir, ana fikrini kısaca anlatabilir.

· Okulda ve çevrede yaşanan önemli olaylar ve özel günlerde görülenleri anlatabilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kuralları ve noktalama işaretlerini kullanır.

10 – 11 Yaş Akademik Beceriler ( 5. sınıf )

Matematiksel Beceriler

· Küme: birleşim ve kesişim işlemleri, alt küme kavramlarını kavrar.

· Doğal Sayılar: 7, 8 ve 9 basamaklı doğal sayıları kavrar, çözümler ve toplama –çıkarma işlemleri yapar.

· Kesirler: Ondalık kesirleri virgül kullanarak kavrar, kesir kısmı en çok 3 basamaklı olan ondalık kesirleri kavrar ve karşılaştırır.

· Dört işlem: En çok dört işlem gerektiren problemleri çözer. Zihinden çıkarma, toplama, çarpma işlemlerini yapar.

· Ölçüler: Uzunluk, kütle, sıvı ölçüsü birimleri arasındaki ilişkileri kavrar. Metrekareyi, as katlarını ve kilometreyi kavrar. Hacim ölçüsü birimleri gelişir.

· Geometri: Üçgen çeşitleri, çokgenleri sınıflama bilgileri oluşur.

Dinleme ve İzleme Becerileri

· 15 – 20 dakikalık bir konuşmayı dinleyebilir.

· 20 – 25 dakikalık bir masalı dinleyebilir, bir röportaj, belgesel, yaşına uygun filmi izleyebilir.

· Radyo ve televizyonda düzeyine uygun film ve diğer yayınları dinleyebilir, izleyebilir.

Okuma Becerileri

· 200 – 300 kelimelik metinleri doğru ve anlamlı olarak okuyabilir.

· Düzeyine uygun ve yararlı kitapları seçip okuyarak okuma alışkanlığını geliştirebilir.

Yazma Becerileri

· İşlek bitişik eğik yazı yazabilir.

· Yazılarda gördüğü bozuklukları düzeltebilir.

· Bitişik eğik yazı ile dilekçe yazabilir.

· İki nokta, üç nokta ve parantez işaretlerini kuralına uygun kullanabilir.

Anlama Becerileri

· İzlediği bir filmin, bir oyunun, okuduğu bir öykünün olaylarını, olaylarının sırasını, sebep ve sonuçlarını, belli başlı kişilerinin fiziksel ve karakter niteliklerini olayın geçtiği yerin ve zamanın niteliklerini açıklayabilmek.

· Dinlediği, izlediği bir konuşmanın, filmin ve benzerlerinin, okuduğu metinlerin ana fikrini ve belli başlı yardımcı fikirlerini anlayıp belirtebilmek.

· Bilmediği kelimelerin anlamlarını, eşsesli kelimeleri sözün gelişinden anlayabilmek, sözlüğe bakarak, kelime türetme yollarını kavrayarak, cevaplarıyla ilgilenerek kelime dağarcığını zenginleştirme yöntemini kazanabilir.

· Metinlerin belli başlı bölümlerini, paragraflarındaki düşünceleri, sırasıyla kavrayabilir.

· Düz ve manzum yazıları, olay ve fikir yazılarını ayırt edebilir; yazarlarının özelliklerini sezebilir.

Anlatma Becerileri

Sözlü Anlatım:

· Anlama etkinliğine katılıp sonuçları anlatabilir.

· İzlenen düzeye uygun bir film, 200- 300 kelimelik bir metni kısaca sırasıyla anlatabilir, ana fikrini belirtebilir.

· Gördükleri, yaşadıkları, duydukları, öğrendikleri ile ilgili aldığı notlardan yararlanarak kısa küme ya da sınıf karşısında kısa bir konuşma yapabilir.

· Türlü konularda sorular düzenleyebilir, sorulara düzgün karşılıklar verebilir, bir konu üzerine arkadaşları ile karşılıklı konuşabilir.

· Kendini ya da başkalarını, bir canlıyı, bir yeri anlatabilir.

· Basit bir resim yada karikatürden anlam çıkarabilir, resimler arasından bağlantı kurarak bir olayı açıklayabilir.

· Yaptığı bir işi ve deneyleri sırası ile anlatabilir.

· Yaptığı bir telefon konuşması üzerine üçüncü bir kişiye birkaç cümlelik not bırakabilir.

· Okuduğu bir kitabı arkadaşlarına anlatabilir.

· Yarıda bırakılmış bir öyküyü tamamlayabilir.

· Basit atasözleri ve özdeyişlerin anlamını açıklayabilir.

· Çevresinin doğal ve toplumsal olaylarını kısaca anlatabilir.

Yazılı Anlatım:

· Anlama etkinliklerinden varılan sonuçları 5 – 6 basit cümle ile anlatabilir.

· 6 – 7 kelimelik bir soruya cevap verebilme.

· Ödevlerinde 5 – 7 kelimelik doğru cümleler kullanabilir.

· İzlenen düzeye uygun bir filmi, 200 – 300 kelimelik bir metni özetleyebilir, ana fikrini belirtebilir.

· Görülen ve yaşananları 3 – 4 paragrafla kısaca anlatabilir.

· 5 – 6 cümlelik istek, ısmarlama, kutlama, teşekkür, çağrı yazıları, zarf üstü yazabilir.

· Dilekçe, telgraf, alındı, senet yazabilir.

· Okulda yaptığı ve yaşadığı eğitsel çalışmaların sonuçları üzerine kısaca bir rapor düzenleyebilir.

· Okuduğu, incelediği konular üzerine not alabilir ve bunları arkadaşlarına iletmek üzere birleştirebilir.

· Bu sınıfın kullanması gereken yazım kurallarını ve noktalama işaretlerini kullanabilir.

11 – 12 Yaş Akademik Beceriler ( 6. sınıf )

Matematiksel Beceriler

· Kümler: kümeler arasındaki ilişkiyi kavrar ( birleşim işlemi ve özellikleri, kesişim işlemi ve özellikleri ve fark işlemi ).

· Doğal Sayılar: Doğal sayılar kümesi ve özelliklerini kavrayabilme ( Üslü doğal sayılar, 2, 5, 3, ve9 ile bölünebilmeyi kavrar ).

· Asal Sayılar: Asal sayıları kavrar.

· Kesirler: Kesir çeşitliliğini kavrayabilme ( kesirler arasındaki ilişki, ondalık kesirler arasındaki ilişki ve kesirlerin ondalık açılımı ).

· Nokta, Doğru, Düzlem, Uzay, Doğru Parçası ve Işın kavramlarını kavrar.

· Geometri: Açı ve üçgen çeşitleri kavrar ( bütünler, komşu bütünler, tümler, komşu tümler, üçgenin düzlemde ayırdığı bölgelerini ).

· Ölçüler: Ölçmeyi kavrar. Uzunluk ölçüsü birimleri arasındaki ilişkileri kavrar. Alan ve arazi ölçü birimleri arasındaki ilişkileri kavrar.

· Oran ve orantıyı kavrar.

Dinleme ve İzleme Becerileri

· 25 – 30 dakikalık bir konuşmayı, konferansı dinleyebilir.

· Radyoda, televizyonda ilgi duyduğu yayınları izleyebilir.

· Bir sınıf içi tartışmasını dinleyip, izleyebilir.

· Düzeyine uygun bir filmi, röportajı, oyunu, müsamereyi, izleyebilir.

Okuma Becerileri

· Ortalama 150 – 200 kelimelik bir fikir yazısını ya da 350 – 450 kelimelik bir hikayeyi anlamlı olarak okuyabilir.

· Sessiz okuma hızını ve tekniğini geliştirir.

· Kitaplardaki içindekiler, dipnot, dizin ve sözlük bölümlerinden faydalanabilir.

· Kaynak kitaplardan yararlanabilir.

· En az bir gündelik gazeteyi ve haftalık yada aylık dergiyi izleme alışkanlığı kazanabilir.

· Düzeyine uygun yararlı kitapları seçebilir, kitaplıklardan yararlanabilir.

Yazma Becerileri

· Tablalı uçları kullanabilir.

· Tablalı uçla dik temel yazı küçük ve büyük harfleri yazar.

· Tablalı uçla eğik temel yazı küçük ve büyük harflerini yazar.

· Tablalı uçla blok yapabilir.

· Tablalı uçla dekoratif yazı yazabilir.

· Bitişik eğik yazı ile kompozisyon yazabilir.

Anlama Becerileri

· Bir konuşmanın yada izlediği bir etkinliğin ana fikrini ve yardımcı fikirlerden belli başlılarını kavrayabilir.

· İzlenen bir filmin, oyunun yada okunan bir yazının olaylarının sırasını, sebep sonuç ilişkisini, başlıca kişilerini, kişilerin fiziksel ve karakter niteliklerini kavrayabilir.

· Bir yazıdaki kelimelerin gerçek ve mecaz anlamlarını kavrayabilmek, kelime gruplarını, benzetmeleri, ata sözlerini çözümleyebilir.

· Bir olay, fikir yazısı, şiirin kendine özgü planını kavrayabilir.

· Paragraftaki düşünceleri ayrı ayrı kavrayabilir.

· Bir metindeki kişileri, olayları birbirleriyle karşılaştırarak, benzer ve ayrı yönlerini bulabilir.

· Özel mektup ve iş mektuplarını, bildirileri, duyuruları vb. anlayabilir.

· Hoşlandığı şiir ve düz yazıları ezberleyebilir.

· Bir manzumenin biçimiyle ilgili özelliklerini görebilir.

Anlatma Becerileri

Sözlü Anlatım:

· Doğru ve düzgün konuşabilir.

· Gereğine uygun olarak bir tartışmaya katılabilir.

· Yakın çevreyi, görülen bir yeri anlatabilir.

· Hareketli bir olayı anlatabilir.

· Gördüğü, yaşadığı olaylar üzerindeki duygu ve düşüncelerini anlatabilir.

· Bir gezide görülen ve edinilen izlenilen anlatabilir.

· Okuduğu bir kitabı, izlediği bir filmi anlatabilir, düşüncelerini belirtebilir.

· Düzeyine uygun kelime grupları, atasözleri, özdeyiş ve deyimleri açıklayabilir.

· Çevrenin doğal, toplumsal ve ekonomik olaylarını anlatabilir.

· Canlandırma çalışmalarında konuşma biçimine sokulmuş bir yazıyı abartmadan oynayabilir.

Yazılı Anlatım:

· Yazım yanlışı yapmadan yazabilir, noktalama işaretlerini doğru ve eksiksiz kullanabilir.

· Uygun bir parçayı kişilerin özelliklerine göre karşılıklı konuşmalara dönüştürebilir.

Bilişsel Gelişim

· Gruplama ve sınıflama yollarına gider.

· Her şeyi düzenli ve mantıklı olarak düşünür.

· Gördüğü olaylara, nesnelere yönelik fikir yürütür.

· Zaman, mekan, konum, hacim, ağırlık, boyut gibi kavramları anlar.

· Kendi düşünceleriyle zihinsel muhakemeler yapar.

· Kurumların ve bireylerin farkına varır ve düşünceler yürütür.

· Günlük yaşamı için gereken kavramları anlar, bilir.

· Anne, babasının anlattığı bütün değer yargılarını anlayabilir.

· Neyi, ne zaman yapacağını anlar ve düşünerek hareket eder.

· Kendi yaşadıklarından tecrübeler edinir.

· Etrafında gelişen bütün olayların farkındadır ve gözlemler yaparak bu gözlemlerinden ders çıkarır.

· Deneyimler edinir ve bu deneyimleri kullanır.

· Eşya veya olayların görünmeyen yönlerini de düşünür.

· Dikkatini bir şey üzerinde iyice toplayabilir.

· Özel, genel gibi kavramların farkına varır.

· Belleğini daha fazla kullanır.

· Yeteneklerinin farkına varır.

· Yaşadığı her şeyi anlayabilir ve anlatabilir.

· Cinsiyet sınıfını bilir.

· Etrafında gelişen olaylar hakkında düşünür ve konuşur.

· Soyut düşünce yeteneği iyice gelişir.

· Rakamların birer simge olduğunun farkına varır.

· Nesneleri ve olayları görmeden o konuda düşünüp, fikir yürütebilirler.

· Sebep – sonuç ilişkisinin farkındadırlar.

· Güvenliklerinin farkındadırlar.

· Sözel ve sayısal zekaları iyice gelişmiştir.

· Bir olay sonucunda neler olabileceğini önceden kestirebilirler.

· Kendi cinsleriyle oynama yoluna giderler.

· Oyunları ve oyuncakları kendi cinsiyetlerini yansıtır.

· Bir konu hakkında düşünüp, rahatça konuşabilir.

· Çevreleriyle sözel iletişimleri iyice gelişmiştir.

· Herhangi özel bir davranışın nedenini anlayabilirler.

· Çoğu durumun açıklamasını anlayıp, kavrayabilirler.

· Kendi düşünceleri ve algıları dışında, başka insanlarında düşünce ve algılayışlarının olduğunu anlarlar.

· Cinsiyetlerinin iyice farkına varırlar.

· Diğer bireylerin düşüncelerini anlama ve dinleme yoluna giderler.

· Deneyimlerinden yararlanırlar.

· Benliklerinin farkındadırlar.

· Aile, toplum, okul, akraba, kardeş gibi kavramları anlar. Ve kişilere toplumsal rollerine göre davranırlar.

· Çevrelerinin ve kendi değerlerinin farkına varırlar.

· Hangi dine, dile, ırka, mensup olduklarını bilir ve anlarlar.

· Toplumsal rollerinin farkındadırlar.

· Mizaç özellikleri iyice yerleşmeye başlar.

· Yaşadıkları olayların tümünü hatırlarlar.

· Sözel ve sayısal zihinleri iyice gelişmiştir.

· Sözel olarak kendilerini rahatça ifade edebilirler.

· Mensup oldukları aileyi, yaşadıkları yeri, memleket gibi birçok kavramın farkındadırlar.

Özbakım Becerileri

· Sofrada peçeteleri oldukça iyi kullanır.

· Kendi kendine yemek hazırlayabilir.

· Tırnaklarını kesebilir.

· Kendi isteğiyle seçip giyinebilir.

<>