โครงการสร้างป่าสร้างรายได้ ตามพระราชดำริ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

              1. วิเคราะห์พื้นที่เลือกชนิดพืชและรูปแบบในการปลูก
เลือกชนิดพืชปลูกของโครงการสร้างป่า สร้างรายได้ ต้องคำนึงถึงสภาพสังคมพืชเดิม ปลูกพืชให้เหมาะสม เช่น สภาพเดิมเป็นป่าเต็งรัง ควรปลูก

• • ไม้เรือนยอดชั้นบน

    • ไม้ป่า เช่น ยาง เต็ง รัง ประดู่ แดง พะยอม เป็นต้น

    • ไม้เกษตร/เศรษฐกิจ เช่น ขนุน มะม่วง มะขาม ลำไย เป็นต้น

• • ไม้เรือนยอดชั้นรอง

    • ไม้ป่า เช่น มะขามป้อม สมอไทย ตะแบก มะกอกป่า สะเดา เพกา เป็นต้น

    • ไม้เกษตร/เศรษฐกิจ เช่น ไผ่เลี้ยง ไผ่บง พุทรา แค มะรุม เป็นต้น

• • ไม้พุ่ม

    • ไม้ป่า เช่น ผักหวานป่า ปรง มะเม่า เหมือดโลด แสลงใจ เป็นต้น

    • ไม้เกษตร/เศรษฐกิจ เช่น หม่อน ชะอม กล้วย น้อยหน่า มะละกอ ดีปลี เป็นต้น

• • ไม้ผิวดิน

    • ไม้ป่า เช่น กลอย บุก มันป่า เอื้องหมายนา กวาวเครือ ย่านาง เป็นต้น

    • ไม้เกษตร/เศรษฐกิจ เช่น ไพล กระชาย ขมิ้น ขิง ข่า มันเทศ เป็นต้น

รูปแบบการปลูกป่า ต้องสอดคล้องตามสภาพภูมิประเทศ รวมทั้งความถี่ในการปลูกต้องเหมาะสมกับธรรมชาติของพืชแต่ละชนิด เช่น

• • การปลูกตามพื้นที่ราบ

    • ปลูกเป็นแถวเป็นแนวเป็นแถบ สลับกันระหว่างเรือนยอดชั้นบน ชั้นรอง ไม้พุ่มและไม้ผิวดิน

    • ปลูกแบบสมรม สลับกันไปเป็นกลุ่มๆ ทั้งเรือนยอดชั้นบน ชั้นรอง ไม้พุ่มและไม้ผิวดิน

• • การปลูกในพื้นที่ลาดชัน

    • ปลูกตามแนวระดับเส้นลาดชัน สลับกันระหว่างเรือนยอดชั้นบน ชั้นรอง ไม้พุ่มและไม้ผิวดิน

    • ปลูกแบบสมรม เป็นกลุ่มๆ ทั้งเรือนยอดชั้นบน ชั้นรอง ไม้พุ่มและไม้ผิวดิน

2. สร้างความรู้ ความเข้าใจร่วมกันเกี่ยวกับแนวคิด วิธีการดำเนินงานโครงการ รับสมัครชาวบ้าน มีการรวมกลุ่ม วางแผนการปลูกตามหลักวิชาการ รวมทั้งจดทะเบียนสมาชิกให้ถูกตามกฎหมาย การอบรมให้ความรู้ การศึกษาดูงาน สมาชิกต้องมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน เป็นงานที่หวังผลระยะยาว

3. ส่งเสริมการจำหน่ายและสร้างมูลค่าเพิ่ม ให้มีกิจกรรมที่ผสมผสาน บูรณาการ ต่อยอดจากผลผลิตของโครงการ เช่น การแปรรูป การถนอมอาหาร การตลาด เพื่อให้ชาวบ้านมีรายได้ เป็นต้น

4. สนับสนุนการดำเนินงาน มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องหลายหน่วย เช่น

• • หน่วยหลัก

    • กรมป่าไม้ เป็นพี่เลี้ยงชุมชน 486 แห่ง และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการจัดการพื้นที่ให้สอดคล้องกับกฎระเบียบ พันธุ์ไม้ป่า

    • กรมส่งเสริมการเรียนรู้ เป็นพี่เลี้ยงชุมชน 496 แห่ง และอบรมให้ความรู้ เสริมสร้างจิตสำนึก เพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

• • หน่วยสนับสนุน

    • กรมส่งเสริมการเกษตร ให้คำแนะนำเกี่ยวกับพืชเศรษฐกิจ พันธุ์ไม้เกษตร การแปรรูป

    • กรมพัฒนาที่ดิน ให้คำแนะนำ และสนับสนุนเกี่ยวกับการปรับปรุงบำรุงดิน

    • กรมวิชาการเกษตร ให้คำแนะนำเกี่ยวกับนวัตกรรมต่างๆ

    • กรมการปกครอง อำนวยการ รวมทั้งสนับสนุนงบประมาณในการพัฒนาต่อยอด

    • มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ให้ความรู้และคำแนะนำทางวิชาการ

• • ภาคเอกชน เกี่ยวกับการแปรรูป การตลาด