การมีโภชนาการที่ดีเป็นรากฐานสำคัญของการมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีตลอดชีวิต ซึ่งเด็กวัยเรียน ถือเป็นช่วงวัยที่มีความสำคัญช่วงหนึ่ง เนื่องจากมีการเจริญเติบโต มีพัฒนาการ และมีการเรียนรู้อย่างรวดเร็ว จึงเป็นโอกาสที่จะส่งเสริมให้เด็กมีการเจริญเติบโตอย่างเต็มศักยภาพทั้งด้านสมองและร่างกาย ซึ่งหากปล่อยให้เด็กขาดอาหาร จะส่งผลกระทบให้มีการเจริญเติบโตช้า สติปัญญา และความสามารถด้านการเรียนรู้ต่ำ รวมถึง เต็มศักยภาพทางพันธุกรรม สติปัญญาดี มีความพร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัว มีภูมิต้านทานโรค แต่การเข้าถึงอาหารที่มีโภชนาการครบถ้วน ยังเป็นความท้าทายในกลุ่มเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ซึ่งในการดำเนินงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมายในกลุ่มเด็กวัยเรียน ของกรมอนามัย คือ การพัฒนาและสร้างเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 เก่ง ดี มีทักษะ แข็งแรง โดยเด็กวัยเรียน กลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงก็จัดเป็นหนึ่งในนั้นเช่นกัน และยังเป็นกลุ่มเป้าหมายของ ศูนย์อนามัยกลุ่มชาติพันธุ์ ชายขอบ และแรงงานข้ามชาติ ในพื้นที่รับผิดชอบ ได้แก่ ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา“แม่ฟ้าหลวง” (ศศช.) และศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยมอแกน ซึ่งเป็นสถานศึกษาในพื้นที่ดำเนินงานตามแผนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ฉบับที่ 5 (พ.ศ.2559 - 2569) ตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน 282 แห่ง ใน 5 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดแม่ฮ่องสอน จังหวัดตาก จังหวัดน่าน และจังหวัดพังงา ซึ่งเด็กวัยเรียนในพื้นที่ดังกล่าว ยังพบปัญหาภาวะการเจริญเติบโต ดังข้อมูลที่ศูนย์อนามัยกลุ่มชาติพันธุ์ ชายขอบ และแรงงานข้ามชาติ ได้ทำการสำรวจข้อมูลด้านการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม ในพื้นที่โครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดารตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี (กพด.) เทอม 1 ปี 2567 พบว่า เด็กวัยเรียน 6 - 14 ปี สูงดีสมส่วนเพียงร้อยละ 53.82 และพบปัญหาเด็กวัยเรียนมีภาวะเตี้ย ถึงร้อยละ 19.91 และค่อนข้างเตี้ย ร้อยละ 13.80 และยังพบปัญหาเด็กวัยเรียนมีภาวะผอม ร้อยละ 5.16 และค่อนข้างผอม ร้อยละ 6.02
นอกจากนี้ปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่นจัดเป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย ดังนั้น ศูนย์อนามัยกลุ่มชาติพันธุ์ ชายขอบ และแรงงานข้ามชาติ ในฐานะหน่วยงานร่วมสนองโครงการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมตามแนวทางโครงการพระราชดำริ และโครงการเฉลิมพระเกียรติ จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมโภชนาการ และสุขภาพอนามัยเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร (กพด.) ประจำปีงบประมาณ 2568 เพื่อส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร มีภาวะโภชนาการที่ดี มีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี พร้อมเรียนรู้กับสิ่งใหม่ๆ ตลอดเวลา รวมทั้งเพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับเพศศึกษา
พื้นที่ ศศช จำนวน 36 แห่งได้แก่
ศศช.บ้านป่ากล้วย /ศศช.บ้านสามสบบน /ศศช.บ้านนาฮ่องใต้ /ศศช.บ้านสบจอก
/ศศช.บ้านโป่งขนุน /ศศช.บ้านแม่นิงกลาง /ศศช.บ้านแม่นิงใน /ศศช.บ้านสบแม่สะต๊อบ
ศศช.บ้านสะมอจาล่าง/ศศช.บ้านสะมอจาบน/ศศช.บ้านแม่จุมสาม/ศศช.บ้านขุนแม่นาย
/ศศช.บ้านห้วยทรายเหลือง/ศศช.บ้านสบผาหลวง/ศศช.บ้านโป่งสะแยน
ศศช.บ้านแม่ขอมใต้/ศศช.บ้านสันปูเลย/ศศช.บ้านแม่แฮใน/ศศช.บ้านเซโดซา/ศศช.บ้านแม่ปิคี/ศศช.บ้านกองบอด/ศศช.บ้านกองบอดใต้
ศศช.บ้านอมสูง/ศศช.บ้านแม่แอบ/ศศช.บ้านแม่แอบใน/ศศช.บ้านเคาะท่า/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกเก่า/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกใหม่/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกใต้
ศศช.บ้านแม่ป๊อก/ศศช.บ้านห้วยหวาย/ศศช.บ้านห้วยวอก/ศศช.บ้านมืดหลอง/ศศช.บ้านถวน/ศศช.บ้านแม่ขี้มูกน้อย/ศศช.บ้านอมแรด
