คำสั่งเลือกแบบทางเดียว (if)

การเลือกแบบทางเดียวเพื่อจะตรวจสอบว่าชุดคำสั่งที่ตามมาจะทำหรือไม่ ในภาษาซีจะใช้คำสั่ง if ในการทำงานของคำสั่งคอมพิวเตอร์จะตรวจสอบเงื่อนไขก่อน ถ้าเงื่อนไขเป็นจริงจะทำคำสั่งหรือสเตตเมนต์ที่ตามหลังหรือเป็นสเตตเมนต์รวมที่อยู่ในเครื่องหมาย { } แต่ถ้าเงื่อนไขเป็นเท็จคอมพิวเตอร์จะทำคำสั่งหรือสเตตเมนต์ต่อไป รูปแบบของคำสั่งเป็นดังนี้

รูปแบบ :

if (condition) {action statement}

โดยการตรวจสอบเงื่อนไข จะเป็นการกระทำแบบบูลีน ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นจริงหรือเท็จเท่านั้น ถ้าหากมีการใช้ตัวดำเนินการจะใช้ตัวดำเนินการบูลีน สำหรับการทำงานของคำสั่ง if สามารถเขียนเป็นผังงานได้ดังนี้

สรุปคำสั่ง if ใช้ในการ ตัดสินใจ การทำงานคือ ถ้าเงื่อนไขหรือการเปรียบเทียบ เป็นจริง จะทำชุดคำสั่งที่กำหนดไว้ แต่ถ้าเป็นเท็จ ก็จะไม่ทำอะไรเลย

รูปแบบ if (เงื่อนไข condition) คำสั่ง Statements ; //เฉพาะบรรทัดเดียว

หรือ รูปแบบ if (เงื่อนไข condition) { คำสั่ง Statements ; } //ใช้ {...} เมื่อมีหลายบรทัด

หรือ รูปแบบ if (การเปรียบเทียบ){ สิ่งที่ต้องการให้กระทำถ้าผลการเปรียบเทียบเป็นจริง ; }

ตัวอย่างโปรแกรม?ถามอายุ

#include<stdio.h>

void main()

{

int age;

printf("How old are you ");

scanf("%d",&age);

if (age>=40)

printf("You are old\n");

if (age<=20)

printf("You are young\n");

printf("Good Bye ! ");

}

ตัวอย่างโปรแกรมสำหรับการเปรียบเทียบพร้อมๆ กัน?ถามอายุ

#include<stdio.h>

void main()

{

int age;

printf("How old are you ");

scanf("%d",&age);

if ((age>=40)&&(age<=80)||(age>=81))

printf("You are old\n");

if ((age>=1)&&(age<=20))

printf("You are young\n");

printf("Good Bye ! ");

}

/* หมายเหตุ

• เครื่องหมาย && นั้น ถ้าค่าใดค่าหนึ่งเป็นเท็จจะทำให้ผลลัพธ์เป็นเท็จด้วย
• เครื่องหมาย || นั้น จะให้ผลลัพธ์เป็นจริง ถ้าค่าใดค่าหนึ่งหรือทั้งหมดเป็นจริง */

คำสั่งเลือกทำอย่างใดอย่างหนึ่ง (if-else)

จากคำสั่ง if ที่ผ่านมาจะใช้ในการเขียนโปรแกรมที่ใช้ทดสอบว่าจะเลือกทำหรือไม่ ถ้าเงื่อนไขเป็นจริงจะทำคำสั่งหรือสเตตเมนต์หลัง if ในกรณีที่คอมพิวเตอร์ต้องเลือกทำอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยตรวจสอบเงื่อนไขที่กำหนดจะใช้คำสั่ง if-else โดยถ้าเงื่อนไขเป็นจริงจะทำคำสั่งหลัง if แต่ถ้าเงื่อนไขเป็นเท็จจะทำคำสั่งหลัง else โดยนิพจน์ที่ตามหลัง if จะเป็นข้อมูลทางตรรก รูปแบบคำสั่งเป็นดังนี้

รูปแบบ :

if (condition) {statement 1}

else {statement 2}

การทำงานของคำสั่งนี้สามารถเขียนเป็นผังงานได้ดังต่อไปนี้

สรุปคำสั่ง if else ใช้ในการ ตัดสินใจ การทำงานคือ ถ้าเงื่อนไข เป็นจริง จะทำชุดคำสั่งที่กำหนดไว้ แต่ถ้าเป็นเท็จ ก็จะทำอีกชุดคำสั่งหนึ่ง

รูปแบบ

if (เงื่อนไข condition)

{

คำสั่ง Statements1;

}

else

{

คำสั่ง Statements2;

}

ตัวอย่างโปรแกรม?บวกเลขที่ตัวเลขไม่น้อยกว่าศูนย์

#include<stdio.h>

void main()

{

int a,b;

printf("Enter number 1 :");

scanf("%d",&a);

printf("Enter number 2 :");

scanf("%d",&b);

if((a<=0)||(b<=0))

printf("a,b must not less than zero !\n");

else

printf("answer = %d",a+b);

printf("\nGood bye!");

}

คำสั่ง if elseif else

คำสั่ง if elseif else คือ คำสั่ง if – else เชิงซ้อน เป็นรูปแบบการทำงานแบบหลายทางเลือก โดยจะมีคำสั่งเพียงเดียวเท่านั้นที่จะถูกเลือกให้ประมวลผล ขึ้นอยู่กับว่า เงื่อนไขทางเลือก ใดเป็นจริง และในกรณีที่ไม่มี เงื่อนไขทางเลือก ใดเป็นจริงเลย คำสั่ง else จะถูกประมวลผล

สรุปคำสั่ง if elseif else คำสั่งนี้จะใช้ในกรณีที่มีการซ้อนเงื่อนไข

รูปแบบ

if (เงื่อนไข condition 1)

{

คำสั่ง Statements 1

}

else if (เงื่อนไข condition 2)

{

คำสั่ง Statements 2

}

else if (เงื่อนไข condition ..n)

{

คำสั่ง Statements..n

}

else

{

คำสั่ง Statements ( ไม่ตรงกับเงื่อนไขใดๆ)

}

ตัวอย่างโปรแกรม?คำนวณเกรด

#include <stdio.h>

void main()

{

int score;

char grade;

printf("Enter score : ");

scanf("%d",&score);

system("cls"); //การล้างหน้าจอ

if (score > 100)

grade = 'E';

else if (score >= 80)

grade = 'A';

else if ((score >= 70) && (score < 80))

grade = 'B';

else if ((score >= 60) && (score < 70))

grade = 'C';

else if ((score >= 50) && (score < 60))

grade = 'D';

else grade = 'E';

printf("You got %c score",grade);

getch();

}

การเลือกทำแบบ switch

การเขียนโปรแกรมที่ต้องมีการเลือกทำหลายทางเลือกเราสามารถนำประโยคคำสั่ง if-else มาซ้อนกันได้ แต่ถ้าเงื่อนไขที่ต้องตัดสินใจขึ้นอยู่กับตัวแปรตัวเดียวเราสามารถใช้คำสั่ง switch..case แทนได้ ตัวอย่างเช่น ถ้าเขียนโปรแกรมเป็นสัญลักษณ์เมนูดังต่อไปนี้

และให้ผู้ใช้โปรแกรมเลือกวิธีการคำนวณเข้าไปโดยป้อนค่าอินพุตเข้าไป เราสามารถเขียนโปรแกรมโดยนำค่าอินพุตที่รับเข้าไปเก็บไว้ในตัวแปรตัวหนึ่ง และใช้คำสั่ง switch เลือกว่ามีค่าเท่ากับค่าใด (1ม2ม3ม4) จากนั้นให้ไปทำงานตามที่เลือก ประโยคคำสั่ง switch..case มีรูปแบบดังนี้

รูปแบบ :

switch (variable)

{

case constant_1 : statement;

break;

case constant_2 : statement;

break;

case constant_3 : statement;

break;

............................... .................

case constant_n : statement;

break;

default : statement

}

คำสั่ง switch นี้จะนำค่าใน variable มาตรวจสอบว่าเท่ากับค่าคงที่ค่าใดหลัง case จากนั้นโปรแกรมจะไปทำสเตตเมนต์หลังค่าคงที่ตัวนั้น และออกจาก switch เมื่อถึงคำสั่ง break แต่ถ้าไม่เท่าค่ากับค่าคงที่ค่าใดเลย โปรแกรมจะไปทำสเตตเมนต์หลัง default สำหรับค่าที่ใช้ตรวจสอบจะเป็นตัวแปร นิพจน์ หรือฟังก์ชันก็ได้ สำหรับในแต่ละ case สามารถมีคำสั่งได้มากกว่าหนึ่งคำสั่งหรืออาจไม่มีก็ได้ โดยถ้าไม่มีคำสั่งโปรแกรมจะไปทำงานใน case ถัดไป และค่าคงที่หลัง case จะต้องเป็น int หรือ char เท่านั้น

สำหรับตัวแปรเลือกทำที่อยู่ตามหลัง switch จะต้องเป็นตัวแปรประเภทลำดับ ซึ่งจะทำให้คอมพิวเตอร์สามารถเดาค่าได้ และค่าคงที่ต้องเป็นตัวโปรแกรมประเภทเดียวกับตัวแปรที่ตามหลัง switch การทำงานของคำสั่ง switch..case อาจจะเขียนเป็นผังงานได้ดังนี้