4.การออกแบบสร้างวัสดุอุปกรณ์เครื่องมือในการผลิต

โครงงานอาชีพเป็นกิจกรรมทางการศึกษา ที่นำเนื้อหาสาระทางวิชาการงานและอาชีพรวมทั้งวิชาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งโดยตรงและโดยอ้อม ทั้งทางด้านทฤษฎีและปฏิบัติมาจัดเป็นระบบ เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติงานในลักษณะโครงงาน ซึ่งแบ่งออกได้เป็นประเภทโครงงานได้ 4 ประเภทคือ

1. โครงงานประเภทพัฒนาผลงาน

เป็นโครงงานที่เกิดจากการได้ศึกษาเนื้อหาวิชาการงานและอาชีพ หรือวิชาสามัญต่าง ๆ แล้วนำมาปรับปรุงและพัฒนาให้สอดคล้องกับแนวทางทฤษฎีหรือหลักวิชาดังกล่าว เช่น เมื่อได้ศึกษาเรื่องสมุนไพร ก็อาจทำโครงงานการใช้ยาปราบศัตรูพืชด้วยสมุนไพร กำจัดเพลี้ย หนอน ฯลฯ เมื่อได้ศึกษาเรื่องการถนอมอาหารก็อาจทำโครงงานการแปรรูปผลผลิต เช่นการทำผักดอง การทำไส้กรอก ฯลฯ เมื่อได้ศึกษาเรื่องการเลี้ยงปลาก็อาจทำโครงงานการเลี้ยงปลาสวยงาม การทำตู้ปลาจำหน่าย เป็นต้น

2. โครงงานประเภทศึกษาค้นคว้าทดลอง

จุดประสงค์สำคัญของโครงงานนี้เพื่อทดลองค้นคว้าเพื่อยืนยันทฤษฎีหรือหลักการ ที่ได้ศึกษามาแล้ว หรือต้องการทราบแนวทางเพิ่มคุณค่าและการใช้ประโยชน์มากขึ้น ก็อาจทำโครงงานต่าง ๆ เช่น การศึกษาสูตรอาหารไก่ตอน การทดลองปลูกพืชในน้ำยา หรือโดยไม่ใช้ดิน การศึกษาขนมอบต่าง ๆ การใช้ฮอร์โมนกับกิ่งกุหลาบ เป็นต้น

3. โครงงานประเภทสิ่งประดิษฐ์

เป็นโครงงานที่เกิดขึ้นหลังจากได้ศึกษาทฤษฎี หรือพบเห็นผลงานของผู้อื่นมาแล้ว เกิดความคิดสร้างสรรค์ที่จะพัฒนาต่อไปจึงประดิษฐ์คิดค้นให้สามารถใช้ ประโยชน์ได้ดียิ่งขึ้น หรือเพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย เช่น โครงงานที่เกี่ยวกับการประดิษฐ์หัวฉีดพ่นน้ำในแปลงปลูกผัก การประดิษฐ์ของชำร่วย การประดิษฐ์เครื่องรับวิทยุ การออกแบเสื้อผ้าชายหญิง เป็นต้น

4. โครงงานประเภทสำรวจข้อมูล

จุดประสงค์ที่สำคัญคือเพื่อนำข้อมูลมาใช้ประโยชน์ในการพัฒนาปรับปรุงหรือ ส่งเสริมให้ผลผลิตหรือผลงานมีคุณภาพหรือคุณค่ามากยิ่งขึ้น หรือเพื่อให้ทันต่อเหตุการณ์ยิ่งขึ้น เช่นโครงงานที่เกี่ยวกับการสำรวจราคาผลผลิตทางกาเกษตรในท้องถิ่น การสำรวจแหล่งวิชาการและสถานประกอบการในท้องถิ่น การสำรวจความต้องการของผู้บริโภค การสำรวจงานบริการในท้องถิ่น เป็นต้น