Wat is er gebeurd?

Het Arco dossier is een heel complex kluwen geworden. Kort samengevat en simpel gesteld zit het als volgt.

Over de periode 1960 tot 2008 werden door BAC, Bacob, DVV, VDK, Dexia en andere instellingen coöperatieve deelbewijzen verkocht van Arco (en zusterorganisaties). De kopers waren gewone mensen, zoals u en ik, die te horen kregen dat de formule even veilig was als een spaarboekje, risicoloos, maar dat er een goede en vaste rente op te krijgen was. Bij inschrijving konden deelnemers ook rekenen op gunsttarieven voor bankdiensten, verzekeringen, brandstof, reizen, en nog meer goederen of diensten bij de BAC, Bacob, Dexia, DVV, Texaco, Standaard boekhandel, Ultra Montes, enzovoort. Als je deelbewijzen kocht, kreeg je nog vele andere voordelen, zoals gratis juridisch advies. In ruil stond jouw spaargeld dan wat langer vast, het kon bijvoorbeeld maar gedurende enkele maanden per jaar terug opgevraagd worden. En we noemen het expliciet spaargeld, omdat veel spaarders van hun bankdirecteur of aan het loket te horen kregen dat het interessanter was om dat spaargeld af te halen en er coöperatieve deelbewijzen mee te kopen.

Dit systeem liep lange tijd goed, en deelnemers kregen jaarlijks hun deelname in de winst (jaarlijks 4,25%) bij op hun wachtrekening. Die winst werd niet uitbetaald, maar omgezet in meer coöperatieve deelbewijzen.

Maar tijdens de financiële crisissen van 2008 en 2011 kwamen er enkele heikele punten naar boven. Dexia ging uiteindelijk over kop, en Arco werd meegesleurd. Meer dan 800.000 coöperanten verloren samen 60 miljard Belgische frank, of 1,5 miljard euro. De veilige formule bleek dan toch niet zo veilig te zijn geweest. Het bleek dat het ACW een financiële melkkoe had gemaakt van Arco, en extra risico's had genomen met het spaargeld van haar onbewuste coöperanten om zelf nog meer winst te kunnen maken. Maar daar hadden het ACW noch Arco niet over gecommuniceerd met de mensen die coöperatieve deelbewijzen hadden gekocht. Al hun spaarcenten zouden verloren gaan, zonder dat ze wisten hoe de vork precies aan de steel zat. De bedragen die coöperanten kwijtspeelden, varieren van een paar honderd euro tot meerdere tienduizenden euro's, zoals bij verschillende grotere gezinnen. Vermoedelijk verloren de meeste gedupeerden een bedrag tussen tweeduizend en zesduizend euro.

Toen het onmogelijke zich toch voltrokken had, ging de politiek zich ermee bemoeien. De regering Leterme zou het garantiefonds inschakelen, en daarna ging de regering Michel een taskforce oprichten. Daar is nooit iets van gekomen. Het hoeft ook niemand te verbazen dat de politici niet echt geïnteresseerd zijn om hier werk van te maken: minder dan 1 procent van de gedupeerden liet in de afgelopen jaren van zich horen. Actiegroepen op facebook krijgen maar geen gedupeerden bijeen.

Ook de bemoeienissen door Europa bleken uiteindelijk een slag in het water. Toch hebben ze meerdere jaren aangesleept, om de zaak uiteindelijk geen stap verder te helpen.

En ondertussen mochten de vroegere beheerders van Arco ook nog curator zijn van hun eigen failissement. Ongezien!

Toen bleek dat de oplossing niet vanuit de politiek zou komen, werd alle hoop gesteld op justitie. Deminor kondigde als eerste aan om een zaak aanhangig te maken voor de handelsrechtbank in Brussel, maar kon daarvoor amper 2167 coöperanten bereid vinden om zich in te schrijven. De zaak van Deminor kwam voor in de tweede helft van 2021. Na drie maanden werd de zaak onontvankelijk verklaard begin november 2021. De motivatie van de rechtbank sloeg echt op niks, en Deminor bevroeg daarop de deelnemers over een beroepsprocedure. In januari 2022 is beslist dat het beroep zal worden ingesteld. Dat telt dus enkel voor de coöperanten die zich voor deelname aan de eerste zaak hadden aangemeld. Naar verwachting zal de behandeling van het beroep nog enkele jaren op zich laten wachten. Heel recent, in januari 2022, besloot Deminor om een nieuwe rechtszaak op te starten, tot eind maart 2022 kunnen gedupeerden zich daar nog bij aansluiten. Een lijstje van andere organisaties die werken rond Arco (voor zover ze ons bekend zijn) kan u hier vinden.

De hele zaak sleept inmiddels al meer dan tien jaar aan, en een oplossing is dus nog niet in zicht. Het is zowat een rode draad die doorheen het hele verhaal - en alle aanverwante actiegroepen - van Arco loopt: het lijkt alsof het niemand interesseert op zijn centen terug te krijgen. Dat kan op verschillende manieren verklaard worden. Veel gedupeerden zijn er niet trots op dat ze spaargeld zijn kwijtgeraakt, en willen daar zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan geven. Dat noemen we misplaatste schroom, ze zijn feitelijk gewoon bestolen. Anderen hebben na zoveel jaren alle hoop verloren. Ze zijn wel teleurgesteld, maar willen de zaak achter zich laten en zijn bereid het verlies te slikken. Dat is hun goed recht, maar ze gaan er zich nooit goed bij voelen, en ze tonen zich weinig solidair met de grote groep van gedupeerden. Veel van de oudere coöperanten zijn inmiddels overleden. Je zou dan kunnen denken dat de groep van gedupeerden in feite verkleind is, maar het tegendeel is waar. Vanwege de onvoltooide erfenissen over meerdere erfgenamen, is de groep van belanghebbenden waarschijnlijk aanzienlijk gegroeid.

Eendracht maakt macht, zo luidt ons Belgisch credo. En daar ontbreekt het ons aan om tot een oplossing te komen voor het Arco debacle. Er zijn in ons Belgenlandje machtige belangengroepen en zuilen die niet staan te springen om anderhalf miljard euro terug te betalen aan de rechtmatige eigenaars, ook al hebben ze de middelen daarvoor.

De tegenpartij van gedupeerden stelt niks voor. Facebookgroepen krijgen amper leden bij, voor protestacties of betogingen komt amper volk opdagen, dat is in het verleden bij herhaling gebleken. Het is van het grootste belang dat we er in slagen om alle gedupeerden te verenigen, om als machtig blok (en ook al als potentiële kiezers) toch een gewicht van belang in de schaal te kunnen werpen. Eentje waarmee men wel rekening zal moeten houden.

Natuurlijk is er al geprobeerd om de lijsten van coöperanten op te vragen bij Arco en bij Belfius. Maar die weigeren om die lijsten ter beschikking te stellen vanwege de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming. Een advies daarover dat we bij de Belgische GegevensBeschermingsAuthoriteit vroegen, werd naar Europa doorverwezen. En daar hangt onze vraag, in afwachting van een zinnig antwoord. Hopelijk kan de informatie die u kan terugvinden op deze website u er van overtuigen om zich aan te melden als gedupeerde, om zo samen sterker te staan. Waarvoor dank. En als u dat wenst, kan u zich ook aanmelden voor deelname aan een rechtszaak. Het zal zo ongeveer de laatste kans zijn die u krijgt vooraleer alles verjaard is. Grijp ze!

Meer achtergondinformatie kan u lezen in een boek van Peter Dedecker. Je kan het hier vinden, gratis.

Er is ook een korter artikel van Yannick Verdyck. Dat leest u hier.