ในแต่ละชุมชนจะมีปัญหาที่แตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับบริบทของชุมชน แต่โดยทั่วไป
เราสามารถแบ่งปัญหาของชุมชน ออกในด้านต่างๆ ดังนี้
1. ปัญหาด้านการศึกษา อาทิเช่น จำนวนผู้ไม่รู้หนังสือ ระดับการศึกษาของประชาชนอัตรา
การศึกษาในระดับต่างๆ และแหล่งเรียนรู้ในชุมชน เป็นต้น
2. ปัญหาด้านสุขภาพอนามัย ได้แก่ ภาวะทุโภชนาการ คนพิการ โรคติดต่อ
โรคประจำตัว อัตราการตายของทารกแรกเกิด สถานพยาบาลในชุมชน การรับบริการด้านสาธารณสุข เป็นต้น
3. ปัญหาด้านสังคม การเมือง การปกครอง ได้แก่ การเกิดอาชญากรรม แหล่ง
อบายมุข ความขัดแย้งทางการเมือง กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งในระดับต่างๆ
4. ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม และทรัพยากรธรรมชาติได้แก่ ปัญหามลภาวะต่างๆ
การทำลายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ของมูลฝอยกับธรรมชาติต่างๆ
5. ปัญหาด้านศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ได้แก่ การสืบทอด อนุรักษ์และการปฏิบัติศาสนกิจของประชาชน ที่ส่งผลถึง ความรัก และความสามัคคีของคนในชาติ เช่น
- ด้านการศึกษา
- สุขภาพอนามัย
- ด้านสังคม/การเมืองการปกครอง
- สิ่งแวดล้อม
- ศาสนาวัฒนธรรม คุณธรรม
ควรแยกปัญหาเป็นด้านๆมากกว่าการยกมาเป็นอย่างๆ ให้ผู้เรียนจำแนกและค้นหาปัญหาในชุมชน
ของตนเอง
แนวทางการแก้ปัญหาชุมชน
เน้นเรื่องปัญหา เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เอาปัญหามาเป็นตัวตั้ง แล้วหาแนวทางจัดการหรือแก้ปัญหานั้นๆ ชุมชนเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่อย่างไร ดูที่ปัญหาว่ามีอยู่และแก้ไขไปอย่างไร
เน้นเรื่องอำนาจ เป็นการเปลี่ยนแปลงที่มองตัวอำนาจเป็นสำคัญชุมชนเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่อย่างไร ดูที่ใครเป็นคนจัดการ อำนาจในการเปลี่ยนแปลงอยู่ที่ไหน ศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นหรือไม่และสุดท้ายมีการเปลี่ยนโครงสร้างอำนาจหรือไม่
เน้นการพัฒนา เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เน้นที่พลังจากภายในชุมชน ดำเนินการเปลี่ยนแปลงชุมชนโดยการตัดสินใจ การกระทำของคนในชุมชนเอง ไม่ได้ไปเปลี่ยนที่คนอื่น หากเป็นการเปลี่ยนที่ชุมชน และไม่ได้เอาตัวปัญหาเป็นตัวตั้ง แต่เป็นความพยายามที่จัดสร้างชุมชนที่พึ่งตนเอง และสามารถยืนอยู่ได้ด้วยตนเอง