VIK en IK 

Een veiligheidsinstructiekaart is een document dat zo opgebouwd is, dat bij een vluchtige kijk de gebruiker van een machine, toestel, arbeidsmiddel op de hoogte gesteld wordt van de do's en dont's bij het gebruik, werking, inspectie, onderhoud en herstelling ervan.

Zo staat er in vermeld welke persoonlijke beschermmiddelen (PBM's) verplicht of aan te raden zijn.  Het is een soort minihandleiding voor veilig werken, die steeds in de nabijheid van het arbeidsmiddel moet aanwezig zijn.  De gebruiker kan dit gebruiken als een soort checklist alvorens aan de klus te beginnen.  

Een instructiekaart is een document dat zo opgebouwd is, dat bij een vluchtige kijk de gebruiker op de hoogte gesteld wordt van de do's en dont's bij een bepaald arbeid gerelateerde handeling, ruimte, ... 

De werkgever is wettelijk verplicht om de risico’s die gepaard gaan met het gebruik en onderhoud van arbeidsmiddelen (= machines, apparaten, gereedschappen, installaties) in de onderneming in kaart te brengen en toe te lichten aan de gebruikers: de werknemers, de gelijkgestelde werknemers, ... Een handig instrument hiervoor is de veiligheidsinstructiekaart (VIK). Aan de hand van deze kaart geeft men instructies aan het personeel alsook informatie over de risico's waaraan zij blootgesteld zijn en de te dragen PBM’s bij het uitvoeren van hun werk.

Ook nieuwe (ook gelijkgestelde) werknemers kan men tijdens het onthaal via deze VIK duidelijk maken wat de mogelijke risico’s zijn per machine. Het is als het ware een minihandleiding voor veilig werken, op maat van het bedrijf(school) en de gebruiker.

Ps. Op maat van de gebruiker betekend dat wanneer deze gebruiker vragen gesteld wordt dat hij deze kan beantwoorden en zijn antwoorden begrijpt. Dit mag in het Nederlands of een andere taal, maar even goed met tekeningen, pictogrammentaal, ... Kortom op maat van de gebruiker.

1. De Hiërarchische Lijn(HL) en een gebruiker die kennis hebben van de werking van de machine.

2. De personen die het arbeidsmiddel hebben aangekocht en het niveau van de gebruikers kennen.

3. De personen die het arbeidsmiddel gebruiken in hun lessen en het doelpubliek kennen.

Algemeen:

1. Maak een risicoanalyse over het gebruik van de machine op de plaats van het gebruik.

2. Lees de handleiding!

3. Verwerk bovenstaande op een begrijpelijke en overzichtelijke wijze in één document(zie sjabloon KOR), met aandacht i.v.m. het juiste gebruik, de werking, inspectie, het onderhoud en indien defect de herstelling.

4. Je legt elke veiligheidsinstructiekaart voor aan de preventieadviseur arbeidsveiligheid  en jouw hiërarchische lijn, beiden tekenen dit voor gezien met al dan niet mogelijke adviezen/opmerkingen. 

5. Je betrekt de preventieadviseurarbeidsarts bij de VIK over PBM, chemische - , kankerverwekkende-, mutagene-, hormoonverstorende-(nieuw) en reprotoxische agentia en arbeidsmiddelen indien nodig.