อาชญาวิทยา และงานยุติธรรม 

เชื่อว่าสาเหตุในการประกอบอาชญากรรมของอาชญากร หรือ ผู้กระทำผิดเกิดจากสภาพแวดล้อม ซึ่งเดิมมีความเชื่อว่าสาเหตุในการประกอบอาชญากรรมเกิดจากสภาพแวดล้อมทางด้านร่างกาย หรือ สภาพจิตใจเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้บุคคลต้องประกอบอาชญากรรม  หากแต่ต่อมาเชื่อว่าอาชญากรกระทำผิดเนื่องจากสภาพแวดล้อมทางสังคมที่เป็นปัจจัยสำคัญในการกระตุ้นหรือหล่อหลอมความเป็นอาชญากร

นอกจากนี้ การกระทำผิดของอาชญากรสามารถอธิบายได้แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับจิตวิทยา สังคมศาสตร์ พฤติกรรมศาสตร์ โดยการศึกษาอาชญาวิทยามีความเป็นสหวิทยาการ เนื่องจากอธิบายสาเหตุการกระทำผิดของอาชญากรจากแนวคิดและทฤษฎีของสาขาวิชาต่าง ๆ ในลักษณะของการบูรณาการองค์ความรู้ อาทิ สังคมวิทยา มานุษยวิทยา กฎหมาย และจิตวิทยา เป็นต้น

สาเหตุในการกระทำผิดของอาชญากรจึงสามารถอธิบายได้ด้วยแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องจากหลากหลายสาขาวิชา

การอธิบายสาเหตุของอาชญากรรมจากแนวคิดของทางศาสนา โดยเฉพาะแนวคิดของอาชญาวิทยาแนวพุทธศาสนาที่มุ่งอธิบายสาเหตุ ของอาชญากรรมโดยการใช้หลักคำสอนทางพุทธศาสนามาอธิบายพฤติกรรมการกระทำผิดของอาชญากร ซึ่งสามารถอธิบายการกระทำผิดของคนในสังคมว่าเกิดจากปัจจัยทางจิต คือ การที่ไม่สามารถระงับกิเลสที่เกิดขึ้นกับจิตใจได้ รวมทั้งปัจจัยทางสังคม และการเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางกายภาพของสิ่งแวดล้อมที่เป็นสิ่งกระตุ้นให้คนเรามีความเห็นผิด เกิดอวิชชาและมีความหลงที่นำไปสู่การประกอบอาชญากรรม

นอกจากนี้ อาชญาวิทยาแนวพุทธ ได้นำคำสอนตามหลักพระพุทธศาสนา คือ การดำเนินชีวิตตามหลักมงคลชีวิต 38 ประการ มาอธิบายว่า หากบุคคลใดมีการดำเนินชีวิตตามหลักมงคลชีวิต 38 ประการย่อมจะไม่มีการกระทำผิด และอาชญากรรมย่อมไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน  เป็นต้น