เมื่อจบหัวข้อนี้ ผู้เรียนควรจะ
บอกข้อดีของภาษาไพธอนได้
เลือกใช้ตัวแปลภาษาบนเครื่องหรือบนเว็บไซต์ได้
บอกข้อแตกต่างของ interactive mode และ script mode ได้
เขียนคำสั่งหรือโปรแกรมพิมพ์ข้อความในภาษาไพธอนได้
เขียนคำสั่งหรือโปรแกรมในภาษาไพธอนเสมือนใช้เครื่องคิดเลขได้
เป็นภาษาโปรแกรมระดับสูง สร้างโดย Guido van Rossum ชาวดัทช์ออกเวอร์ชั่นแรกในปี ค.ศ.1991 เวอร์ชั่นปัจจุบัน คือ 3.9.0 (ข้อมูล ณ วันที่ 27/10/2020)
ภาษาไพธอนนิยมใช้ในการเรียนเขียนโปรแกรมในแวดวงการศึกษา เหมาะสำหรับงานทางด้านวิทยาศาสตร์ วิทยาการข้อมูล
รวมถึงการประยุกต์ในงานด้านต่างๆ เพราะสามารถเขียนได้ง่าย สร้างระบบได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
ข้อดีของภาษาไพธอน มีหลากหลายประการ ตัวอย่างเช่น
รันได้บนทุกระบบปฎิบัติการ
มีชุดคำสั่งอยู่ในรูป library ให้ใช้จำนวนมาก เหมาะกับงานหลายประเภท
ใช้งานได้ฟรี เนื่องจากเป็น open source
เป็นภาษาที่ไวยากรณ์เรียบง่าย เรียนรู้ได้ง่าย
รองรับการเขียนโปรแกรมหลายรูปแบบ (imperative, object-oriented, functional)
อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บไซต์ทางการของไพธอน python.org
เมื่อเราเขียนโปรแกรมในภาษาไพธอน เราต้องใช้ตัวแปลภาษาเพื่อรันโปรแกรม
ตัวแปลภาษาไพธอนเป็นแบบ interpreter ทำการแปลภาษา โดยการแปลคำสั่งเป็นภาษาเครื่องและรันคำสั่งทีละคำสั่ง
การเขียนและรันโปรแกรมภาษาไพธอน สามารถใช้เครื่องมือช่วยในการเขียนโปรแกรมได้หลายรูปแบบ เช่น
ติดตั้งตัวแปลภาษาบนเครื่อง โดยดาวน์โหลดโปรแกรมจากเว็บไซต์ https://www.python.org เลือกหัวข้อ download
เรียกใช้ผ่านเว็บไซต์ที่ให้บริการ Online เช่น repl.it, tutorialspoint, ideone
เรียกใช้ผ่านบริการ Google Colaboratory ที่ https://colab.research.google.com/
ในที่นี่จะกล่าวถึงการใช้รูปแบบติดตั้งบนเครื่อง
เมื่อผู้เรียนดาวน์โหลดโปรแกรมจากเว็บไซต์ python ให้เปิดโปรแกรมชื่อ IDLE เพื่อใช้สำหรับเขียนโปรแกรม
เราสามารถเขียนคำสั่งและรันได้ 2 รูปแบบ
Interactive mode หรือเรียกว่า Python Shell เป็นรูปแบบของการวนรับคำสั่ง แปลคำสั่ง รัน และแสดงผล (Read-Eval-Print Loop - REPL) ทำได้โดยพิมพ์คำสั่งหลังเครื่องหมาย command prompt >>> เมื่อกด enter ตัวแปลภาษาจะแปลและรันคำสั่งนั้น และแสดงผลลัพธ์ออกทางจอภาพ ดังตัวอย่างในรูป เป็นคำสั่งพิมพ์ข้อความ "Hello World!" และคำสั่งคำนวณค่า 5+3*2
Script mode เป็นรูปแบบการเขียนคำสั่งเก็บไว้ในไฟล์ เหมาะสำหรับการเขียนคำสั่งหลายๆ คำสั่งและให้ทำงานต่อเนื่องกันไปตามลำดับที่ต้องการ ไฟล์ภาษาไพธอนต้องบันทึกเป็นนามสกุล .py หากใช้โปรแกรม IDLE ให้เลือกเมนู File>New File โปรแกรมจะเปิดหน้าต่างสำหรับพิมพ์คำสั่งให้ใหม่ เมื่อต้องการรันโปรแกรมให้ save ไฟล์ แล้วเลือกเมนู Run>Run Module หรือกด F5 ผลรันจะปรากฏใน Python Shell ดังรูป
เป็นฟังก์ชันที่มีอยู่แล้ว (built-in function) ในไพธอน โดยจะแสดงข้อความที่อยู่ในเครื่องหมายวงเล็บ
ข้อความหรือ string ในภาษาไพธอนจะอยู่ในเครื่องหมาย "..." หรือ '...' ก็ได้
นอกจาก IDLE ของเว็บไซต์ทางการของไพธอน เครื่องมือที่นิยมใช้ในการเขียนและรันโปรแกรมภาษาไพธอนยังมีอีกหลายตัว เช่น
Thonny มีเมนูใช้งานง่าย ไม่ซับซ้อน มีหน้าต่างแสดงค่าของตัวแปร เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นเขียนโปรแกรม
PyCharm เหมาะสำหรับผู้เขียนโปรแกรมระดับกลางขึ้น มีเมนูที่ค่อนข้างซับซ้อน ไม่เหมาะกับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีหน่วยความจำน้อย
Visual Studio เหมาะสำหรับผู้เขียนโปรแกรมระดับต้นขึ้นไป และสามารถใช้ในการเขียนโปรแกรมในภาษาอื่นได้เช่นกัน
Spyder เหมาะสำหรับผู้เขียนโปรแกรมระดับกลางขึ้น มีเมนูที่ค่อนข้างซับซ้อน ไม่เหมาะกับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีหน่วยความจำน้อย
Jupyter Notebook เหมาะสำหรับแทรกข้อความ รูปภาพ และโค้ด สามารถรันได้เฉพาะส่วนที่ต้องการ
Colab คล้ายกับ Jupyter Notebook ที่รันบนเว็บ เป็นของ google ทำให้ไม่ต้องติดตั้งโปรแกรม มี gemini ช่วยในการเขียนโค้ด และสามารถใช้ GPU ในการรันได้