สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี (เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี)  ทรงเริ่มงานพัฒนาเด็กและเยาวชนตั้งแต่พุทธศักราช 2523 และได้ทรงงานต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน  ด้วยมีพระราชประสงค์ที่จะให้เด็กและเยาวชนของชาติที่ยังขาดโอกาส อาจเนื่องด้วยความแตกต่างทางภูมิศาสตร์ สังคม และวัฒนธรรม ได้มีโอกาสเข้าถึงความมั่นคงทางอาหารและโภชนาการ มีสุขภาพแข็งแรง ได้รับการศึกษาอย่างมีคุณภาพ สามารถพัฒนาตนเองให้เป็นคนดี พึ่งตนเองและช่วยเหลือพัฒนาชุมชน ให้ทุกคนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น 

     ในครั้งนั้นทรงเริ่มด้วยการทดลองในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 3 โรงเรียน เมื่อวันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2523 เรียกกันว่า โครงการอาหารกลางวันผักสวนครัว เมื่อประสบผลดีพอควร ใน พ.ศ. 2524 จึงทรงขยายงานไปในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนทั่วประเทศ และใช้ชื่อว่าโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน

     จากที่ทรงพยายามแก้ไขปัญหานักเรียนขาดอาหารในวันนั้น จนถึงวันนี้งานพัฒนาของพระองค์ได้กลายเป็นรูปแบบของการพัฒนาเด็กและเยาวชนแบบองค์รวม นั่นคือเด็กและเยาวชนได้พัฒนาศักยภาพของตนเองอย่างสมดุลทั้งด้านพุทธิศึกษา จริยศึกษา หัตถศึกษา และพลศึกษา โดยการทำงานนั้นต้องอาศัยศาสตร์หลากหลายสาขาบูรณาการกัน ทั้งในด้านอาหาร โภชนาการ สุขภาพอนามัย การศึกษา การงานอาชีพ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมท้องถิ่น กลุ่มบุคคลเป้าหมายจากเดิมที่มีเพียงเด็กวัยเรียนก็ได้ขยายให้ครอบคลุมทั้งเด็กเล็กจนถึงทารกในครรภ์มารดา และเด็กวัยรุ่นในระดับมัธยมศึกษาด้วย

• ศศช.บ้านป่ากล้วย /ศศช.บ้านสามสบบน /ศศช.บ้านนาฮ่องใต้ /ศศช.บ้านสบจอก
  /ศศช.บ้านโป่งขนุน /ศศช.บ้านแม่นิงกลาง /ศศช.บ้านแม่นิงใน /ศศช.บ้านสบแม่สะต๊อบ

• ศศช.บ้านสะมอจาล่าง/ศศช.บ้านสะมอจาบน/ศศช.บ้านแม่จุมสาม/ศศช.บ้านขุนแม่นาย
  /ศศช.บ้านห้วยทรายเหลือง/ศศช.บ้านสบผาหลวง/ศศช.บ้านโป่งสะแยน

• ศศช.บ้านแม่ขอมใต้/ศศช.บ้านสันปูเลย/ศศช.บ้านแม่แฮใน/ศศช.บ้านเซโดซา/ศศช.บ้านแม่ปิคี/ศศช.บ้านกองบอด/ศศช.บ้านกองบอดใต้

• ศศช.บ้านอมสูง/ศศช.บ้านแม่แอบ/ศศช.บ้านแม่แอบใน/ศศช.บ้านเคาะท่า/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกเก่า/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกใหม่/ศศช.บ้านกิ่วสะแวกใต้

• ศศช.บ้านแม่ป๊อก/ศศช.บ้านห้วยหวาย/ศศช.บ้านห้วยวอก/ศศช.บ้านมืดหลอง/ศศช.บ้านถวน/ศศช.บ้านแม่ขี้มูกน้อย/ศศช.บ้านอมแรด