วัฒนธรรม

วิถีอาหารมอญ Mon Thailand local Food  

ข้อมูลด้านอาหารพื้นบ้านของคนมอญ บ้านหนองดู่-บ่อคาว  

คลิปวิดีโอ วัฒนธรรมแบบชาวมอญ : ที่มา : รายการ "กินอยู่คือ"  : ขอขอบคุณ ไทยพีบีเอส

ที่ตั้งบริเวณชุมชนมอญบ้านหนองดู่-บ่อคาว ตำบลบ้านเรือน อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน 

ชุมชนมอญ บ่อคาว หมู่ 8 ตำบลบ้านเรือน

ชุมชนมอญ บ้านหนองดู่ หมู่ 1 ตำบลบ้านเรือน

ตามประวัติองค์เจ้าแม่จามเทวี มีเชื้อชาติมอญบ้านหนองดู่โดยกำเนิด จึงสันนิษฐานได้ว่า ในสมัยก่อนคงจะมีชาวบ้านมอญอพยพมาตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณบ้านหนองดู่-บ้านบ่อคาว แห่งนี้ และกาลเวลาหมุนเวียนเปลี่ยนไปตามวัฏจักร จึงได้รกร้างไประยะหนึ่ง

 ต่อมาประมาณ พ.ศ. ๒๒๕๖ ได้มีชาวมอญอพยพมาจาก กรุงเมาะตะมะ และ หงสาวดี (ประเทศพม่าในปัจจุบัน) ประมาณ ๖-๗ ครอบครัว ได้มาทำไร่ทำสวน และทำขนมจีนขายเป็นอาชีพ

 นอกจากนี้ ชาวบ้านที่เป็นผู้ชาย และเป็นหัวหน้าครอบครัวยังมีอาชีพเสริม คือ รับจ้างทำแพ และล่องแพ ขนส่งสินค้าตามลำน้ำปิงไปยัง จ.ตาก-นครสวรรค์ จนเป็นที่เลื่องลือกันว่า ชาวบ้านหนองดู่เป็นผู้ชำนาญในการล่องแพ ถ้าพ่อค้าคนใดจะขนสินค้าไปทางน้ำ ก็มักจะว่าจ้างชาวบ้านหนองดู่เป็นผู้ล่องแพ เพื่อนำสินค้าไปส่งให้ ซึ่งส่วนมากจะเป็นพ่อค้าจาก จ.เชียงใหม่

และสวนใหญ่ยังคงแสดงถึงอัตลักษณ์ของตนแฝงอยู่ในวิถีชีวิตปกติ เพียงแต่อาจถูกมองข้าม หรือละเลยถึงความสำคัญที่จะนำมาบอกกล่าวเล่าขานกันไปบ้าง จนในที่สุดเหมือนจะเป็นภาพเลือนลางลงไปทุกที ที่เห็นได้ซัดคือเกี่ยวกับเรื่องอาหารการกินหรือวัฒนธรรมการกินของชาวมอญหนองดู่-บ่อคาว ที่ยังคงความเป็น "อาหารมอญพื้นถิ่น" ซึ่งบางอย่างหารับประทานที่ไหนไม่ได้ อาหารที่ปรุงจากพืชผักสมุนไพรพื้นบ้านใช้ พืช ผักพื้นบ้าน ปลา ที่มีชุกชุมในแม่น้ำ 

มอญเป็นชนชาติที่เก่าแก่ที่สุดชนชาติหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีเป็นของตนเอง ในพื้นที่จังหวัดลำพูน บ้านหนองดู่-บ่อคาว อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน เป็นอีกแห่งหนึ่งที่มีชุมชนชาวมอญตั้งถิ่นฐานกันอยู่ ปัจจุบันวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบชาวมอญยังหลงเหลือให้เห็นบ้าง แต่ก็มีการเปลี่ยนแปลงไปมากตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไป แต่ยังคงสะท้อนอัตลักษณ์ผ่านการประกอบอาหารซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชนชาติ 

ข้อมูลด้านอาหารพื้นบ้านของคนมอญบ้านหนองดู่-บ่อคาว ได้ข้อมูลด้านอาหารพื้นบ้านหนองดู่-บ่อคาว จำนวน 11 ชนิด 

ได้แก่ 1) แกงดอกส้าน 2) แกงมะตาด 3) แกงบอน 4) เจียวกะเพรา 5) ขนมจีนน้ำยาปลาแห้ง 6) ขนมจีนผัด 7) แกงมัน 8) แกงปลาปั้น 9) แกงกระเจี๊ยบ 10) แกงขี้เหล็ก 11) แกงกล้วยดิบ 

และขนมพื้นบ้านมอญจำนวน 5 ชนิด 1) ขนมเม็ดขนุน 2) ข้าวควบ 3) ขนมต้มลูกโยน 4) ขนมลอดช่อง 5) ขนมกล้วย 

อาหารพื้นบ้านมอญสู่การเชื่อมโยงวัฒนธรรมชุมชน องค์ความรู้ท้องถิ่นและความมั่นคงด้านอาหารของชุมชนบ้านหนองดู่-บ่อคาว ตำบลบ้านเรือน อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน 

ขนมจีนน้ำยาปลาแห้ง

คะน่อมด๊าดก๊ะหะเต่อ 

ขนมจีนผัด

(ขั่วคะนอม) 

แกงกล้วยดิบ

(ฟะปราด) 

แกงดอกส้าน

(ฟะหะล็อด) 

แกงมะตาด

(ฟะอะปร้าว) 

แกงบอน

(ฟะกร้าว) 

เจียวกะเพรา

(อะเซียกหวั้งพร่าว) 

แกงมัน

(ฟะกว้าย) 

แกงกระเจี๊ยบ

(ฟะหะตาดบี้) 

แกงปลาปั้น

(ฟะกะอะเกร่) 

แกงขี้เหล็ก

(ฟะปิค๊าด) 

ขนมเม็ดขนุน

(กวาน์งเหมียะหะเนาะ) 

ข้าวควบหรือข้าวเกรียบว่าว

(กกเกรี่ยก) 

ขนมต้มลูกโยน

(หะหล่ม) 

ขนมลอดช่อง

(หลดโจ่ง) 

ขนมกล้วย

(กว่านปราด) 

ขนมลอดช่อง

(หลดโจ่ง) 

ขนมกล้วย

(กว่านปราด) 

ที่มา: www.facebook.com/Hriphunchai Lamphun