ความฉลาดทางดิจิทัล

 1. อัตลักษณ์ดิจิทัล (digital identity) คือ  ความสามารถในการสร้าง และจัดการตัวตนออนไลน์ของผู้ใช้งาน การรับรู้ตัวบุคคลในสื่อออนไลน์และการมีส่วนร่วมในการจัดการผลกระทบที่เกิดขึ้นจากสื่อออนไลน์ ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย การเป็นพลเมืองดิจิทัล (digitalcitizen) การเป็นผู้มีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์ดิจิทัล(digital co-creator) และการเป็นผู้ประกอบการดิจิทัล(digital entrepreneur)    

2. การใช้ดิจิทัล (digital use) คือ ความสามารถในการใช้อุปกรณ์ดิจิทัลและสื่อดิจิทัล รวมทั้งการควบคุมการใช้งานเพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างชีวิตออนไลน์และออฟไลน์   และการมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นผ่านชุมชนออนไลน์ ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย  เวลาในการใช้อุปกรณ์ดิจิทัล (screen time) สุขภาวะดิจิทัล (digital health) และการมีส่วนร่วมในชุมชน (community participation) 

3. ความปลอดภัยดิจิทัล(digital safety)คือ   ความสามารถในการบริหารจัดการความเสี่ยงในโลกออนไลน์ เพื่อหลีกเลี่ยงและลดความเสี่ยงในการใช้งานสื่อดิจิทัล เช่น   การถูกกลั่นแกล้งทางอินเทอร์เน็ต การนำาเสนอเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมหรือมีความรุนแรง และการเผยแพร่ภาพอนาจารในเว็บไซต์ เป็นต้น ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วยพฤติกรรมที่มีความเสี่ยง (behavioral rink)    เนื้อหาที่มีความเสี่ยง (content rink)    และการติดต่อที่มีความเสี่ยง (contract rink) 

4.  การรักษาความปลอดภัยดิจิทัล(digitalsecurity) คือ   ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีและสื่อดิจิทัลในการรักษาความปลอดภัยที่เหมาะสมสำหรับการปกป้องข้อมูลของตนเอง และการตรวจสอบการคุกคามในโลกออนไลน์ เช่น   การโจรกรรมข้อมูล และหลอกลวง เป็นต้น ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย การปกปิดรหัสผ่าน(password protection) การรักษาความปลอดภัยในอินเทอร์เน็ต (internet security) และการรักษาความปลอดภัยในโทรศัพท์เคลื่อนที่ (mobile security)

5.  ความฉลาดทางอารมณ์ดิจิทัล  (digitalemotional intelligence) คือ ความสามารถในการเอาใจใส่และเห็นอกเห็นใจผู้อื่นในการใช้สื่อดิจิทัล รวมถึงการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีทางด้านอารมณ์และสังคมกับผู้ใช้งานออนไลน์อื่น ๆ  ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย  การเอาใจใส่ (empathy) การควบคุมอารมณ์ (emotionalregulation) และการตระหนักถึงอารมณ์และสังคม (socialand emotional awareness)

6) กํารสื่อสํารดิจิทัล(digital communication) คือ ความสามารถในการสื่อสาร และการทำงานร่วมกับผู้อื่นผ่านเทคโนโลยีและสื่อดิจิทัล รวมไปถึงการไม่ทิ้งร่องรอยการกระทำต่าง ๆ  ของตนเองในสื่อดิจิทัล ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย การทิ้งร่องรอยดิจิทัล (digital footprint) การสื่อสารออนไลน์ (online communication) และการร่วมมือออนไลน์ (online collaboration)

7) การรู้เท่ําทันดิจิทัล(digital literacy) คือ   ความสามารถในการค้นหา การใช้ประโยชน์ การประเมินการสร้างเนื้อหา และการแบ่งปัน รวมถึงการคิดอย่างมีวิจารณญาณในการใช้สื่อดิจิทัล ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วยการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (critical thinking) การสร้างเนื้อหา (content creation) และการคิดเชิงคำนวณอย่างมีระบบ (computational thinking)  

8) สิทธิดิจิทัล(digital rights) คือ   ความสามารถในการเข้าใจ การรักษาสิทธิส่วนบุคคลตามสิทธิทางกฎหมายรวมทั้งทรัพย์สินทางปัญญา และเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นผ่านสื่อดิจิทัล ซึ่งในทักษะนี้ประกอบด้วย ความเป็นส่วนตัว (privacy) สิทธิทรัพย์สินทางปัญญา (intellectual property rights) และเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น (freedom of speech)

1) ทักษะการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง (digitalcitizen identity) คือ   ความสามารถในการสร้างและการจัดการอัตลักษณ์ที่ดีของตนเองทั้งในโลกออนไลน์และโลกความจริง เช่น    เด็กแสดงความสามารถพิเศษของตนเองในการร้องเพลงหรือสอนแต่งหน้าผ่านเฟสบุ๊กหรือยูทูบเป็นต้น

2)  ทักษะการจัดการเวลาหน้าจอ (screen time management) คือ   ความสามารถในการบริหารเวลาการใช้อุปกรณ์ดิจิทัล และความสามารถในใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัลที่หลากหลายในเวลาเดียวกันได้ เช่น   เด็กสามารถใช้โทรศัพท์สมาร์ทโฟนเพื่อการชมการ์ตูนในยูทูบ และในขณะเดียวกันใช้แท็บเล็ตเพื่อการค้นหาข้อมูล เป็นต้น

3) ทักษะการจัดการกับการคุกคามบนโลกออนไลน์ (cyberbullying management) คือ   ความสามารถในการป้องกันจากการคุกคามหรือข่มขู่บนโลกออนไลน์ได้อย่างชาญฉลาด เช่น    เด็กสามารถรู้เท่าทันภัยที่มาจากสื่อออนไลน์ โดยไม่บอกข้อมูลส่วนตัวที่สำคัญให้กับบุคคลที่ไม่รู้จักในโลกออนไลน์ เป็นต้น

4)  ทักษะการจัดการความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ (cybersecurity management) คือ   ความสามารถในการป้องกันข้อมูลด้วยการสร้างระบบความปลอดภัยที่เข้มแข็งและป้องกันการโจรกรรมข้อมูลหรือการโจมตีออนไลน์ได้ เช่น   เด็กสามารถใช้รหัสผ่านในการเข้าใช้งานคอมพิวเตอร์หรือแท็บเล็ต เพื่อการเข้าถึงข้อมูลในสื่อออนไลน์ได้ เป็นต้น

5)  ทักษะการจัดการความเป็นส่วนตัว (privacymanagement) คือ   ความสามารถในการบริหารจัดการข้อมูลส่วนตัว เพื่อป้องกันการถูกรบกวนจากผู้อื่น เช่น   เด็กสามารถเลือกรับและปฎิเสธข้อมูลหรือเพื่อนในสื่อออนไลน์ได้ เป็นต้น6)  ทักษะกํารคิดอย่ํางมีวิจํารณญําณ (criticalthinking) คือ   ความสามารถในการวิเคราะห์หรือแยกแยะระหว่างข้อมูลที่ถูกต้องและข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง รวมถึงข้อมูลที่มีเนื้อหาที่สร้างสรรค์และข้อมูลที่เข้าข่ายอันตรายได้เช่น   เด็กสามารถบอกประโยชน์และโทษของการชมการ์ตูนหรือเกมออนไลน์ได้ เป็นต้น

7)  ทักษะการจัดการข้อมูลที่เป็นร่องรอยบนโลกออนไลน์ (digital footprints) คือ   ความสามารถในการจัดการข้อมูลที่ไม่ทิ้งร่องรอยไว้บนโลกออนไลน์ รวมทั้งการเข้าใจผลลัพธ์หรือผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งาน เช่น   เด็กสามารถลบข้อมูลที่ไม่ต้องการเปิดเผยให้กับบุคคลอื่นในสื่อออนไลน์ได้ เป็นต้น

8) ทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีจริยธรรม (digital empathy) คือ   ความสามารถในการใช้งานอย่างปลอดภัยและสร้างสรรค์ รวมไปถึงการใช้สื่อดิจิทัลอย่างมีจริยธรรมต่อตนเองและผู้อื่น เช่น   เด็กสามารถแสดงความรู้สึกหรือความคิดเห็นในสื่อออนไลน์ โดยใช้ข้อความที่มีภาษาสุภาพ เป็นต้น