Help! Mijn leerlingen gebruiken AI!
ChatGPT, Google Gemini, Microsoft CoPilot... zijn generatieve AI-modellen die je helpen om info op te zoeken en teksten te genereren. Deze softwaremodellen zetten daarbij de info onmiddellijk om in een taalkundig correcte en vlot leesbare tekst zodat je zelf de schrijfoefening niet moet doen. Daarnaast kan AI ook beelden, video's, code... genereren. Deze technologie is aan een enorme opmars bezig in het onderwijs, daarom is het belangrijk dat we enkele richtlijnen bepalen.
Ja, het gebruik van AI in het onderwijs is niet meer te vermijden. AI-toepassingen ontwikkelen zich in een razendsnel tempo en er komen er alleen maar bij. Bovendien gebruiken leerlingen vaak al AI zonder dat ze het beseffen: Google Translate, Google Maps, Spotify...
AI zal blijven en leerlingen maken er sowieso gebruik van. AI verbieden op school is dus niet de slimste oplossing. Als school moeten we leerlingen en studenten voorbereiden op een toekomstige samenleving waarin AI overal aanwezig is. Daarom is het belangrijk om leerlingen en studenten verantwoord met AI te leren omgaan.
Als je generatieve AI wilt gebruiken op school of in de klas, gebruik dan Gemini (= gemini.google.com). Gemini is de AI-toepassing van Google Workspace. Dit heeft als voordeel dat de verwerking van data en privacygevoelige gegevens in overeenkomst is met de privacyverklaring van Google Workspace for Education.
ChatGPT is de bekendste generatieve AI-toepassing van het Amerikaanse bedrijf OpenAI. Als je de gratis ChatGPT gebruikt, heb je geen controle over wat er met de gegevens gebeurt want onze school heeft geen verwerkersovereenkomst met OpenAI zoals er wel één is voor het gebruik van Google Workspace.
Wil je toch werken met ChatGPT? Pas dan zeker volgende instellingen aan:
Klik rechtsboven op je profiel, ga naar Instellingen en zet instellingen als volgt:
Het model verbeteren voor iedereen - uit (bij Gegevensbeheer)
!!! Geen koppeling Google Drive (bij Verbonden Apps)
Geheugen regelmatig wissen (bij Personalisatie)
Chats regelmatig verwijderen (bij Algemeen)
AI zal blijven en leerlingen maken er sowieso gebruik van. Dus is het belangrijk om leerlingen en studenten er verantwoord mee leren om te gaan.
Volgende richtlijnen helpen jou op weg:
Als leraar bepaal je zelf wanneer en hoe leerlingen of studenten in jouw les AI mogen gebruiken.
Leer jouw leerlingen werken met AI. Maak hen vertrouwd met wat AI inhoudt, wat de mogelijkheden en risico's zijn. Zo werk je aan hun digitale competenties.
Bepaal heldere regels! Wanneer mogen leerlingen AI-tools vrij gebruiken, wanneer is het verboden? Wanneer mogen ze het enkel voor bepaalde doeleinden gebruiken?
Hamer op een transparante bronvermelding! Leer je leerlingen hoe ze op een juiste manier kunnen refereren aan AI. Of zie deze tips van Kenniscentrum Digisprong.
Pas jouw opdrachten aan. Als je leerlingen op school een opdracht laat maken, heb je meer controle over hoe ze de opdracht maken. Als ze de opdracht thuis maken, is het moelijker om na te gaan of AI gebruikt werd. In dat geval kan je proberen om via andere werkvormen een beeld te krijgen van het leerproces en het resultaat.
Combineer verschillende opdrachtvormen: laat leerlingen in plaats van een tekst schrijven eens een podcast, video of poster ontwerpen. Of laat bij de schrijftaak ook een presentatie maken. AI kan ideeën geven maar studenten zullen toch zelf aan de slag moeten met de inhoud.
Gebruik AI niet als een zoekrobot. Voor eenvoudige zoekopdrachten waarbij geen tekst hoeft gegenereerd te worden, maken leerlingen/studenten beter gebruik van een zoekmachine zoals Google.
Gebruik AI-toepassingen als sparring partner. Wees niet tevreden met het eerste resultaat. Wees veeleisend voor de output die je krijgt en stel extra vragen voor een beter resultaat!
Maak daarom gebruik van effectieve prompting. Prompting is het geven of stellen van gerichte aanwijzingen of vragen om de AI-toepassing te helpen bij het geven van een specifiek antwoord of reactie. Zie ook lager op deze pagina.
Experimenteer met AI maar blijf kritisch. Als leraar blijf je onmisbaar (= menselijke connectie)! AI zal geen leerkrachten vervangen, maar vergroot wel jouw waarde als leerkracht.
Generatieve AI geeft betere resultaten als je het systeem voldoende gespecificeerde input geeft. De kwaliteit hangt dus af van de zoekterm of prompt die je invoert. Prompt engineering is het proces waarbij je die AI-zoekterm formuleert, om zo de kwaliteit van je AI-resultaten te verbeteren. Met prompts kan je ook heel complexe dingen (laten) genereren. Maar zo'n prompt bedenken is niet altijd simpel.
Enkele tips:
Wees specifiek en bewaar jouw succesvolle prompts. Er is geen limiet aan de vraag die je invoert. Wees dus uitgebreid!
Formuleer positief. Niet: Maak de tekst niet te moeilijk Wel: Schrijf een vlot lezende tekst.
Gebruik RTV of uitgebreider RTSCVV (= Rol, Taak, Stappen, Context, Voorbeeld en Vorm)
Voorbeeldprompt:
Je helpt een leraar om een structuur voor een les (Rol) te maken. Maak een gestructureerd lesplan voor een biologieles van 50 minuten op de middelbare school over fotosynthese. Stel leerdoelen en vragen voor om de betrokkenheid van de leerlingen te verhogen. Voorzie ook een korte beoordeling om de les af te sluiten (Taak). Geef dat in een gestructureerde, opsommende vorm (Vorm).
Hoe maak ik een goede prompt?
[Geef specialisme aan] → voorbeeld: Je bent een leerkracht secundair onderwijs.
[Definieer het doel] → voorbeeld: Creëer twintig oefeningen over rationele functies.
[Specificeer doelgroep] → voorbeeld: Noteer ze op het niveau van een vijftienjarige leerling.
[Voorwaarden opgeven] → voorbeeld: Sorteer de oefeningen van moeilijk naar makkelijk.
In deze presentatie zie je enkele voorbeelden van goede prompts bij het maken van lesmateriaal.
AI-tools gebruiken voor onderwijsdoeleinden kan heel wat voor- en nadelen hebben.
Voordelen: AI-tools
helpen leerlingen om antwoorden te formuleren, taken en opdrachten te maken...,
helpen jou om te differentiëren,
om feedback te geven,
kunnen een hulpmiddel zijn voor leerlingen met leesproblemen,
geven jou de nodige input bij het schrijven van een nieuwe cursus,
helpen jou om oefeningen te maken.
Nadelen:
De info die AI-tools genereren is niet altijd volledig juist. ze kunnen dus onnauwkeurige of misleidende informatie genereren.
AI-tools vragen enorm veel rekenkracht en zijn daardoor extra klimaatbelastend.
de kwaliteit van de output hangt af van de trainingsdata, wat kan leiden tot verouderde, bevooroordeelde of incomplete resultaten.
AI-tools begrijpen de tekst niet zoals mensen dat doen; ze voorspellen woorden op basis van patronen zonder daadwerkelijke betekenis of context.
Gebruik van AI houdt mogelijk een risico in voor dataverzameling en -misbruik. Wees hiervan bewust en neem voorzorgsmaatregelen. Gimini maakt deel uit van onze Google Workspace en hierbij moet geen extra beveiliging ingesteld worden, maar bij ChatGPT met je wel zelf de nodige instellen doen. Hoe dit moet vind je hier.