เล่าเรื่องเมืองอุบล

กว่าจะเป็นจังหวัด “อุบลราชธานี” กว่า “คนอุบลฯ” จะเป็นคนไทย

อุบลราชธานี คือส่วนหนึ่งของอีสาน เป็นจังหวัดในพื้นที่ “อีสานใต้” ชื่อจังหวัดหมายถึงเมืองแห่งบัวบาน หรือเมืองอันมีที่มาจาก “นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน” ที่ปัจจุบันคือ จังหวัดหนองบัวลำภู พัฒนาการของอุบลราชธานี ก่อนจะเติบโตเป็นเมืองแล้วเป็นจังหวัด

หลังพ.ศ.1000 มีรัฐเจนละแรกสุดในอีสาน อยู่บริเวณโขง-ชี-มูล ที่จังหวัดอุบลราชธานี ต่อเนื่องถึงจังหวัดอำนาจเจริญ จังหวัดยโสธรและจังหวัดร้อยเอ็ด กับดินแดนทางทิวเขาพนมดงเร็ก ทรัพยากรสำคัญของเจนละที่สร้างความมั่งคั่ง คือ เหล็กและเกลือที่มีแหล่งสำคัญมากอยู่บริเวณทุ่งกุลาร้องไห้ สืบเนื่องจากชุมชน 3,000 ปีมาแล้ว

พ.ศ. 2313 บรรพชนอุบลราชธานีจากนครจำปาสัก เข้ามาขอพึ่งสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี แล้วได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ดอนมดแดง (บริเวณอำเภอดอนมดแดง จังหวัดอุบลราชธานี)พ.ศ.2325 รัชกาลที่1โปรดฯ ให้ยกฐานะ “บ้านห้วยแจระแม” ขึ้นเป็น “เมืองอุบลราชธานี” “แจระแม” เป็นชื่อห้วย,ชื่อหมู่บ้าน ปัจจุบันเรียกบ้านท่าบ่อ อยู่ห่างจากตัว จังหวัดอุบลราชธานีไปตามเส้นทางไปจังหวัดยโสธร

พ.ศ. 2443 มีกลุ่มตั้งตนเป็นเอกเทศเรียกตนเองว่า “ผู้มีบุญ” แต่ถูกผู้อื่นเรียกว่า “ผีบุญ” โดยเริ่มขึ้นทางเมืองตระการพืชผลแล้วแพร่ไปที่เมืองอื่น และเกิดขบวนการผีบุญ เนื่องจากการปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5 ทำให้หัวหน้าชาวพื้นเมืองดั้งเดิมหมด

พ.ศ.2482 ชาวอุบลราชธานีที่ถูกเรียกว่า“ลาว”มาแต่เดิม ต่อไปนี้เป็น“คนไทย”หมดทุกคน เพราะรัฐบาลเปลี่ยนชื่อประเทศจาก “สยาม”มาเป็น“ไทย”