เหมืองลิกไนต์บ้านปู ตั้งอยู่บริเวณบ้านปู หมู่ 3 ต.ลี้ อ.ลี้ จ.ลำพูน อยู่ด้านทิศตะวันออกของตัว อ.ลี้ ด้านทิศเหนือและทิศตะวันตกจรดเทือกเขาสูง ด้านทิศใต้จรดหมู่บ้านนากลาง ต.ลี้ ส่วนด้านทิศตะวันออกจรดแม่น้ำลี้
บริษัทบ้านปูเริ่มเข้ามาดำเนินการเหมืองลิกไนต์แห่งนี้จากกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน ซึ่งทางบริษัทบ้านปูเป็นเอกชนคู่สัญญาตามสัญญาเลขที่ ป/26 ลงวันที่ 21 ก.ค.2526 และเริ่มดำเนินการในปี 2532-2533 ในสมัยนายประจวบ ไชยสาส์น เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ โดยมีพล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรี
แม้ว่าปัจจุบันโครงการดังกล่าวจะยุติลงเนื่องจากหมดอายุสัญญาประทานบัตร ทว่าหากย้อนไปช่วงมีการเริ่มดำเนินการโครงการจะเห็นว่าโครงการนี้สร้างความเดือดร้อนแก่ชุมชนท้องถิ่นไม่น้อย
ทั้งนี้เพราะพื้นที่เหมืองครอบคลุมชุมชนท้องถิ่นถึง 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านแม่หว่างพัฒนา หมู่ 2 บ้านนาทราย หมู่ 4 บ้านแม่หว่างต้นผาง หมู่ 5 และบ้านแม่หว่างลุ่ม หมู่ 7 ต.นาทราย หมู่บ้านทั้งหมดนี้ได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินที่ต้องถูกเวนคืน ตามหนังสือราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ หน้า 8 ตอนที่ 97 ลงวันที่ 17 มิ.ย.2531
ทำให้หมู่บ้านทั้ง 4 หมู่บ้าน มีประชากรรวมจำนวน 688 ครัวเรือน 2,650 คนต้องอพยพออกจากพื้นที่ และจากที่ตัวเหมืองมีระยะห่างจากแม่น้ำลี้ในระยะใกล้สุดประมาณ 20 เมตร ดังนั้น โครงการดังกล่าวยังมีการเปลี่ยนเส้นทางการไหลของแม่น้ำลี้ด้วยโดยการถมกลบลำน้ำเดิมบางช่วงและขุดทางน้ำสายใหม่ขึ้นมาแทน แน่นอนว่าการดำเนินการดังกล่าวย่อมสร้างผลกระทบต่อระบบนิเวศน์ของแม่น้ำลี้ขนานใหญ่
ข้อมูลเนื้อหา โดย เทศบาลตำบลวังดิน
เรียบเรียงเนื้อหา โดย นางสาวปัทมาภรณ์ จันต๊ะ
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย เทศบาลตำบลวังดิน