Raadsel van de dag!

Er ontbreekt één cijfer. Vul het kaartnummer aan met het correcte cijfer.

Antwoord: First lady

Een first lady is de vrouwelijke echtgenote van een president of in bepaalde gevallen van een premier.

Afhankelijk van het land zijn mogelijke taken van een first lady bijvoorbeeld: het houden van recepties in het presidentiële paleis, hoofd zijn van liefdadigheidscomités, haar man vergezellen op zijn internationale reizen,...

Bekende first ladies:

• Brigitte Macron is de echtgenote van de Franse president Emmanuel Macron.

• Melania Trump is de echtgenote van de Amerikaanse president Donald Trump.

Antwoord: blind

Blindheid is volgens de WHO-definitie een visuele handicap, waarbij iemand minder ziet dan 1/20; of minder dan 1/10 en een sterk beperkt gezichtsveld heeft. Een visuele handicap, waarbij iemand minder ziet dan 1/3 maar niet aan deze criteria voldoet heet slechtziendheid.

De oorzaak van blindheid kan gelegen zijn in de ogen, de oogzenuw of de hersenen. Zowel blinden als slechtzienden kunnen gebruikmaken van hulpmiddelen als blindenstok, braille, geleidehond, voorzieningen in een computer die tekst kan voorlezen, enzovoorts.

Blindheid kan aangeboren zijn of in de loop van het leven verworven door een ziekte of ongeval.

Wil je meer weten over onze ogen? Bekijk dit filmpje: https://schooltv.nl/video/nieuws-uit-de-natuur-ogen/#q=oog

Antwoord: Moeder Teresa

Toen ze twaalf was, wist ze voor het eerst dat ze voor God wilde werken. Ze bad heel veel en sprak over deze gedachten met haar zus en moeder. Als ze 18 werd, nam ze haar beslissing en trad ze binnen bij de zusters van Loreto. Hier kiest ze de naam: Moeder Teresa. Even later vertrekt ze naar India, het land waarvan ze droomt.

Ze wordt naar een grote stad in India gezonden om lerares te worden. De kinderen houden van haar enthousiasme en vlug telt de school 300 kinderen. Moeder Teresa krijgt echter een nieuwe boodschap van God. Ze moet het klooster verlaten om de armste onder de armen te helpen en bij hen te leven. Ze trekt de sloppenwijken in, spreekt met de armen en helpt hen. Ze helpt hen om baby's te wassen, hun wonden te reinigen,... Ook helpt ze veel besmettelijke melaatsen die door hun familie zijn uitgestoten. Iedereen die verlaten is of geen huis meer heeft kan bij moeder Theresa terecht. Ze krijgt hierdoor een Indische nationaliteit. Zuster Teresa ziet hoe de groep groeit.

Naast tal van andere prijzen won ze in 1971 de Paus Johannes XXIII - vredeprijs, in 1979 de Nobelprijs voor de Vrede en in 1992 de UNESCO - prijs voor Vredeseducatie.

Moeder Teresa stierf op 5 september 1997 in Calutta, een stad in India, na een hartaanval.

In 2003, zes jaar na haar overlijden, werd moeder Teresa zalig verklaard door de paus. Dertien jaar later, in september 2016 werd ze heilig verklaard.

Antwoord: Adolphe Sax

Adolphe Sax werd geboren in Dinant*(België) op 6 november 1814 en was de oudste zoon van Charles-Joseph Sax (1791-1865), instrumentenbouwer en eigenaar van een fabriek voor blaasinstrumenten in Brussel. Vader Sax was tevens hofleverancier voor het Huis van Oranje ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Adolphe Sax begon zijn muzikale opleiding in 1828 aan de Brusselse Koninklijke Muziekschool. Naast deze algemene opleiding volgde hij ook klarinetlessen. Met de klarinet deed hij op 15-jarige leeftijd mee aan een wedstrijd.

Op de Brusselse industrietentoonstelling van 1841 liet Adolphe Sax voor het eerst een eigen creatie aan het publiek horen: de saxofoon!

Antwoord: Anne Frank

Anne Frank werd in 1929 geboren in een Joods gezin in de Duitse stad Frankfurt. In 1933 vluchtte het gezin naar Amsterdam. Het gezin kreeg een woning in Amsterdam. Anne ging daar naar school en leerde Nederlands spreken. Na de bezetting in mei 1940 nam de Duitse overheid ook in Nederland maatregelen om Joden af te zonderen van de rest van de bevolking. Voor Anne was het een ingrijpend moment toen zij afscheid moest nemen van haar medeleerlingen en onderwijzeres en overgeplaatst werd naar een Joodse school. Joden moesten een davidsster gaan dragen, zodat zij herkenbaar zouden zijn op straat. Bij bioscopen, cafés of theaters verschenen bordjes 'Voor Joden verboden'. Joodse gezinnen kregen het bericht dat ze hun koffers moesten pakken om daar te gaan werken. Ze werden van huis opgehaald, op de trein gezet naar vernietigingskampen.

Het gezin Frank dook in 1942 samen met vier andere mensen onder in een huis achter het bedrijf van vader Frank. Daar begon Anne aan haar dagboek waarmee ze na de oorlog bekend werd. Ze schreef over haar ervaringen als jong, ambitieus meisje op een benauwd kamertje. Twee jaar lang wist de familie zich voor de Duitsers te verbergen, maar toen werden ze verraden en opgepakt. Anne stierf in 1945, vijftien jaar oud, in het Duitse concentratiekamp Bergen-Belsen. Ook haar zus stierf daar. Haar moeder kwam om in Auschwitz. Vader Otto Frank overleefde het kamp en keerde terug uit Polen

Na de oorlog kreeg Otto Frank van Miep Gies, een vrouw die de familie bij de onderduik had geholpen, een stapel schriften overhandigd. Het waren de dagboeken van zijn dochter Anne. Hij ging er een paar uitgeverijen mee langs en in 1947 werd het dagboek uitgeven onder de titel Het Achterhuis. Haar dagboek is gepubliceerd en is een van de meest gelezen boeken ter wereld.

Op deze website kan je zelf het achterhuis van Anna Frank ontdekken: https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/het-achterhuis/

Op deze website kan je een korte film over het leven van Anne Frank bekijken. Dit is een aanrader! Open de link en klik nadien bovenaan op de rode kader met de tekst ‘bekijk de video’: https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/wie-is-anne-frank/

antwoord: kaars (Lucifer beschouw ik ook als correct, want is ook een correct antwoord op het raadsel.)

Een brandende kaars is een licht- en warmtebron. Het is meestal een cilindrische staaf van een bij kamertemperatuur vaste, vetachtige stof als bijenwas of stearine, met door het midden een katoenen koord: de pit - in de volksmond 'lont' genoemd. Kaarsen zijn met olielampen en toortsen, na het houtvuur, de oudste hulpmiddelen van de mens voor de verlichting.

Tradities:

• Op een verjaardagstaart staan vaak kleine kaarsjes, meestal in verschillende vrolijke kleuren. Het in één keer uitblazen van de kaarsen (en het daarbij doen van een wens) is een welbekende traditie.

• Tijdens religieuze feesten zoals het Joodse Chanoeka en de christelijke Advent staan kaarsen centraal.

• Vooral in rooms-katholieke kerken worden vaak kaarsen gebrand. Men koopt een kaars en plaatst die in een kaarsenrek, meestal vóór het beeld van een heilige, in de hoop verhoord te worden. Op katholieke begraafplaatsen staan vaak kaarsjes ter nagedachtenis van iemand (vooral rond Allerheiligen en Allerzielen).

Filmpjes:

• Kaarsen maken: https://schooltv.nl/video/kaarsen-maken-hoe-worden-ze-gemaakt/#q=kaars

• Kaarsen en brandgevaar: https://schooltv.nl/video/kaarsen-en-brandgevaar-zet-een-kaars-nooit-naast-een-gordijn/#q=kaars

Antwoord: Atominum

Het Atomium staat in Brussel, de Belgische hoofdstad. Het werd gebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1958 op kosten van de Belgische staat. Normaal zouden ze het gebouw afbreken na de wereldtentoonstelling, maar omdat de Belgen zo trots waren op dit speciale gebouw en het veel bezoekers lokte besliste de Belgische overheid om het gebouw te laten staan. Het Atomium is zo bekend omdat hij een heel speciale vorm heeft.

Het Atomium heeft 9 bollen, elke bol stelt een atoom voor uit het ijzerkristal. Volgens sommigen stond elke bol ook symbool voor een Belgische provincie, maar ondertussen heeft België 10 provincies. De bollen zijn verbonden met elkaar met roltrappen en er is ook een lift die je naar de hoogste bol brengt. In deze bol kan je over heel Brussel kijken en eten in een restaurant. Dan zijn er nog 4 andere bollen waar gewone mensen in mogen komen. In de basisbol loopt een permanente tentoonstelling over de wereldtentoonstelling van 1958 (ook wel expo 58 genoemd), in de centrale bol vindt je een snackbar en dan is er ook nog een bol waar scholen kunnen blijven slapen wanneer ze een bezoek brengen aan Brussel.

Antwoord: spiegelbeeld

Het spiegelbeeld is het beeld dat je ziet wanneer je in een spiegel kijkt. Ook de weerspiegeling in een wateroppervlak of een ander spiegelend oppervlak wordt aangeduid als spiegelbeeld. Een spiegelbeeld is het resultaat van reflectie van licht.

Een spiegel is een voorwerp dat licht (en andere soorten elektromagnetische straling) weerkaatst. De meeste spiegels bestaan uit een glazen plaat met op de achterkant een dun laagje reflecterend materiaal, vaak zilver of aluminium. Ter bescherming van het reflecterende laagje is dit afgedekt met enkele laklaagjes. Er zijn ook spiegels die bestaan uit een glanzend gepolijste, vlakke metalen plaat.

Voertuigen hebben soms een tekst in spiegelbeeld voorop, om te worden gelezen door de voorligger in de achteruitkijkspiegel (zoals de foto van de ambulance)

Filmpjes:

1. Een filmpje over de werking van spiegels: https://schooltv.nl/video/hoe-werkt-een-spiegel-clip-uit-willem-wever/#q=spiegelbeeld

2. Een filmpje over het maken van spiegels: https://schooltv.nl/video/hoe-worden-spiegels-gemaakt-een-glasplaat-met-een-laagje-zilver/#q=spiegelbeeld

Antwoord: oesterbank, maar de antwoorden 'banket', 'mosselbank', 'voedselbank',... reken ik ook correct!

Oesterbank:

Dit is een kweekplaats van oesters. Het is een ondiepe plaats in zee waar men oesters vindt of kweekt. Filmpjes

1. Een aflevering van het Klokhuis over de oester: https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-oesters/#q=oester

2. Oesters in onze Noordzee: https://schooltv.nl/video/nieuwsuur-in-de-klas-ruimte-voor-oesters-in-de-noordzee/#q=oester

Mosselbank:

Dit is net zoals de oesterbank een kweekplaats, niet voor oesters, maar voor mosselen.

Voedselbank

Mensen die het financieel niet breed hebben, kunnen geregeld bij ij de voedselbank een pakket ophalen waar dus eten in zit.

Het concept van de Voedselbanken werd in 1967, in de VS, uitgedacht door John Van Hengel. In dat jaar ontmoet hij een weduwe, moeder van tien kinderen, die voedselresten zoekt in de vuilnisbakken van een kruidenierswinkel. Hij helpt haar bij het zoeken en vindt verschillende producten die nog perfect eetbaar zijn.

John Van Hengel start dan met een strijd tegen honger en voedselverspilling en overtuigt de kruideniers om hun overschotten af te staan, in plaats van ze weg te gooien. Zo ontstond de eerste Voedselbank. Later wordt het concept toegepast in Canada, in Europa en eind 1985 ook in België.

Banket

Dit is een feestelijke maaltijd die wordt georganiseerd voor een groot gezelschap ter ere van een bijzondere gelegenheid waarbij vaak exclusieve gerechten en wijnen worden geserveerd.

Antwoord: tweeling

Wanneer een vrouw of een dier twee kinderen of diertjes tegelijk krijgt noemen we dat een tweeling. Er zijn twee verschillende soorten tweelingen, namelijk één-eiige (of identieke) en twee-eiige (of broederlijke) tweelingen. Als de tweeling een-eiig is dan lijken de kinderen precies op elkaar. Deze kinderen zijn dan vaak moeilijk of niet te onderscheiden van elkaar voor mensen die de tweeling niet kennen. Als de kinderen twee-eiig zijn dan kunnen de kinderen zelfs van geslacht verschillend zijn, maar ze zijn dan wel, met een paar minuten verschil, gelijk geboren. De kinderen kunnen tegelijk geboren worden omdat de moeder 2 eitjes in haar buik heeft en die door de man worden bevrucht. Deze bevruchte eitjes blijven in de baarmoeder plakken en zo komen er naar 9 maanden 2 baby's.

Vroeger werden tweelingen gezien als een groot mysterie. De Oude Grieken dachten dat de ene helft van een tweeling sterfelijk was en de andere onsterfelijk. Dit betekent dat ze dachten dat 1 van de twee voor altijd kon overleven. Maar zo mysterieus is het allemaal niet. Tweelingen zijn gewoon twee even oude kinderen van één moeder. Ze zitten tegelijk in de buik en worden tegelijk geboren.

Filmpje: https://schooltv.nl/video/tweelingen-er-zijn-eeneiige-en-twee-eiige-tweelingen/#q=tweeling

Antwoord: oorschelp

Geluiden zijn trillingen in de lucht. Deze trillingen worden opgevangen door het uitwendig oor of de oorschelp. Geluid bereikt eerst onze oorschelp. De oorschelp is het zichtbare gedeelte aan de buitenkant van ons hoofd en is gebouwd om geluiden op te vangen en deze over te brengen naar de gehoorgang en vervolgens naar het trommelvlies. De oorschelp bestaat uit kraakbeen bedekt met een laagje huid. De asymmetrische vorm helpt bij het beoordelen of een geluid van voren of achter komt.

Jouw oren blijven jouw volledige leven groeien! Vandaar dat oudere mensen vaak grote oren hebben! Wist je dit?

In volgend filmpje kom je meer te weten over de werking van het oor: https://schooltv.nl/video/oren-om-te-horen-hoe-werkt-het-oor/#q=oor

Antwoord: zebra

De zebra is familie van paarden en ezels. Van deze familie is de zebra het enige wilde dier.

De zebra is afkomstig uit het midden en zuiden van Afrika. Hij is een herbivoor (planteneter). Zebra's leven altijd met elkaar in een groep, hij is dus een kuddedier. Eén groep bestaat vaak uit 15 zebra’s. Soms zie je ook meerdere groepen bij elkaar.

Het is het veiligst voor de zebra om bij de groep te blijven, want er is vaak wel één zebra die de vijand hoort, ziet of ruikt. Als een zebra bedreigd wordt gaat hij op de vlucht. Hij kan heel hard lopen; wel 60 km per uur! Hun grootste vijand is de leeuw.

De strepen van de zebra hebben een belangrijke functie. Als een zebra in een groep staat kan een roofdier moeilijk zien waar de ene zebra eindigt en de andere begint. Wanneer het heel heet is, is dit nog moeilijker. De lucht gaat door de warmte trillen. Hierdoor is de zebra helemaal niet meer goed te zien voor het roofdier.

In dit filmpje vind je meer uitleg over de strepen van de zebra: https://schooltv.nl/video/waarom-hebben-zebras-strepen-de-hele-dag-fris-en-beschermd/#q=zebra

Antwoord: postzegel

Toen de postzegel nog niet was bedacht, was het aan de ONTVANGER van de post om de zending betalen. Dit gaf problemen als de geadresseerden de brief niet wilden hebben of als ze verhuisd waren. Dan bleef de postbode met de post zitten, zonder dat de kosten voor bezorging konden werden geïnd. De Engelsman Rowland Hill bedacht in 1837 het systeem om niet de ontvanger, maar wel de AFZENDER van een brief de kosten voor het vervoer te laten betalen. Hij introduceerde de postzegel!

De eerste Belgische postzegel verscheen in 1849. Op deze postzegel stond een portret van Leopold I. Het verzamelen van postzegels is een veel voorkomende hobby. In België bestaan er twee soorten postzegels:

· Prior: De Prior-zendingen worden uitgereikt op de eerste werkdag na de dag van afgifte.

· Non-prior: De andere Non Prior-zendingen worden binnen de drie werkdagen na de dag van afgifte uitgereikt.

Het spreekt voor zich dat een Prior-zegel duurder is in aankoop. Op de postzegels vind je afbeeldingen van uiteenlopende thema’s terug, zoals: dieren, natuur, bloemen, koningshuis, smurfen,…

Antwoord: Parapulu

Een paraplu of regenscherm is een gebruiksvoorwerp om een persoon tegen de regen te beschermen. Een paraplu bestaat uit een stok met handvat en haaks daarop een scherm.

Het woord paraplu komt van het Franse parapluie, dat zoveel betekent als "tegen de regen". Paraplu's (bovenste afbeelding) kunnen ook gebruikt worden als bescherming tegen de zon, maar speciaal daarvoor bestaat er een variant op de paraplu, de parasol (onderste afbeelding).

De paraplu stamt af van de parasol. Parasols bestonden al in de oudheid, bijvoorbeeld in het oude Assyrië, Egypte, Griekenland en China. Vanaf de Renaissance werden parasols steeds meer gebruikt in de Westerse wereld. De hogere klassen gebruikten een parasol als statussymbool. Aan een witte huid kon men zien dat men niet buiten hoefde te werken. Geleidelijk aan begon men parasols ook als regenscherm te gebruiken.

Als het hebben over paraplu’s, hoor je vaak ook heel wat bijgeloof. Zo zou het binnenshuis openen van een paraplu ongeluk brengen. Ook het openen van een paraplu als het mooi weer is, zou ongeluk brengen. Het openen terwijl hij naar beneden wijst zou ook ongeluk brengen.