หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่เพื่อประชาชนด้อยโอกาสในเขตท้องถิ่นทุรกันดาร

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงห่วงใยในสุขภาพอนามัยของราษฎร จึงโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินงานโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทาน ดังนั้นเพื่อให้การดำเนินงาน “โครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” เป็นไปตามพระราชประสงค์ สำนักพระราชวังจึงมีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการ โครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ขึ้น ตั้งแต่ วันที่ ๐๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๔๑ และมีคำสั่งแต่งตั้งต่อเนื่องมาจนปัจจุบัน 

คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เล็งเห็นถึงการพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรในชนบทห่างไกล ซึ่งสภาวะสุขภาพช่องปากนั้นเป็นปัจจัยอย่างหนึ่งที่สำคัญต่อคุณภาพในการดำรงชีวิต ดังนั้นเพื่อสนองตามพระราชประสงค์ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล จึงได้จัดหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ เพื่อให้การรักษาแก่นักเรียนและประชาชนตามพื้นที่ที่อยู่ในโครงการพระราชดำริของพระองค์ท่านเป็นครั้งคราว

เมื่อวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐ ณ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านเรดาร์ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ทันตแพทย์สมศักดิ์ จักรไพวงศ์ คณบดีคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ในขณะนั้น กราบบังคมทูล ขอพระราชานุญาตถวายหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อถวายงานตามพระราชประสงค์ในการดูแลสุขภาพช่องปากของนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนและโรงเรียนในโครงการพระราชดำริฯ รวมทั้งประชาชนในถิ่นทุรกันดารและผู้ด้อยโอกาส เพื่อให้เกิดทันตสุขภาวะที่ดี

ต่อมาในวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๔๑ พระองค์ท่านได้ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทาน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ขึ้นตามคำสั่งสำนักพระราชวังที่ ๑๒๕/๒๕๔๑ ลงวันที่ ๑๗ เมษายน ๒๕๔๑ และทรงโปรดเกล้าให้ใช้ตราสัญลักษณ์สำนักงานโครงการส่วนพระองค์ ให้เป็นตราสัญลักษณ์ประจำหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ นับว่าเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างสูงสุดแก่ชาวคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ประชุมสภามหาวิทยาลัย ครั้งที่ ๔๑๑ ได้อนุมัติโครงสร้างใหม่ของคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยยกระดับหน่วยทันตกรรมพระราชทานและทันตกรรมเคลื่อนที่ ขึ้นเป็น  “ ศูนย์ทันตกรรมพระราชทานและทันตกรรมเคลื่อนที่ ”  เนื่องจากมีการปฏิบัติงานตามพันธกิจที่ได้รับมอบหมายทั้งจากคณะกรรมการโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ และจากมหาวิทยาลัยมหิดล รวมทั้งเป็นศูนย์ประสานงานข้อมูลโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

และในวันที่ ๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ สำนักราชเลขาธิการ ได้มีหนังสือ ที่ รล ๐๐๑๐/๑๐๑๔ ถึง อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล มีความแจ้งว่า สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระราชทานพระราชานุญาตให้ใช้ชื่อ ศูนย์ทันตกรรมพระราชทาน คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ว่า “ศูนย์ทันตกรรมพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี”

หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ บ้านปางหินฝน