NFT 001
Staketsels '84 / Part 1
NL-centrum Amsterdam 1984
Staketsels '84 / Part 1
NL-centrum Amsterdam 1984
Staketsels '84 / Part 1
In September 1982, extremists from Lebanon staged a massacre in the Palestinian refugee camps of Sabra and Shalita. It took the lives of thousands of victims. The Israeli army was an eyewitness to the massacre, but deliberately looked the other way. It made a big impression on Antoon Versteegde who had been touring the Mediterranean in a camper van for nine months at that time. When he returned home a few months later, he embarked on the Staketsel project in which he artfully designed 36 tents, made of bamboo sticks, covered with agricultural foil, cardboard boxes and textile patches, which he partly painted with leftovers of lacquer paint. On a number of sides he painted a kind of self-portraits, reflections of his body as a proud inhabitant of such a fragile shelter. In 1984 he exhibited this project at eight locations in the Netherlands.
In september 1982 richtten extremisten uit Libanon een slachting aan in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shalita. Het kostte aan duizenden slachtoffers het leven. Het Israëlische leger was ooggetuige van het bloedbad, maar keek bewust de andere kant op. Het maakte veel indruk op Antoon Versteegde die op dat moment al negen maanden ronde de Middellandse Zee trok in een kampeerbus. Toen hij een paar maanden later weer thuis was, begon hij aan het Staketsel-project waarbij hij op kunstzinnige wijze vorm gaf aan 36 tenten, gemaakt van bamboestokken, bekleed met landbouwfolie, kartonnen dozen en textiele lappen die hij deels beschilderde met restpartijen lakverf. Op een aantal zijden schilderde hij een soort zelfportretten, reflecties van zijn lichaam als trotse bewoner van zo'n fragiel onderkomen. In 1984 exposeerde hij dit project op acht plaatsen in Nederland.
Half mei 1984 hoopt Antoon Versteegde te kunnen starten met een totaalproject, wat in Amsterdam zal plaatsvinden en wellicht van daaruit een vervolg krijgt door de rest van het land. Dit beeldend gebeuren, dat de naam 'STAKETSELS '84' zal krijgen, is in oorsprong gepland als soloproject van de Udense beeldend kunstenaar Antoon Versteegde, die een vorm of kader zocht om tot een expressie te komen waarin hij niet alleen zichzelf kan vinden, maar dat tevens de mogelijkheid biedt om tot tentoonstellen te komen zonder direct afhankelijk te moeten zijn van derden. Zijn gedachten gaan hierbij vooral uit naar spontane buitenexposities. Ter voorbereiding hiervan kwam hij in november '83 in N.L. Centrum. Dit centrum onderscheidt zich van andere plaatsen doordat het niet gericht is op presentatie£ van afgesloten werkresultaten, maar er naar streeft om mensen met verschillende achtergronden, ervaringen en ideeën uit verschillende (vak)richtingen ruimte te geven er hun inhouden tegenover en naast elkaar te plaatsen. Vanuit deze kontakten is besloten de première van STAKETSELS '84 in de grote zaal van N.L. Centrum plaats te laten vinden, en ontstonden verdere ideeën over film, performance en muziek welke verder uitgewerkt worden. Enkele afgestudeerden van de Amsterdamse Filmacademie gaan een film maken ven het project. Vanuit het ruimtelijke gebeuren komt de vraag een geluidsidee van Antoon Versteegde te onderzoeken en verder uit te werken in een muziekworkshop. Het geheel zal een waardig slot moeten vinden in een eindmanifestatie op 30 mei, waarin beeld en geluid in feestelijke harmonie zullen samengaan.
STAKETSELS '84 krijgt als gebeuren gestalte door de bouw van 36 tentvormen die uniform bestaan uit een viervlak van gelijkzijdige driehoeken met zijden van drie meter. De constructies worden vervaardigd van bamboestokken, de zijvlakken worden gedeeltelijk bespannen met plastik, karton en linnen, waarna een gedeeltelijke beschildering volgt.
Parallel hieraan zal de beeldend kunstenaar trachten zijn zien en handelen met behulp van ervaren gitaristen te vertalen in horen en handelen, door op gelijke wijze beeldend als musicerend te werken. Hiertoe is een gitaarvariant ontworpen welke met gescheiden elementen de mogelijkheid creëert om de zes snaren een afzonderlijke klank ruimte te geven in de zaal, waardoor een geluidsarchitectuur kan ontstaan welke op eenzelfde structuur is gebaseerd als de tentvormen. Zoals ook het grondraster van deze ruimteobjecten telkens tot zes te herleiden is, zal ook getracht worden de gitaarsnaren met hun karakteristieke reikwijdten tot een raster te herleiden waarbij slechts één muzikant de beschikking heeft over de afzonderlijke geluidzones. De hieruit voortvloeiende deformatie van het gitaargeluid roept een uiteengereten beeld op van flarden muziek, welk naar idee van de beeldend kunstenaar de benodigde klankkleur geeft aan het ruimteproject. Het ligt in de bedoeling in de laatste week van mei tot enkele uitvoeringen te komen voor publiek.
Te beginnen op 15 mei zal trapsgewijs aan de 36 tentvormen tegelijkertijd worden gebouwd en geschilderd. Vanaf die datum is de ruimte vrij toegankelijk voor publiek, om het gebeuren van meet af aan te kunnen volgen. In de avonduren vindt dan de muziekworkshop plaats. 25 Mei wordt de laatste hand gelegd aan de tentvormen, waarna ze nog tot eind mei in N.L. Centrum te bezichtigen zijn. Alvorens nu het gebeuren in N.L. Centrum te beëindigen is er het idee dit te laten ontaarden in een eindmanifestatie, waartoe we behalve hen die er reeds kwamen kijken, ook hen willen uitnodigen aan wie we dit project opdragen. Een belangrijke drijfveer tot dit gebeuren vormt een associatie met tentenkampen zoals die bewoond worden/werden door bevolkingsgroepen als Zigeuners, Palestijnen, Indianen, Negers, , , We willen hen niet alleen vragen te komen kijken en luisteren, maar om tevens in onze omgeving hun eigen muziek te komen spelen.
De film zal een documentair karakter dragen en dient als uiteindelijk vastlegging van het kunstproject, wat op zich tijdelijk en vergankelijk is. In de 1e fase wordt een nauwkeurige weergave nagestreefd van de ver richtingen van de kunstenaar tijden£ de bouw van de 36 tentvormen in N.L. Centrum. De 2e fase beoogt een verslag te zijn van bevindingen en reacties van publiek en instanties bij verdere spontaan tentoon te stellen tentvormen in stedelijke groenvoorzieningen in het land. De intentie van deze korte uitingen voor een breder publiek ligt in het beproeven van vrije expositiemogelijkheden in Nederland.
Antoon Versteegde (1953) woont en werkt in Uden. Hij genoot zijn beroepsopleiding aan de Koninklijke Akademie voor Kunst en Vormgeving te 's-Hertogenbosch waar hij in 1978 afstudeerde in de richting monumentaal. Aanvankelijk legde hij zich voornamelijk toe op de schilder- kunst. In 1981/82 maakte hij echter een studiereis door Zuid- Europa en Noord-Afrika waardoor zijn standpunt werd gewijzigd. Terug in zijn atelier begon hij beetje bij beetje zijn bevindingen in te passen in zijn werk. Hij besefte geleidelijk aan dat hij op zoek moest gaan naar een directe confrontatie met het publiek, om de heersende tegenstellingen tussen actieve kunst- creatie en passieve kunstconsumptie te kunnen doorbreken. Het ging er hem niet langer om om in z'n eentje artistieke prestaties te leveren waar anderen alleen maar tegenop mochten kijken, of ze het nou snapten of niet. Hij wilde zijn publiek actief bij het scheppingsproces gaan betrekken. Sinds die tijd vervaardigt hij tijdelijke installaties waarvoor de direct betrokkenen en omwonenden een steeds belangrijkere rol zijn gaan spelen. Door ter plekke eigenhandig de kunstwerken op te bouwen wist hij dat publiek te interesseren voor zijn werk en actief bij het creatieve proces te betrekken. Zo ontstond de reeks "Staketsels" waarmee Versteegde in 1984 op een achttal plaatsen in Nederland exposeerde en voor de opbouw telkens een beroep kon doen op vrijwilligers ter plaatse. Hij exposeerde deze installaties achtereenvolgens in Amsterdam, Terschelling, Ravenstein, St.Michielsgestel, Vlissingen, Zundert en 's-Hertogenbosch.