ป่าชุมชนบ้านแม่เชียงรายลุ่ม
ข้อมูลพื้นฐาน
สภาพพื้นที่ พื้นที่แห้งแล้ง/พื้นที่ป่าเต็งรัง
สภาพดิน ดินทรายปนลูกรัง
สภาพแหล่งน้ำ แม่น้ำวังไหลผ่าน หนองน้ำ
จำนวนประชากร 1,105 คน
จำนวนครัวเรือน 293 ครัวเรือน
ระยะเวลาการตั้งถิ่นฐานของชุมชน 150 ปี
สภาพปัญหาของชุมชน
เมื่อประมาณ 30 ปี ก่อนหน้านี้ บ้านแม่เชียงรายลุ่มเป็นชุมชนที่มีความสมบูรณ์ เนื่องจากมีหนองน้ำขนาดใหญ่ มีเนื้อที่ 926 ไร่ ต่อมาสภาพป่าไม้ และหนองกระทุ่มปงถูกใช้ประโยชน์จากบุคคลทั้งในและนอกชุมชน อย่างหนัก ทำให้จากที่มีน้ำใช้เพื่อการเกษตรตลอดทั้งปี ได้ขาดแคลนในฤดูแล้ง อาหารและรายได้ของชุมชนก็หายไป ป่าถูกทำลาย โดยการลักลอบต้ดไม้ การบุกรุกที่ป่า การพยายามจะจัดสรรที่ทำกิน (สปก.)
การเรียนรู้ และการจัดการตามแนวพระราชดำริ
• ชุมชนได้เกิดการเรียนรู้ โดยตั้งคำถามและเสาะหาคำตอบด้วยตัวเอง จากปัญหาที่เกิดขึ้นกับหนองกระทุ่มปง และป่าชุมชน
• กำหนดเขตป่าชุมชนมีพื้นที่ 2,500 ไร่ และทำแนวกันำไฟ
• กิจกรรมปลูกป่า บวชป่า สืบชะตาป่า
• จัดเวทีประชาคมหมู่บ้าน โดยมีตัวแทนจากเขตคุ้มต่างๆ 12 คุ้ม ร่วมกันร่างกฎระเบียบข้อบังคับของป่าชุมชน พร้อมกับจัดเวรยามรักษาป่า ทั้งกลางวัน และกลางคืน
• แบ่งเขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำในเนื้อที่ 38 ไร่ เป็นเขตปล่อยพันธุ์ปลา และพันธุ์กุ้ง อย่างต่อเนื่องทุกปี
• แบ่งเขตสำหรับตกปลา 5 ไร่
ผลสำเร็จ/การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
• ชุมชนมีความเข้มแข็งและมีจิตสำนึกในการรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ ทั้งป่าชุมชนและหนองกระทุ่มปง
• ผลผลิตที่ได้จากป่าชุมชนและหนองกระทุ่มปงเพิ่มขึันอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการเก็บเห็ดโคนและเห็ดอื่นๆ ทั้งการบริโภค และจำหน่าย
• เกิดแผนชุมชนที่ได้จากกระบวนการเรียนรู้และหาแนวทางในการแก้ปัญหาของครัวเรือน เขตคุ้มและประชาคมหมู่บ้าน อย่างแท้จริง โดยได้ผ่านการประเมินและรับรองมาตรฐานแผนชุมชนของจังหวัดลำปาง ปี 2552
• เป็นเวทีเสวนาแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ของเครือข่ายป่าชุมชนระดับจังหวัดและหมู่บ้านรอบๆ ป่าชุมชน
• จากกระบวนการเรียนรู้ที่เกิดจากชุมชนได้ร่วมกันจัดกิจกรรมตามแนวพระราชดำริ โดยมีการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนและแหล่งน้ำอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน จนได้รับคัดเลือกจากพัฒนาชุมชนจัดหวัดลำปาง ให้เป็นตัวแทนนำเสนอศูนย์กลางการเรียนรู้ที่เกิดจากการจัดกิจกรรมการประเมินจากกรมพัฒนาชุมชน