"ลูกประคบสมุนไพร" บ้านก้อทุ่ง

แก้ปวดหลัง-ลดการอักเสบ


ความสำคัญและความเป็นมา

การประคบสมุนไพร คือ การใช้สมุนไพรมาห่อด้วยผ้า เป็นลูก เรียกว่า ลูกประคบ นำลูกประคบ ไปนึ่งให้ร้อนแล้วนำมาประคบบริเวณที่ปวดหรือเคล็ด ขัดยอก จะช่วยบรรเทาอาการปวดเคล็ดขัดยอกได้ สมุนไพรที่ใช้ทำลูกประคบส่วนใหญ่เป็นสมุนไพรที่มีน้ำมันหอมระเหย เมื่อนึ่งร้อนแล้วน้ำมันหอมระเหยซึ่งเป็นตัวยาจะออกมากับไอน้ำและ ความชื้น เมื่อประคบตัวยาเหล่านั้นจะซึมเข้าในผิวหนัง ช่วยรักษา อาการ เคล็ด ขัดยอก และอาการปวด นอกจากนั้นแล้ว ความร้อนจาก ลูกประคบจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ช่วยให้ตัวยาซึมผ่าน ผิวหนังได้ดีขึ้น อีกทั้งกลิ่นจากน้ำมันหอมระเหยยังช่วยให้เกิดความสดชื่นด้วย

ตัวยาที่ใช้ในการทำ "ลูกประคบสมุนไพร"

อุปกรณ์ทำลูกประคบ  

1. ผ้าดิบสำหรับห่อลูกประคบ ขนาด 35 x ยาว 35 เซนติเมตร 2 ผืน  

2. เชือก ด้ายดิบ หรือหนังยาง  

3. ตัวยาที่ใช้ทำลูกประคบ  

4. เตาพร้อมหม้อสำหรับนึ่งลูกประคบ 

 5. จานหรือชามอลูมิเนียมเจาะรู (เพื่อให้ไอน้ำผ่านได้) สำหรับรองลูกประคบ 

วิธีการขั้นตอนการทำ"ลูกประคบสมุนไพร"

ปอกผิวมะกรูดออกหั่น แล้วตำพอหยาบ

วิธีการประคบ  

1. จัดท่าคนไข้ให้เหมาะสม เช่น นอนหงาย นั่ง นอนตะแคง ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่จะทำการประคบ สมุนไพร 
2. นำลูกประคบที่รับความร้อนได้ที่แล้วมาประคบบริเวณที่ต้องการประคบ (การทดสอบความร้อน ของลูกประคบคือแตะที่ท้องแขนหรือหลังมือของผู้ประคบก่อน) 
3. ในการวางลูกประคบบนผิวหนังคนไข้โดยตรงในช่วงแรกๆ ต้องทำด้วยความเร็ว ไม่วางแช่นานๆ เพื่อป้องกันคนไข้จากการถูกลวกด้วยความร้อน 
4. เมื่อลูกประคบคลายความร้อนลงก็สามารถเปลี่ยนลูกประคบอีกลูกที่นึ่งได้ที่ (นำลูกเดิมไปนึ่งต่อ) ทำซ้ำตาม ข้อ 2, 3, 4 

ประโยชน์ของการประคบ

1. บรรเทาอาการปวดเมื่อย
2. ช่วยลดอาการบวม อักเสบของกล้ามเนื้อเอ็น ข้อต่อ หลัง 24 - 48 ชั่วโมง
3. ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ
4. ช่วยให้เนื้อเยื่อ พังผืด ยืดตัวออก
5. ลดการติดขัดของข้อต่อ
6. ลดอาการปวด
7. ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต 

วิธีเก็บรักษา  
1. ลูกประคบสมุนไพรที่ทำในแต่ละครั้ง สามารถเก็บไว้ใช้ซ้ำได้ 3 - 5 ครั้ง 
2. ควรเก็บลูกประคบไว้ในตู้เย็นจะทำให้เก็บได้นานขึ้น ควรตรวจลูกประคบด้วย ถ้ามีกลิ่นบูด หรือเหม็นเปรี้ยว ไม่ควรเก็บไว้) 
3. ถ้าลูกประคบแห้ง ก่อนใช้ควรพรมด้วยน้ำหรือเหล้าขาว 
4. ถ้าลูกประคบที่ใช้ไม่มีสีเหลืองหรือสีเหลืองอ่อนลงแสดงว่ายาที่ใช้จืดแล้ว (คุณภาพน้อยลง) จะใช้ไม่ได้ผล ควรเปลี่ยนลูกประคบใหม่ 

นางประจวบ  มหานิล

สมาชิก วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้สูงอายุบ้านก้อทุ่ง
หมู่ที่ 1 ตำบลก้อ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน

ข้อมูลการติดต่อ นางประจวบ มหานิล

โทรศัพท์ :  089-2662088

ที่อยู่ บ้านก้อทุ่ง หมู่ที่ 1 ตำบลก้อ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน 51110

แผนที่การเดินทาง - การติดต่อ ผลิตภัณฑ์ลูกประคบสมุนไพร บ้านก้อทุ่ง

ข้อมูลเนื้อหา โดย นางประจวบ มหานิล/นางสาวกรรณิการ์  จันทร์ทิพย์

เรียบเรียงเนื้อหา โดย นางสาวกรรณิการ์ จันทร์ทิพย์

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวกรรณิการ์ จันทร์ทิพย์