Willem de Vlaming
mei 2024
Bescherming van de vrijheid gaat over het beschermen van de rechten en vrijheden van minderheden en individuen. Bescherming bieden tegen groepsdruk, tirannie door de meerderheid, en ‘de wil van het volk’.
Exceptionalisme is de overtuiging dat de eigen groep (volk) uitzonderlijk goed is in vergelijking met andere groepen. Het vermeende buitengewone karakter kan gebruikt worden om een bestaande uitzonderingspositie van de eigen groep (wij) te verdedigen en achterstelling van anderen (zij) te legitimeren.
Exceptionalisme heeft een heel lange geschiedenis --- van de vroege mensheid, tot in de moderne tijd --- en was een belangrijke aanjager voor achterstelling, uitbuiting, vervolging, strijd, oorlog en uitroeiing.
Zij die, onder het mom van concepten als: ‘volk’, ‘de wil van het volk’, ‘volksaard’ en ‘eigen volk eerst’ [of andere vormen van exceptionalisme], individuen en groepen rechten wil ontnemen,‘wij-zij’ tegenstellingen cultiveren, en zondebokken aanwijzen — verdienen wat mij betreft geen invloed of macht.
Zij die de instituties van de open samenleving en democratische rechtsstaat niet willen beschermen, verbeteren en versterken — verdienen wat mij betreft geen invloed of macht.
Zij die in de confrontatie met andersdenkenden en dragers van de democratische rechtsstaat en open samenleving, veelvuldig en systematisch gebruik maken: van verdachtmaking, intimidatie, het mobiliseren van ‘volkswoede’, en het vergroten van wij-zij tegenstellingen — verdienen wat mij betreft geen invloed of macht.
Zij die in de discussie met andersdenkenden en tegenstanders veelvuldig en systematisch gebruik maken van: emotionele manipulatie, op de man spelen, standpunten verdraaien, stropoppen, valse dilemma’s en vergelijkingen, ‘whataboutismes’ — verdienen wat mij betreft geen invloed of macht.
Exceptionalisme en populistische retoriek gaan vaak hand in hand:
‘Wij het Volk' monopoliseren: zichzelf neerzetten als de enige ware vertegenwoordiger van ‘het volk’ en ‘de wil van het volk’.
Volksvijanden aanwijzen: anderen (personen, groepen, beroepsgroepen en instituties) neerzetten als de vijanden van ‘het volk’, ‘de volksaard’, en de ‘wil van het volk’.
Emotionele manipulatie: angst, woede en frustratie aanwakkeren en gebruiken om ‘het volk’ te mobiliseren.
Zondebokken aanwijzen: Makkelijk herkenbare groepen als zondebok neerzetten.
Verbale aanvallen en intimidatie van de 'anderen'.
Drogredeneringen gebruiken, zoals: valse tegenstellingen, standpunten verdraaien, stropoppen, ad hominem, valse dilemma’s en vergelijkingen, en ‘whataboutismes’, et cetera.
Wij-Zij en Zwart-Wit denken aanwakkeren: complexiteit reduceren tot platte tegenstellingen & schuldvragen.
Herhaling van standpunten en vooroordelen, ter bevordering van acceptatie, ook zonder deugdelijk bewijs of argumentatie.
"A democracy is, [...], an attempt to make the majority of one’s citizens look respectfully at the minorities." A. J. Ayer
Exceptionalisme is dodelijk
---
Racisme is een bekende vorm van exceptionalisme, een andere vorm is etnicisme
Etnicisme verwijst naar discriminatie, vooroordelen of vijandigheid tegenover een persoon of groep op basis van hun etnische achtergrond. Het houdt in dat iemand negatief wordt beoordeeld of behandeld omdat ze behoren tot een bepaalde etnische groep, cultuur of nationale identiteit. Dit kan zich uiten in uitsluiting, stereotypering of oneerlijke behandeling, zowel op individueel als op systemisch niveau.