Embedded Files
นายสรรเพชร ภูคำ
หมอแคนหนุ่มแห่งบ้านภูหล่น หมู่ที่ 9 ตำบลสงยาง อำเภอศรีเมืองใหม่ จังหวัดอุบลราชธนี เบอร์ติดต่อ 062-1012744 นายสรรเพชร ภูคำ
ความเป็นมา (ภูมิหลัง/ความเชื่อ)
เครื่องดนตรีของทางภาคอีสานมีอยู่หลายชนิด และถือได้ว่าเป็นมรดกเป็นศาสตร์ทางดนตรีอีกแขนงหนึ่ง โดยเฉพาะแคน กลอง ฉิ่ง กั๊บแก๊บ (ภาษาอีสาน) เครื่องดนตรีแต่ละชนิด มีความโดดเด่นเฉพาะตัวอยู่แล้ว การนำมาเล่นผสมผสานกัน ทำให้เกิดความไพเราะหลากหลายยิ่งขึ้น การ เล่นดนตรีเชื่อว่า บุคคลที่เล่นดนตรีได้นั้น ต้องเป็นผู้ที่มีอารมณ์สุนทรีย์ สุขุมรอบคอบ สามารถใช้ประกอบในการดำเนินชีวิตในชุมชนและสังคม ได้อย่างมีคุณภาพ สามารถสร้างรายได้ให้กับผู้เล่น และถ่ายทอดสืบต่อให้กับชนรุ่นหลัง "แคน" เป็นชื่อเครื่องดนตรีพื้นเมืองภาคอีสานที่เก่าแก่มีมาแต่โบราณ เป็นเครื่องดนตรีที่ใช้ปากเป่าให้เป็นเพลง ถือเป็นเครื่องเป่าพื้นเมืองของชาวลาวที่ใช้ไม้ซางขนาดต่าง ๆ ประกอบกันเข้าเป็นตัวแคน แคนเป็นสัญลักษณ์ของชาติพันธุ์ลาว ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน เป็นเครื่องเป่า มีลิ้นโลหะ เสียงเกิดจากลมผ่านลิ้นโลหะไปตามลำไม้ที่เป็นลูกแคน การเป่าแคนต้องใช้ทั้งเป่าลมเข้าและดูดลมออกด้วย จึงเป่ายากพอสมควร แคนนั้นมีหลายขนาด บางขนาดมีเสียงประสานอยู่ด้วย ใครเป็นผู้คิดประดิษฐ์เครื่องดนตรีที่เรียกว่า แคน เป็นคนแรก และทำไมจึงเรียกว่า "แคน" นั้น ยังไม่มีหลักฐานที่แน่นอนยืนยันได้ บ้างก็สันนิษฐานว่า คำว่า "แคน" คงจะเรียกตามเสียงเครื่องดนตรีที่ดังออกมาว่า "แคนแล่นแคน แล่นแคน แล่นแคน" ซึ่งเป็นเสียงที่ดังออกมาจากการเป่าเครื่องดนตรีชนิดนี้ แต่บางคนก็มีความเห็นว่า คำว่า "แคน" คงเรียกตามไม้ที่ใช้ทำเต้าแคน กล่าวคือ ไม้ที่นำมาเจาะใช้ ทำเต้าแคนรวมเสียง จากไม้ไผ่น้อยหลาย ๆ ลำนั้น เขานิยมใช้ไม้ตะเคียน ซึ่งภาษาท้องถิ่นทางภาค อีสานเรียกว่า "ไม้แคน" แต่บางคนก็ให้ความเห็นที่แตกต่างกันออกไป "แคน" จึงถือเป็นเครื่องดนตรีที่สำคัญที่สุดของชาวอีสาน เพราะการบรรเลงดนตรีทุกอย่างของชาวอีสานจะต้องอิงแคนเป็นหลัก และทำนองเพลงของเครื่องดนตรีต่าง ๆ ก็ล้วนแต่ยึดแบบอย่างของเพลงแคนทั้งสิ้น ความเป็นมา (ภูมิหลัง/ความเชื่อ)
อัตลักษณ์ (ที่โดดเด่น)
"แคน" ถือเป็นเครื่องเป่า หรือเครื่องดนตรีพื้นเมืองที่สำคัญของชาวอีสาน ปราชญ์ท้องถิ่นที่มีความรู้ความชำนาญในด้านการเป่าแคน สามารถเล่าเรื่องความเป็นมาของแคน แคนทำมาจากอะไร ประโยชน์ของแคน อีกทั้งยังเป็นเครื่องดนตรีของชาวอีสาน ถือเป็นสัญลักษณ์และเอกลักษณ์ประจำชาวอีสาน โดยเฉพาะเครื่องดนตรีชนิดนี้จะใช้ไม้ซางขนาดต่าง ๆ ประกอบเข้ากันเป็นตัวแคน เป็นเครื่องเป่าที่มีลิ้นโลหะ เกิดเสียงโดยการการเป่าและดูดลมผ่านลิ้นโลหะไปตามลำไม้ที่เป็นลูกแคน การเป่าต้องใช้ทั้งเป่าลมเข้าและดูดลมออกด้วย จึงเป่ายากพอสมควร แคนนั้นมีหลายขนาดและถือเป็นเครื่องดนตรีชนิดหนึ่งที่ให้เสียงไพเราะ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว สร้างเสียงประสานได้ในตัวเอง บ่งบอกถึงวิถีชีวิตของชาวบ้าน ได้เป็นอย่างดี ความไพเราะและอิทธิพลของเสียงแคนมีมากน้อยเพียงใด สามารถดูได้จากประเพณีการละเล่นพื้นบ้านของชาวอีสานที่มีเครื่องดนตรี "แคน" มาเกี่ยวข้องอยู่เสมอ รวมทั้งจากนิทานพื้นบ้านต่าง ๆ ก็ได้กล่าวถึงมนต์ขลังของเสียงแคนอยู่เสมอเช่นเดียวกัน อัตลักษณ์ (ที่โดดเด่น)
Page updated
Report abuse