โบราณสถาน ลายพระหัตถ์
แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์อันเป็นความทรงจำที่มีค่าต่อชาวจังหวัดปราจีนบุรี เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 เคยเสด็จประพาสและทรงจารึกรอยพระหัตถ์ไว้บนแผ่นศิลาแลงซึ่งเป็นซากโบราณสถานของเทวาลัยสมัยลพบุรี ต่อมาภายหลังกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียน อนุสาวรีย์ลายพระหัตถ์เป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อปีพ.ศ.2524 โดยปัจจุบันคงเหลือให้เห็นเพียง ฐานก่อด้วยศิลาแลง ในขณะที่ส่วนอื่นๆ ได้ปรักหักพังไปจนหมดสิ้นและมีการสร้างมณฑปครอบเอาไว้พร้อมกับประดิษฐานพระ
บรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าและแท่นหินศิลา ที่จารึกพระปรมาภิไธยเอาไว้ให้
ผู้เลื่อมใสได้สักการะ
ตั้งอยู่ในเขตบ้านโคกขวาง ตำบลหนองโพรง หรือเมืองนางอมรเทวี โบราณสถานลายพระหัตถ์ คือ ซากเทวาลัยสมัยลพบุรี อายุสมัยเดียวกับเมืองศรีมโหสถ และเมืองนางอมรเทวี มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 ก่อด้วยฐานศิลาแลงเป็นชั้น ๆ ขึ้นไปแต่ปรักหักพังผิวคล้ายจอมปลวก ครั้นถึง รศ. 127(พ.ศ.2451) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าอยู่หัว ได้เสด็จมาทอดพระเนตรและได้ทรงลงพระปรมาภิไธย ย่อไว้ที่แผ่นศิลาแลงสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดสูง 1.00 เมตร กว้าง 0.50 เมตร ยาว 1.00 เมตร อันตั้งอยู่บนฐานเทวาลัยว่า “จ.ป.ร.127” ซึ่งพระปรมาภิไธยย่อนี้ต่อมาในปี พ.ศ. 2457 ราษฎรได้ร่วมกันสร้างมณฑปครอบไ
ลักษณะเด่น
- เป็นโบราณสถานลายพระหัตถ์
- สวนสาธารณะ
- มีสถาปัตยกรรมโบราณให้ศึกษา
- มีสวนและพื้นที่นันทนาการ
ซากโบราณสถานหรือโบราณวัตถุนั้น มองเผิน ๆ เหมือนกับซากปรักหักพังทั่วไป เป็นเพียงก้อนอิฐก้อนหิน
เก่า ๆ แต่ลึก ๆ ลงไปแล้วทุกชิ้นส่วนที่ประกอบขึ้นมาเป็นโบราณสถานแห่งนี้แฝงไปด้วยประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและศิลปะอันล้ำค่าที่ไม่อาจหาสิ่งใดมาทดแทนกันได้
ผู้ให้ข้อมูล นางลักษ์ขณา บุริวัฒน์
ผู้เรียบเรียง นางลักษ์ขณา บุริวัฒน์