Metodologia ikasleekin aritzeko (TPACK eredua)
JAKINTZA TEKNOLOGIKO, PEDAGOGIKO ETA DIZIPLINARRA” (TPACK) ereduaren marko teorikoa.
Zer da TPACK eredua? Lan-metodologia da. Metodologia honek zera dio: jarduera bat teknologiarekin ikasgelan txertatzeko egokitasunez, hiru ezaguera-eremu era egokian osatzea beharrezkoa da. TPACK ereduaren bultzatzaileek (Mishra eta Koehler32, 2006) esparru teoriko-kontzeptuala garatu zuten. Esparru honek irakaskuntzan teknologia integratzeko modeloa proposatzen du. Irakasleek irakaskuntzan teknologia integratzeko hiru jakintza-iturriak behar dituzte: jakintza diziplinarra, pedagogikoa eta teknologikoa. Jakintza horiek bakarka kontuan hartzeaz gain, elkargune bakoitzean sortzen diren jakintza-forma berriak azpimarratzen dira:
Hiru jakintza-moten elkargunean sortzen da Jakintza teknologiko, pedagogiko eta diziplinarra (TPACK).
Zeintzuk dira jakintzak?
Ikus ditzagun zehatz-mehatz hiru jakintza bakarka:
· Jakintza diziplinarra: irakatsi behar den eduki edo gai diziplinarrari buruzko jakintza da.
· Jakintza pedagogikoa. Irakaskuntza eta ikaskuntzako prozesu, metodo edo jardunbideetatik jakintza sakona nola hautatzea hartzen du kontuan: irakaskuntzaren asmoak, balioak eta helburu orokorrak; ikasgelaren kudeaketa eta antolaketa; pedagogia-proposamenen garapena; eta ikasleen ebaluazioa.
· Jakintza teknologikoa. Teknologia tradizionalei eta teknologia aurreratuagoei buruzko jakintza hartzen du, eta jakintza horren aplikazioa irakaskuntzan.
Zeintzuk dira jakintzen arteko erlazioak?
Eduki diziplinar baten irakaskuntzan teknologiaren benetako integrazioa lortzeko, hiru jakintza-mota horien arteko erlazio dinamikoa eta transakzionala ulertu eta kontuan hartu behar da. Ondoren jakintza-mota horiek konbinatzean sortzen diren hiru jakintza-pareak azaltzen dira:
· Jakintza pedagogiko-diziplinarra. Eduki bat irakatsi ahal izateko, eduki hori nola antolatu eta egokitu behar den ulertzeko jakintza hartzen du.
· Jakintza teknologiko-diziplinarra. Gai diziplinar jakin bat irakasteko teknologia onenak hautatzen jakiteko jakintza hartzen du, eta teknologia horiek gai hori lantzean eraginkortasunez erabiltzekoa ere. Irakasleak jakin behar du eduki diziplinarrak nolako eraldaketa duen teknologia desberdinak aplikatzean.
· Jakintza teknologiko-pedagogikoa: eskura dagoen teknologiari, haren osagaiei eta irakaskuntza-ikaskuntzako testuinguruetan erabiltzeko aukerei buruzko jakintza da. Teknologia jakin bat erabiltzean irakaskuntza nola aldatzen den jakitea da. Mentalitate irekia eta sortzailea garatzea da, dauden tresnak egokitu (ez baitituzte beti hezkuntza-helburuak) eta birkonfiguratzeko.
"Aurrera Euskalkantagintza" webgunea eta TPACK eredua
Webgune hau TPACK-a ereduarekin eraiki dut, eta ereduaren hiru jakintza motak irudikatzen dira: jakintza teknologiko, pedagogiko eta diziplinarra. GoogleSites-ren gune bat da eta helbide honetan eskuragarri daukagu:
https://sites.google.com/site/aurreraeuskalkantagintzajmj/
Domeinu hauetan bitartez ere ikus dezakegu, errezago gogoratzeko helbidea:
https://labur.eus/aurreraeuskalkantagintza edo https://labur.eus/aurreraeuskalkanta
Gure kasuan ikusiko dugu:
Jakintza Diziplinarrak: Euskara ikastea eta Euskal Kantagintza (musika) dira.
Jakintza Pedagogikoak: ariketa motibatzaile eta elkarreragileen sorreran oinarritzen da. Ariketa horiek auto-zuzenketaz eta bere erabakirako gehitutako laguntzaz sortu dira.
Hori dena Jakintza Teknologikoa Web 2.0-ren baliabideen erabileran oinarrituta dago, bere erabateko doakotasuna eta eskuragarritasuna kontuan izanez.
Ikasleekin sortutako ariketak erabiltzeko gomendioak
Kantek benetako hizkera daukate, hiztegia eta gramatika ematen dituzte, ahoskera ematea lantzea baimentzen dute eta laguntzen diete bai hizkeraren alderdi kulturalen ezaguerari, bai kulturarako hizkuntzaren asoziazioari. Honi guztiari gehitu behar zaio musikaren boterea zirrarak estimulatzeko , sentikortasuna eta irudimena. Ez dugu ahaztu behar ere, kantek gure memoriaren mendean erortzeko daukaten ahalmenean jatorria duten ondorioak
Klaseen planteamendua izaera ludiko, dibertigarri eta positiboa izan beharko da. Beraz, metodologia aktiboa izanik, ikaslea bere ikasketako protagonista izango da. Sortutako ariketak era indibidualki lan-egiteko pentsatuta daude, baina ontzat ematen da binakako lan bezala burutzea. Ikasle bakoitzak (edo bikoteak) bere ordenagailua izango du, eta entzungailuak erabiliko dituzte, beste lagunei ez eragozteko.
Abestien ariketak sortzeko erabilitako erreminta “JCloze” da. Tresna hau “Hot Potatoes” dohako software-paketean dator eta Half-Baked Software Inc. (Victoria Unibertsitatea, Canada) enpresarena da. Programa webgune honetatik eskura daiteke: http://hotpot.uvic.ca/.
Ariketak JCloze programa zuloak betetzeko materialerako erabiltzen dela. Ariketa-mota honen ideia da ikasleak emaitza egiaztatu baino lehen erantzun guztiak osa ditzala. Zulo guztiak osatu direnean, ikasleak erantzunak ikusteko “zuzendu” botoiaren gainean sakatuko du. Automatikoki erantzun zuzenak testuan sartuko dira, erantzun okerrak testu-laukietan utziko dira, zuzendu ahal ditzatela. Ikasleak erabat zuzena ez den erantzuna egiaztatzen duenean, zigorrean erortzen da. Beraz, azkeneko kalifikazioa erantzuna egiaztatu den aldietako kopuruan mendean egongo da, zuzena aurkitu baino lehen.
Motibaziorako kantaren aukera garrantzitsua da, baina funtsezkoa da ere ikaslearen mailara egokitzea, aurrez ikusitako helburuak lortzeko.
Ondoren aurkituko dituzu errekurtso batzuk eta hizkuntza-irakaskuntzako kanta erabilerarekiko material erlazionatuak:
Testuak eta hizkuntzak ikasteko kanta erabileraren gaineko artikuluak:
Klaseko kanta modernoa. Silvia Betty-en artikulua, Cervantes Koadernoetako erreminta didaktiko bezala kanten erabilera espainiera-klasean justifikatzen duen eta erreminta hau erabiltzeko abantailak adierazten direnean.
On-lineko bibliografia: klaseko kanten erabilera (bloga)(blog: Espainiar-klaseko kanta). Ikasgelako kanten erabileraren gaineko lotura bilduma betea.
Bibliografia osoa: hizkuntza irakaskuntzan (2008tan) kanten erabilera.
Bideoklipak-en iturriak, kantak eta kanta-letra:
Lagun diezazuketen erremintak
· Hizkuntza-irakaskuntzarako doako aplikazioak: Karaoke (ISFTIC). Raúl Luna-ren karaokeko eta hizkuntza-irakaskuntzarako baliabide bezala kantetako erabilgarritasuna azaltzen duen artikulua. Hartan pausoz pauso azaltzen da ere nola deskargatu, jartzea eta karaokeko doako programa erabiltzea.
· Shiki Shiki da Internet-bideo deskarga baimentzen duen doako erreminta eta formatu desberdinetara bere bihurtzea (MP3, MP4, AVI, WMV ...).
· Vixy eta ConvertDirect Vixy eta ConvertDirect dira online-a beste formatu batzuetarako Youtube-ko videos-etako (MP3, MP4, DivX, eta abar ) bihurgailuak haiek PC batean, iPod-etan, PSP-ean, eta abar gordetzeko asmoz Erreminta hauek ematen dute bideo osoak gorde ahal dezagula edo bakarrik haiek geroago Interneterako konexiorik gabe erreproduzitzeko beren audio-a.
· RedKaraoke. Karaoke-bilduma zabala gaztelaniaz aurki dezakezun sare soziala eta beste hizkuntza batzuk.
Sarrera erlazionatuak:
· immigrazioaren gaineko kanta Bilduma
· interculturalidad-a musika bidez lantzeko Baliabideak