พิพิธภัณฑ์เรือนไทยของใช้โบราณ แหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจของเราชาวดอนหัวฬ่อ
พิพิธภัณฑ์เรือนไทย ตั้งอยู่ภายในบริเวณโรงเรียนบ้านมาบสามเกลียว เลขที่ 69 หมู่ 7 ตำบลดอนหัวฬ่อ อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี เดิมมีไม้เก่าเหลือใช้ของวัดดอนดำรงธรรมอยู่เป็นจำนวนมาก ควรที่จะนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ผู้นำท้องถิ่น และผู้นำท้องที่เห็นว่าอุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ ซึ่งเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้านตำบลดอนหัวฬ่อยังมีอยู่บ้าง อีกทั้งช่างไม้ที่มีฝีมือก็พอจะมีอยู่ในพื้นที่ ทำให้เกิดความคิดในการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ เพื่อเก็บสิ่งของโบราณไว้ให้อนุชนรุ่นหลังได้ใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ จึงได้ร่วมกันจัดสร้างโดยไม่ใช้งบประมาณของทางราชการ โดยมีชาวบ้านร่วมกันก่อสร้างอาคาร
พิพิธภัณฑ์เรือนไทย ตั้งอยู่ภายในบริเวณโรงเรียนบ้านมาบสามเกลียว หมู่ 7 ตำบลดอนหัวฬ่อ อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี เกิดขึ้นได้จากแนวคิดของกำนันสยาม ไตรรักษ์ กำนันตำบลดอนหัวฬ่อ ที่ต้องการให้เด็ก เยาวชน และประชาชน ในตำบลดอนหัวฬ่อและตำบลใกล้เคียงได้รู้จักวิถีชีวิตของคนในตำบลยุคก่อน ๆ โดยศึกษาจากอุปกรณ์เครื่องใช้ต่าง ๆ กำนันสยาม ไตรรักษ์ ได้เริ่มต้น จากการนำสั่งของที่ ตนเองมีอยู่มาจัดแสดง และเชิญชวนชาวบ้านให้ร่วมมือร่วมใจกันบริจาคของเก่าที่มีคุณค่าและสะท้อนถึงภูมิปัญญาวิถีชีวิตของคนในตำบล ซึ่งได้รับความร่วมมือในระดับดี กำนันได้ขอการสนับสนุนสถานที่ก่อสร้างพิพิธภัณฑ์จากภาครัฐและเอกชน สิ่งของที่มีอยู่ในพิพิธภัณฑ์มีหลายอย่าง เช่น อุปกรณ์การเกษตร เช่น คันไถ เครื่องนวดข้าว และเครื่องสีข้าว เป็นต้น เครื่องใช้ส่วนตัว เช่น จาน ชาม ช้อน กระโถน และหีบใส่ของ มีเงินในสมัยก่อน ๆ ให้ดูด้วยเช่นกัน
ต่อมาสำนักงานเทศบาลตำบลตอนหัวฬ่อ ร่วมกับศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชนตำบลดอนหัวฬ่อ และภาคราชการได้ร่วมกันบูรณาการความคิด วิธีการ และงบประมาณในการส่งเสริมบทบาทให้กับเครือข่ายองค์กรชุมชนในระดับหมู่บ้าน / ตำบล ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารหมู่บ้าน / ตำบล โดยการนำทรัพยากร และทุนทางสังคม มาร่วมหาแนวทางแก้ไขปัญหา และพัฒนาสังคม ให้มีความเข้มแข็ง และพึ่งตนเองได้ จึงได้ดำเนินการโครงการเพชรในถิ่น เพื่อกระตุ้นองค์กรชุมชนในการเสนอความคิดริเริ่มในการแก้ไขปัญหาสังคมในหมู่บ้าน / ตำบล โดยการจัดประชาคมระดมความคิดในระดับหมู่บ้านและตำบล
ปัจจุบันพิพิธภัณฑ์เรือนไทย มีลักษณะเป็นเรือนไทย 2 ชั้น ตั้งอยู่บนพื้นที่ ขนาด 105 ตารางเมตร บริเวณด้านหน้าโรงเรียนบ้านมาบสามเกลียวหมู่ที่ 7 ตำบลดอนหัวฬ่อ อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี
วัตถุประสงค์ของการจัดตั้ง
1. เพื่อเป็นการอนุรักษ์ข้าวของเครื่องใช้ของเก่าโบราณ ซึ่งเป็นเครื่องมือในการประกอบอาชีพตามวิถีชีวิต ของชาวบ้าน และของเก่าโบราณอื่นๆ ไว้ให้อนุชนรุ่นหลังได้ดูหรือทำการศึกษาประวัติความเป็นมา
2. พัฒนาให้เป็นหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ และแหล่งท่องเที่ยวของตำบลดอนหัวฬ่อ
3. เพื่อเป็นศูนย์รวมปัญญาท้องถิ่น ของใช้โบราณที่หายากในหมู่บ้าน / ตำบล
4. เพื่อเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับของใช้โบราณ แก่ยุวชนรุ่นหลัง และบุคคลทั่วไป
5. เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนในหมู่บ้าน/ตำบลมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการและดูแลสิ่งแวดล้อมในตำบล
6. เพื่อส่งเสริมให้องค์กรชุมชนในท้องถิ่น เข้ามามีส่วนร่วมในการคิด และตัดสินใจกับองค์กรปกครอง
ส่วนท้องถิ่น
ปัจจุบันนี้ยังใช้เรือนไทยเป็นสถานที่ฝึกซ้อมการเล่นกลองยาว ของโรงเรียนบ้านมาบสามเกลียวด้วย การฝึกซ้อมเป็นลักษณะของพี่สอนน้อง โดยมอบให้นักเรียนรุ่นพี่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ฝึกสอนนักเรียน รุ่นน้อง ๆ ครูผู้ควบคุมจะคอยดูแลและให้คำแนะนำในการเล่น เพื่อเป็นการเสริมสร้างความรัก ความสามัคคีในหมู่นักเรียนและฝึกให้นักเรียนเป็นผู้นำแนะและรู้จักความรับผิดชอบและความเสียสละ