OEFENING
Ga even voor jezelf na of er veranderingen plaats vinden bij de volgende gebeurtenissen. En welke veranderingen zijn dat dan?
Ik zit een uur op mijn stoel te studeren.
Een paard staat stil met een pak van 100 kg op de rug.
Een fietser stopt met trappen en vertraagt. (En hoe komt dat?)
Een voetbal botst tegen het raam en het raam breekt.
In mijn auto wordt het erg warm als die in de zon staat.
Een waterkoker gaat het water aan de kook brengen.
De kraan Taisun heft 20000 ton op!
Ik strijk een lucifer af en steek een kaars aan.
Ik wrijf met een doek over een plastic staaf en ga met de staaf een blikje aantrekken zonder dat aan te raken.
Ik span een veer op.
Een zendmast maakt verbinding met mijn smartphone.
Deze veranderingen heb je ongetwijfeld gevonden:
chemische verandering, verandering van snelheid, verandering van vorm, verandering van temperatuur, verandering van hoogte, verandering van hoeveelheid straling, elektrische veranderingen.
Je merkt dat bij alle gebeurtenissen hierboven veranderingen plaatvonden.
Soms merk je dat duidelijk. Bijvoorbeeld bij een fietser die vertraagt.
Soms is het minder duidelijk. Bijvoorbeeld bij de chemische veranderingen die plaatsvinden in je lichaam als je iets doet.
Als je "iets doet", als je "moeite doet", dan veroorzaak je een “verandering van toestand”.
We vonden alvast de volgende "veranderingen van toestand":
verandering van snelheid
verandering van temperatuur
verandering van hoogte
verandering van chemische samenstelling
verandering van elektrische lading
verandering van vorm
verandering van hoeveelheid straling
"Verandering van toestand" heeft ALTIJD iets te maken met krachten!
OEFENING
"Verandering van toestand" heeft ALTIJD iets te maken met krachten! Denk even na over de volgende gebeurtenissen. Welke krachten spelen hier de hoofdrol?
Ik druk een veer in.
Een kraan heft een last op.
Mijn trui trekt bolletjes piepschuim aan.
Twee koelkastmagneten stoten elkaar af.
Ik vertrek met de auto.
Ik laat me uitbollen op mijn rolschaatsen.
Onder water laat ik een stuk hout los en het stijgt naar de oppervlakte.
Ik mors water en de vloeistof trekt samen.
We merken dat ELKE SOORT KRACHT een verandering kan veroorzaken: de zwaartekracht, magneetkrachten, elektrische krachten, intermoleculaire krachten, veerkracht, de archimedeskracht ...
OEFENING
Welke "veranderingen van toestand" kan je ontdekken in deze animated gif?
De snelheid van helikopter verandert niet.
De hoogte van helikopter verandert ook niet.
De snelheid van de lucht verandert wel!
Er zijn zeker ook chemische veranderingen want de helikopter verbruikt brandstof.
Bovendien zijn er thermische veranderingen want de motor van de helikopter wordt warm.
... VIND JE IN JE WERKBOEK.