วัดทาหนองยางไคล ตั้งอยู่บ้านหนองยางไคล หมู่ที่ ๔ ตำบลทาทุ่งหลวง อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน สังกัดมหานิกาย มีเนื้อที่ ๗ ไร่ ๑ งาน ๓๙ วาเป็นโฉนดเลขที่ ๑๒๓ เขตทิศตะวันออกของหมู่บ้าน อาณาเขตทิศเหนือติดถนนสาธารณะหมู่บ้าน ทิศใด้จดถนนสาธารณะหมู่บ้าน ทิศตะวันออกจดถนนสาธารณะหมู่บ้านและเหมืองสาธารณะ อาคารเสนาสนะประกอบด้วย อโบสถ วิหาร พระธาตุเจดีย์ ศาลาการเปรียญ ศาลาเอนอกประสงค์ โรงครัว ศาลาบาตร อนุสาวรีย์ครูมาอาจารย์ ได้ก่อสร้างวัดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๗ ได้รับพระราชทานวิสงคามสีมา เมื่อวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๔๓๑ กว้าง เมตร ยาว ๘๐ เมตร ห่างจากตัวอำเภอ แม่ทาไปทางตะวันตก ๑๑ กิโลเมตร ถนนหมายเลข ๓๓๑๐ ครั้งนั้นได้มีพระเถาว์ คนธว์โส อายุ ๒๘ พรรษา ๘ เดิมอยู่วัดทาดอยแช่ ดำบลทากาศ ได้นำคณะศรัทธา จำนวน ๓๐ หลังคาเรือน มาก่อสร้างตั้งวัด มีหมู่บ้าน หนองยางไคล ผาขวาง ท้องฝาย
เหตุที่ได้ชื่อว่า หนองยางไคล มีเรื่องเล่าว่า ในอดีตประมาณ ๑๐๐๐ กว่าปี สมัยร่วมเจ้าแม่จามเทวี มีพระธุดงค์รูปหนึ่งได้มาหยุดพักรักษาโรคไข้หวัด(ภาษาพื้นเมืองว่าพักยั้งไข้) ใกล้ๆบริเวณหนองน้ำ แห่งนี้ นับแต่นั้นมาหนองน้ำแห่งจึงเรียกขานกันว่าหนองยังไข้ ,หนองยังใคร ,หนองยางไคลตามลำดับ บางท่านก็เล่าว่ามิใช่พระธุดงค์ แต่เป็นเจ้าแม่จามเทวี ที่เป็นเจ้าเมืองสมัยนั้นจะเดินทางไป เขลางนคร มาหยุดพระประชวรที่นี้ นี้ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่น่าพิจารณา แต่ด้วยเหตุใดก็ตามหนองยางไคล ก็ยังได้ชื่อว่าเป็นที่พักรักษาไข้หวัด หรือยั้งไข้ อยู่ดี การบริหารการปกครอง มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนามคือ
รูปที่ ๑ พระอธิการเถาว์ คนธวํโส พ.ศ.๒๔๕๗ - ๒๔๙๘
รูปที ๒ พระอธิการเถาว์ อภิวํโส พ.ศ. ๒๕๐๐ - ๒๕๒๔
รูปที ๓ พระอธิการถนอม จารุวณโณ พ.ศ. ๒๕๒๗ -๒๕๒๙
รูปที่ ๔ พระครูทร ปุญญกาโม พ.ศ.๒๕๓๐ -๒๔๔๑
รูปที่ ๕ พระ ครูพิศิษฎ์ศุภการ พ.ศ. ๒๕๕๒ -(ปัจจุบัน ๒๕๖๗) เป็นต้นมา
สถานที่ควรไปชม ประกอบด้วย
๑.) เงาพระธาตุในวิหาร
๒.) รอยพระบาท ขนาด ๑ นิ้ว ในวิหาร
๓.) พระพุทธรูปไม้แกะสลักจากไม้อายุกว่า ๕๐๐ ปี ประมาณ ๑๐ กว่าองค์
๔.) รูปจำลองเจ้าแม่จามเทวีที่แกะด้วยไม้สัก อายุกว่า ๕๐๐ ปี
อ้างอิงข้อมูลจาก ระบบฐานข้อมูลวัด สนับสนุนโดยมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น
ออนไลน์. https://www.templethailand.org/ID51020502-%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%84%E0%B8%A5.html
วั