ลิสต์

ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง

เมื่อจบหัวข้อนี้ ผู้เรียนควรจะ

√ CLO2: เลือกใช้ตัวแปร ชนิดข้อมูล คำสั่งเงื่อนไข คำสั่งทำซ้ำ และไลบรารีมาตรฐานในการเขียนโปรแกรมได้อย่างเหมาะสม

อธิบายลักษณะข้อมูลลิสต์ และระบุตำแหน่งข้อมูลในลิสต์ได้โดยใช้ index
ออกแบบการเก็บข้อมูลในลิสต์ เพื่อให้เหมาะกับโจทย์ที่กำหนด

√ CLO4: เขียนโปรแกรมเพื่อประมวลผลกับข้อมูลได้

สร้าง เข้าถึง และแก้ไขข้อมูลในลิสต์
ใช้งาน function และ method สำหรับลิสต์
การวนลูปกับข้อมูลในลิสต์
สร้างลิสต์ โดยใช้ list comprehension

√ CLO5: เขียนโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหาทางด้านคณิตศาสตร์ สถิติ และปัญหาในชีวิตประจำวัน

ยกตัวอย่างปัญหาที่พบในชีวิตประจำวันที่นำลิสต์มาใช้งาน
เขียนโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหาโจทย์โดยประยุกต์ใช้ลิสต์

√ CLO6: ทดสอบโปรแกรม ค้นหาจุดบกพร่อง และแก้ไขให้โปรแกรมทำงานถูกต้อง

ทดสอบโปรแกรมสำหรับโจทย์ปัญหาที่มีการใช้ลิสต์
ค้นหาจุดบกพร่อง (bug) และแก้ไข (debug) ที่เกิดจากการใช้งานลิสต์

ลิสต์ (List)

ลิสต์ (List) หรือรายการ เป็นชนิดข้อมูลแบบมีโครงสร้าง จัดเก็บข้อมูลได้หลายค่า ข้อมูลแต่ละตัวในลิสต์เป็นชนิดข้อมูลใดก็ได้ และใช้ดัชนี (index) ระบุตำแหน่งของข้อมูล ลิสต์เป็นชนิดข้อมูลที่สามารถแก้ไขค่าได้ (mutable)

ages = [ 17, 18, 15, 19, 14 ]

image source: https://www.programiz.com/python-programming/list/

การสร้างลิสต์

ลิสต์เขียนภายในเครื่องหมาย [ ] คั่นข้อมูลแต่ละตัวด้วยเครื่องหมาย ","
รูปแบบคำสั่ง

list_name = [value1, value2, ..., valueN]

หากไม่มีข้อมูลในลิสต์ จะเรียกว่าลิสต์ว่าง (empty list)

ตัวอย่างการสร้างลิสต์

list1 = [] # empty list

list2 = list() # empty list

list3 = [1, 2, 3, 4, 5]

list4 = ['Python', 'C', 'Java']

list5 = [ 1, 'abc', 1.23, (3+4j), True] # mix datatypes

list6 = list('test') # ['t', 'e', 's', 't']

list7 = list(range(1, 10, 2)) # [1, 3, 5, 7, 9]

list8 = [1,2,3] + [4,5,6] # [1, 2, 3, 4, 5, 6]

list9 = [0] * 3 # [0, 0, 0]

list() เป็นฟังก์ชันที่ใช้สร้างลิสต์ หรือแปลงชนิดข้อมูลอื่นให้เป็นลิสต์
operater + ใช้ในการรวมสองลิสต์เข้าด้วยกัน
operator * x ใช้ในการสร้างสมาชิกในลิสต์ซ้ำกันจำนวน x ครั้ง

ตัวอย่างการใช้งานลิสต์

ระบบตะกร้าสินค้าในการซื้อของผ่านเว็บ สามารถเพิ่มลดสินค้าในตระกร้าได้ รวมราคาสินค้าทั้งหมด
basket = [ ("banana", 5), ("fish balls", 10)]
ระบบการจองโต๊ะในร้านอาหาร เก็บสถานะการจองแต่ละโต๊ะ
table_status = [True, False, True, True]
การจัดการรายการงานที่ต้องทำในแต่ละวัน แก้ไขงานที่ต้องทำได้
to_do_list = ["ซื้อผลไม้", "เขียนโปรแกรม", "สอนพิเศษ", "ออกกำลังกาย"]
คะแนนของนักเรียน จัดเก็บคะแนน คำนวณหาสถิติของคะแนน
student_scores = [85, 92, 78, 88, 95]

การเข้าถึงข้อมูลในลิสต์

ลิสต์เป็นชนิดข้อมูลที่มีลำดับ ข้อมูลแต่ละตัวมีเลขระบุตำแหน่งเรียกว่า ดัชนี (index)
ลำดับของสมาชิกในลิสต์นับได้ 2 รูปแบบ คือ

positive index จากซ้ายไปขวา เริ่มต้นที่เลข 0, 1, ... ไปเรื่อยๆ
negative index จากขวาไปซ้าย เริ่มต้นที่เลข -1, -2, ... ไปเรื่อยๆ

การอ้างถึงสมาชิกแต่ละตัวในลิสต์ได้โดยระบุชื่อตัวแปรและ index

รูปแบบคำสั่ง

list_name[index]

การอ้างถึงนี้สามารถใช้ในการเข้าถึงข้อมูลหรือแก้ไขข้อมูลในลิสต์ก็ได้

ตัวอย่าง list_index1.py

# change item at index 2

languages[2] = "C"

print(languages)

# output ["Python", "Swift", "C"]

image source: https://www.programiz.com/python-programming/list/

ตัวอย่าง list_index1.py

languages = ["Python", "Swift", "C++"]

print(languages)

# output ["Python", "Swift", "C++"]

# access item at index 0 or -3

print(languages[0]) # Python

print(languages[-3]) # Python

# access item at index 2 or -1

print(languages[2]) # C++

print(languages[-1]) # C++

แบบฝึกหัด

❓ระบุ positive index และ negative index ของผลลัพธ์ต่อไปนี้
ตัวอย่าง list_index2.py

trigo = ["sin", "cos", "tan", "sec", "cot"]

print(trigo[...]) # sec

print(trigo[...]) # cos

print(trigo[...]) # sin

print(trigo[...]) # cot

❓ หาผลลัพธ์ของคำสั่งต่อไปนี้
ตัวอย่าง list_index2.py

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]

print(numbers[-1])

print(numbers[-2])

print(numbers[-5])

print(numbers[-7])

การอ้างถึงกลุ่มข้อมูล (Slicing)

การอ้างถึงสมาชิกหลายตัวในลิสต์ทำได้โดยใช้รูปแบบ slicing [:]

รูปแบบคำสั่ง

list_name[start: end+1: step]

โดย
start เป็น index เริ่มต้น
end เป็น index ตำแหน่งสุดท้าย
step เป็นจำนวนสมาชิกที่ต้องการข้ามไปในแต่ละครั้ง

ตัวอย่าง list_slicing.py

string = "ABCDEFGHIJ"

letters = list(string)

print(letters)

print(letters[2:5]) # ['C','D','E']

print(letters[:3]) # ['A','B','C']

print(letters[7:]) # ['H','I','J']

print(letters[::3]) # ['A', 'D', 'G', 'J']

letters[::-1]

# ['J','I','H','G','F','E','D','C','B', 'A']

image source: https://www.tutorialstonight.com/list-slicing-in-python

💡 ถ้าต้องการแสดงผลจากหลังไปหน้า ใช้คำสั่ง list_name[::-1]

ตัวอย่าง list slicing เพิ่มเติม

image source:
https://www.brainkart.com/article/Lists---Python_35939/
https://www.learnbyexample.org/python-string-slicing/

แบบฝึกหัด

❓ระบุ slicing ของผลลัพธ์ต่อไปนี้
ตัวอย่าง list_slicing.py

trigo = ["sin", "cos", "tan", "sec", "cot"]

print(trigo[...]) # ["cos", "tan", "sec"]

print(trigo[...]) # ["sec", "cot"]

print(trigo[...]) # ["sin", "cos"]

print(trigo[...]) # ["sin", "tan", "cot"]

❓ หาผลลัพธ์ของคำสั่งต่อไปนี้
ตัวอย่าง list_slicing.py

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]

print(numbers[:3])

print(numbers[-3:])

print(numbers[1:4])

print(numbers[-5:-2])

สรุปรวมตัวดำเนินการกับลิสต์

Indexing อ้างถึงสมาชิกในลิสต์แต่ละตัว
Slicing อ้างถึงสมาชิกในลิสต์หลายตัว
Concatenation รวมลิสต์เข้าด้วยกัน
Repetitions สร้างสมาชิกในลิสต์ซ้ำ
Updating แก้ไขข้อมูลในลิสต์
Membership ตรวจสอบว่ามีข้อมูลในลิสต์หรือไม่
Comparison เปรียบเทียบลิสต์

ตัวอย่างการตรวจสอบว่าเป็นสมาชิกในลิสต์หรือไม่

# Check for presence

L = ['red', 'green', 'blue']

if 'red' in L:

print('yes')

# Check for absence

L = ['red', 'green', 'blue']

if 'yellow' not in L:

print('yes')

ฟังก์ชันจัดการลิสต์

ลิสต์มาพร้อมกับ function และ method ที่ช่วยจัดการข้อมูลในลิสต์
method คือ function ที่ต้องเรียกใช้ตามหลังชื่อตัวแปร
รูปแบบการเรียกใช้ method

variable_name.method()

ดูตัวอย่างเพิ่มเติมได้ที่ https://docs.python.org/3/tutorial/datastructures.html

sum(list) ใช้หาผลรวมของลิสต์ได้ กรณีที่สมาชิกทุกตัวเป็นตัวเลข

ตัวอย่าง การวนอ่านข้อมูลเพื่อเก็บไว้ในลิสต์

n = int(input('Input n: '))

data = []

for i in range(n):

data.append(float(input()))

print('Data =',data)

Output

Input n: 4

34.4

20.9
12.5
9.56
Data = [34.4, 20.9, 12.5, 9.56]

การวนลูปกับลิสต์

การวนซ้ำกับข้อมูลในลิสต์ใช้ได้ทั้ง loop for และ loop while แต่นิยมใช้ร่วมกับ loop for มากกว่า

ตัวอย่างการวนซ้ำโดยใช้ loop for

colors = ['red', 'green', 'blue']

for color in colors:

print(color)

Output

red

green

blue

ตัวอย่างการวนซ้ำเพื่อแก้ไขค่าในลิสต์

# Loop through the list and double each item

nums = [1, 2, 3, 4]

for i in range(len(nums)):

nums[i] = nums[i] * 2

print(nums)

Output

[2, 4, 6, 8]

ในกรณีที่ต้องการแก้ไขค่าของสมาชิกในลิสต์ ต้องใช้ร่วมกับ range() และกำหนดค่าให้สมาชิกโดยใช้การอ้างถึงด้วย index ดังตัวอย่างนี้

List comprehension

เป็นวิธีการสร้างลิสต์ภายในคำสั่งเดียว โดยใช้ loop for ร่วมกับนิพจน์ที่ต้องการกำหนดค่าให้กับสมาชิกในลิสต์

image source: https://www.learnbyexample.org/python-list-comprehension/

ตัวอย่าง การสร้าง list โดยใช้ append และ list comprehension

exp2 = []

for x in range(5):

exp2.append(x**2)

print(exp2)

# Output: [0, 1, 4, 9, 16]

exp2 = [x**2 for x in range(5)]

print(exp2)

# Output: [0, 1, 4, 9, 16]

ตัวอย่าง list_compre1.py

triple = []

for ch in 'red':

triple.append(ch * 3)

print(triple)

list comprehension

triple = [ch * 3 for ch in 'red']

print(triple)

# Output: ['rrr', 'eee', 'ddd']

ตัวอย่าง list_compre2.py

nums= []

for num in input().split():

nums.append(int(num))

print(nums)

list comprehension

nums = [int(num) for num in input().split()]

print(nums)

# Output: list of interger numbers from user

ตัวอย่าง list_compre3.py

vector = [-4, -2, 0, 2, 4]

pos_nums = []

for x in vector:

if x >= 0:

pos_nums.append(x)

print(pos_nums)

list comprehension

pos_nums = [x for x in vector if x >= 0]

print(pos_nums)

# Output: [0, 2, 4]

ตัวอย่างปัญหาในชีวิตประจำวัน

โจทย์ รายการสินค้าในรถเข็นซื้อของ

นักศึกษากำลังซื้อของในร้านขายของออนไลน์สัปดาห์หน้าและต้องการเตรียมรายการสินค้าที่ต้องการซื้อในร้าน จงเขียนโปรแกรมที่ช่วยให้เพิ่มและลบสินค้าจากรายการสินค้าในรถเข็น รวมถึงแสดงรายการสินค้าที่ต้องการซื้อทั้งหมด

# สร้าง List ว่างสำหรับรายการสินค้า

shopping_cart = []

# เพิ่มสินค้าเข้าไปในรายการสินค้า

def add_to_cart(item):

shopping_cart.append(item)

print("%s ถูกเพิ่มในรถเข็น" % item)

# ลบสินค้าออกจากรายการสินค้า

def remove_from_cart(item):

if item in shopping_cart:

shopping_cart.remove(item)

print("%s ถูกลบออกจากรถเข็น" % item)

else:

print("%s ไม่มีในรถเข็น" % item)

# แสดงรายการสินค้าในรถเข็น

def show_shopping_cart():

print("รายการสินค้าในรถเข็น:")

for item in shopping_cart:

print(item)

# เรียกใช้งานฟังก์ชันเพื่อจัดการรายการสินค้า

add_to_cart("กล้วย")

add_to_cart("นม")

add_to_cart("ผัก")

show_shopping_cart()

remove_from_cart("นม")

show_shopping_cart()

Output

กล้วย ถูกเพิ่มในรถเข็น

นม ถูกเพิ่มในรถเข็น

ผัก ถูกเพิ่มในรถเข็น

รายการสินค้าในรถเข็น:

กล้วย

นม

ผัก

นม ถูกลบออกจากรถเข็น

รายการสินค้าในรถเข็น:

กล้วย

ผัก

ลองเขียนโปรแกรมต่อไปนี้บนเกรดเดอร์

ตัวอย่างโจทย์ระดับง่าย

storeList รับข้อมูลเก็บในลิสต์
loopList วนแสดงผลข้อมูลในลิสต์
reversePrint พิมพ์ลิสต์ถอยหลัง

ตัวอย่างโจทย์ระดับกลาง

factorNumber เลขที่มี x เป็นตัวประกอบ
NumberOccurence แสดงตำแหน่งเลขที่ต้องการค้นหา
NumArrange พิมพ์เลขตามรูปแบบที่กำหนด
AvgXY หาค่าเฉลี่ยของเลขที่มีค่าระหว่าง X และ Y ในอาเรย์
TeamCompetition หาทีมผู้ชนะ

ตัวอย่างโจทย์ระดับยาก

NumberListing
Vote
Close2Avg

Page updated

Report abuse