วัดเซนต์ปอล
สถานที่ตั้งวัดเซนต์ปอล
โบสถ์เก่าวัดเซนต์ปอล แปดริ้ว ตั้งอยู่หมู่ที่ 9 ตำบลบางตีนเป็ด อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา
ประตูด้านหน้า ของโบสถ์หันหน้าเข้าหาแม่น้ำบางปะกง อาคารก่ออิฐถือปูน สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างโดยช่างชาวจีน เนื่องจากบริเวณเหนือประตูมีตัวอักษรจีน เขียนไว้อ่านว่า “เทียนจู้เซี๊ยกึ๊ง” เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว แปลว่า“บ้านของพระเจ้า” บาทหลวงเปอัง (Pean Alexis) เรี่ยไรเงินคริสตชน จนสร้างได้สำเร็จและมีความสวยงาม
ดังบันทึกซึ่งปรากฏใน Siam et les Missionaires ว่า
“….เราจำเป็นต้องมีโบสถ์สวยงามสักแห่ง ซึ่งจะเป็นเสมือนการประกาศศาสนาอันศักดิ์สิทธิ์ของเราอย่างต่อเนื่อง และจะเป็นสิ่งที่ดึงดูดพวกนอกศาสนาที่มีจิตใจด้วย แต่ในการสร้างโบสถ์สวยงามนั้น จำเป็นต้องใช้เงินจำนวนมากและเงินนั้น ข้าพเจ้า บาทหลวงของข้าพเจ้าและพวกคาทอลิกใหม่ จำนวน 600-700 คนไม่มี….”
เมื่อก่อสร้างโบสถ์เสร็จจึงทำพิธีมหาบูชามิสซาครั้งแรก เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2416 ในสมัยรัชกาลที่ 3
โบสถ์เก่าวัดเซนต์ปอล
โบสถ์เก่าวัดเซนต์ปอล แปดริ้ว มีลักษณะของโบสถ์ เมื่อแรกสร้างเป็นศิลปะโกธิค (Gothic) ผสมโรมัน (Roman) โดยมีกรวยสองข้างที่หลังคาด้านหน้า ส่วนประตูและหน้าต่างเป็นวงโค้ง ผังพื้นของโบสถ์เป็นรูปไม้กางเขนซึ่งเรียกว่าBasillic มีการฉลองวัดเซนต์ปอลอายุครบ 100 ปี เมื่อวันที่ 5เมษายน 2513 ขณะเดียวกันก็มีการเรี่ยไรเงินเพื่อสร้างโบสถ์ใหม่ จึงได้มีการรื้อถอนโบสถ์หลังเก่า แต่ไม่สามารถรื้อผนังด้านหน้าของโบสถ์ได้ ปัจจุบันวัดเซนต์ปอล จึงเก็บรักษาผนังด้านหน้าของโบสถ์หลังเก่าไว้เป็นอนุสรณ์ และเป็นแหล่งเรียนรู้ทางสถาปัตยกรรมที่แสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองของชุมชนในอดีต
ในสมัยรัชกาลที่ 3 ค.ศ.1749 (พ.ศ.2337) ที่ริมฝั่งของแม่น้ำบางปะกง บริเวณวัดเซนต์แอนโทนี ปัจจุบัน คริสตชน ชาวจีนกลุ่มหนึ่งจากแผ่นดินใหญ่ ประเทศจีน ได้เดินทางเข้ามาเป็นกรรมกรในไร่อ้อย เป็นที่รู้จักกันดี นามหนึ่งว่า "เปโตร ลือ แซ่ซุ้ม" ซึ่งเกิดในสมัย กรมรักษ์รณเรศได้รับโปรดเกล้า ให้สร้างเมืองฉะเชิงเทรา ปี ค.ศ.1838 (พ.ศ.2381) บาทหลวงปาเลอกัว ได้มาเยี่ยมกลุ่มคริสตชนที่แปดริ้ว และบางปลาสร้อยปี ค.ศ.1872 (พ.ศ.2415) บาทหลสงอันตน ชมิตต์ ได้รวบรวมเงินบริจาค ซื้อที่ดินแปลงหนึ่ง ณ บริเวณแห่งนี้ และได้สร้างโบสถ์หลังนี้โดยใช้ฝีมือช่างก่อสร้างชาวจีน ที่ปรากฎอยู่ด้วยความยากลำบากโดยทางเรือ การก่อสร้างล้วนแสดงถึงความชำนาญด้วยอิฐที่มั่นคง แข็งแรงและสวยงาม ที่หน้าโบสถ์เขียนอักษรจีน อ่านว่า "เทียงจู้เซี๊ยตึ่ง" (แต้จิ๋ว) (จีนกลาง จะอ่านว่า เทียนจู้ เซิงทั่ง) อันแปลว่า "บ้านศักดิ์สิทธิ์ของพระเจ้า"
ในปี ค.ศ.1971 (พ.ศ.2514) ได้ทำการรื้อโบสถ์หลังนี้เพื่อปรับบริเวณพื้นที่สร้างโบสถ์หลังใหม่ โดยใช้รถขนาด 10 ล้อ ฉุดผนังส่วนหน้าโบสถ์ให้ล้มลง แต่ทว่า ไม่สามารถรั้งความแข็งแกร่งของผนังโบสถ์ได้ จึงมีผลให้ผนังโบสถ์ที่มีอายุเก่าแก่ส่วนนี้ ยังคงให้เราได้มีโอกาสเห็นคุณค่า และศึกษาประวัติศาสตร์ ชุมชนคริสตชนแห่งนี้ด้วยความภาคภูมิใจต่อไป (ทวี อานามวัฒน์ บันทึก)
โบสถ์ใหม่วัดเซนต์ปอล
โบสถ์ใหม่วัดเซนต์ปอล แปดริ้ว ตั้งอยู่ในบริเวณวัดเซนต์ปอล มีการวางศิลาฤกษ์การก่อสร้างเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2514 สร้างเสร็จและทำพิธีเสกโบสถ์หลังใหม่ เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2515 มีลักษณะอาคารเป็นสถาปัตยกรรมร่วมสมัย หลังคาทรงจั่ว สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก หันหน้าไปทางทิศเหนือ หน้าโบสถ์ มีอนุสาวรีย์นักบุญเปาโล หันหน้าไปทางถนนเข้าวัดด้านขวามือของโบสถ์มีถ้ำแม่พระตั้งอยู่ ปัจจุบันชาวคริสเตียนชุมชนวัดเซนต์ปอล ,ชุมชนบางตีนเป็ดและชุมชนใกล้เคียงได้ใช้โบสถ์หลังนี้เป็นสถานที่จัดกิจกรรมทางศาสนา
บ้านพักของบาทหลวง
บ้านพักบาทหลวง วัดเซนต์ปอล ตั้งอยู่ในบริเวณวัดเซนต์ปอล ตำบลบางตีนเป็ด อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา มีอายุมากกว่า 100 ปี เป็นอาคารไม้สักทั้งหลัง ขนาดกว้าง 15 เมตร ยาว 30 เมตร ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบโคโลเนี่ยล (Colonial) ที่ได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะตะวันตก เป็นอาคารสองชั้น มีบันไดแยกซ้ายและขวาต่อจากชานพัก ชั้นบนมีทางเดินและลูกกรงไม้เป็นราวกันตกโดยรอบอาคาร ช่วงกลางของอาคารเป็นที่โล่งมีห้องด้านซ้าย และขวาเหมือนกันทั้งชั้นบนและชั้นล่าง
อาคารไม้สักหลังนี้ ในอดีตเป็นที่พักของบาทหลวงวัดเซนต์ปอล และยังเป็นที่พักของบาทหลวงองค์อื่นๆ ที่เดินทางด้วยเรือผ่านมาบริเวณนี้ ในปัจจุบันเป็นที่พักของเจ้าอาวาสวัดเซนต์ปอลวัดเซนต์ปอล ตั้งอยู่ หมู่ที่ 9 ตำบลบางตีนเป็ด อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา ซึ่งอยู่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำบางปะกง เป็นศาสนสถานของคริสต์ศาสนา นิกายโรมันคาทอลิก สังกัดสังฆณฑลจันทบุรี สร้างขึ้นในช่วงปี พ.ศ. 2401 วัดเซนต์ปอล นับเป็นศูนย์กลางของชุมชนวัดเซนต์ปอลซึ่งเป็นชุมชนชาวคาทอลิก เชื้อสายจีนที่อพยพมาตั้งหลักแหล่งในจังหวัดฉะเชิงเทรา ในช่วงสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
ชุมชนวัดเซนต์ปอล
ชุมชนวัดเซนต์ปอล ได้รับการคัดเลือกจากสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ให้เข้ารับพระราชทานรางวัลจากสมเด็จพระเทพฯรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารีประเภท รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี2554 ในประเภท “ปูชนียสถาน และ วัดวาอาราม” (บ้านพักบาทหลวง) ในวันที่วันที่ 11 มิถุนายน 2556 โดยคุณพ่อปรีชา สวัสดี เป็นผู้แทนรับพระราชทานรางวัล และคณะครูโรงเรียนสันติภาพ และสัตบุรุษวัดเซนต์ปอล
รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี2554 ในประเภท “ปูชนียสถาน และ วัดวาอาราม”
(บ้านพักบาทหลวง)
แผนที่การเดินทาง (Google Map)