“บุญกุมข้าวใหญ ้ ่” หรือบุญคุณลานนั้น เป็ นบุญประเพณีของชาวอีสานที่แสดงให้เห็นจิตวิญญาณ ของชุมชนที่ดํารงอยูด้วยวิถีเกษตรกรรมมาช้านาน ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของแ ่ ผนดิน ด้วยสํานึกในบุญคุณ ่ ของข้าวที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนทุกคน นอกจากนี้เป็ นการแสดงออกถึงพลังแห่งความร่วมแรงร่วมใจของชุมชน เพื่อสืบทอดจิตวิญญาณที่กล้าแกร่งของชาวนา มีการทําพิธีพราหมณ์บายศรีสู่ขวัญข้าวทุกปี เพราะชาว อีสานเชื่อวา่ แม่พระโพสพ มีอํานาจที่สามารถดลบันดาลให้ข้าวเจริญงอกงาม นําความอุดมสมบูรณ์มาให้ ชาวนาที่บูชาเทวีแห่งข้าว ด้วยเหตุนี้ชาวนาจึงมีพิธีบูชาแม่พระโพสพก่อนที่จะลงมือทํานาหรือระหว่างตก กล้า จนข้าวตั้ งท้องออกรวง ไปจนถึงการเก็บเก ี่ยวในที่สุด การทําพิธีบูชาแม่พระโพสพนั้นในสมัยต่อมา นิยมทํากนเมื่อเก ั ็บเก ี่ยวข้าวเสร็จแล้วโดยนําข้าวมากองไว้กลางลานนวดแล้วทําพิธีบายศรีข้าวหรือเมื่อนวด ข้าวเสร็จจะได้ข้าวเปลือกกองใหญ่กลางลานนวด ชาวอีสานเรียกกองข้าวเปลือกใหญ่วา ่ กุมข้าวใหญ ้ ่และ จะทําพิธีทางพราหมณ์ตามประเพณีปฏิบัติของบรรพชนเรียกว่า“พิธีรับขวัญข้าว เพราะถือคติความเชื่อว่า ขณะที่เราทํานาเกี่ยวข้าวและนวดข้าวเราใช้เท้าเหยียบยํ่าข้าวจึงมีความจําเป็ นที่จะต้องร่วมทําพิธีบูชาแม่พระ โพสพเพื่อขอขมาจะได้เป็นสิริมงคลต่อตนเองและครอบครัวให้มีแต่ความผาสุก