Σύντομη Περιγραφή Μαθημάτων

"Οικολογία και Διαχείριση της Βιοποικιλότητας" 

Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ

Μαθήματα Π.Μ.Σ.

Οικολογία:

Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση των βασικών αρχών της επιστήμης της Οικολογίας, των σημαντικών εννοιών για την κατανόηση της δομής και της λειτουργίας των οικολογικών συστημάτων, των παραγόντων που τα επηρεάζουν αλλά και της εξέλιξής τους στο χρόνο και της κατανομής τους στο χώρο καθώς και οι αλληλεπιδράσεις των ειδών που τα συγκροτούν. Τα παραπάνω, μέσω παραδειγμάτων, χρησιμοποιούνται για την ανάδειξη των τρόπων σχεδιασμού της έρευνας και της διαχείρισης των οικολογικών συστημάτων. 

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Υ

Πρότυπα Βιοποικιλότητας:

Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση των βασικών αρχών της μελέτης των συστατικών της ποικιλότητας και της διατήρησής της. Στα πλαίσια του μαθήματος θα αναπτυχθούν: Η έννοια της βιοποικιλότητας και η σημασία της, τα επίπεδα βιοποικιλότητας, οι μηχανισμοί γέννησής της, κατανομή και εξέλιξη στον χώρο και τον χρόνο, ο ρόλος της βιοποικιλότητας εντός των οργανισμών, μεταξύ των οργανισμών και στις οικοσυστημικές διεργασίες.

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Υ

Βιολογία Διατήρησης:

Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση των βασικών αρχών της επιστήμης της βιολογίας της διατήρησης καλύπτοντας με συνοπτικό τρόπο, το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, από τις στρατηγικές διατήρησης ειδών και εγκαθίδρυσης προστατευόμενων περιοχών έως τα ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης και της αποτελεσματικότητας της χρηματοδότησης για τη διατήρηση της φύσης.

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Υ

Μοριακή και Εξελικτική Οικολογία:

Στόχος του μαθήματος είναι να αναδειχθεί η στενή σχέση οικολογίας και εξέλιξης. Στο πλαίσιο του μαθήματος θα δειχθεί πως τα οικολογικά χαρακτηριστικά και διεργασίες διαμορφώνονται από την εξέλιξη και πως διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στους πληθυσμούς και τις βιοκοινότητες επηρεάζουν την εξελικτική πορεία των οργανισμών στον χώρο και στον χρόνο. Επιπλέον στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή στις αρχές της μοριακής οικολογίας και η εξοικείωση με τα πρωτόκολλα παραγωγής μοριακών δεδομένων και μοριακών δεικτών, αλλά και των υπολογιστικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται κατά την προσέγγιση ερωτημάτων σχετιζόμενων με την οικολογία και την ποικιλότητα των οργανισμών.

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Ε

Εισαγωγή στην R και στην Python:

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τo περιβάλλον της R και της Python. Οι φοιτητές θα εξοικειωθούν με τις βασικές αρχές και λειτουργίες των δυο αυτών εργαλείων με στόχο να μπορούν ανεξάρτητα να σχεδιάσουν κατάλληλα εργαλεία, για την προσέγγιση ερωτημάτων που θα θέσουν στην οικολογική τους έρευνα.

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Ε

Φυσική Γεωγραφία και Κλιματολογία:

Στόχος του μαθήματος είναι α) η μελέτη του συνόλου των φυσικών διεργασιών που συμβαίνουν στην επιφάνεια της γης και διαμορφώνουν τις φυσικές ιδιότητες των τόπων, όπως το ανάγλυφο, το έδαφος, το κλίμα, τις συνθήκες των υδάτων κάθε φυσικής οντότητας (ποτάμια, λίμνες, πηγές, θάλασσα) και β) η κατανόηση της δομής και της συμπεριφοράς του γήινου κλιματικού συστήματος και των συνιστωσών του.

ECTS: 5, Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Ε

Χωρική Ανάλυση με Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών - Τεχνικές Τηλεπισκόπησης:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των τεχνικών ανάλυσης οικολογικών χωρικών δεδομένων σε διαφορετικές κλίμακες. Οι φοιτητές αναμένεται να αποκτήσουν δεξιότητες στην ψηφιοποίηση, διαχείριση χαρτογραφικών αρχείων, ανάλυση ψηφιακών χωρικών δεδομένων, σχεδίαση-κατασκευή-συμπλήρωση χωρικών βάσεων δεδομένων και επεξεργασία-οπτικοποίηση-ταξινόμηση δορυφορικών δεδομένων για την επίλυση οικολογικών ερωτημάτων, όπως η κατανομή της βλάστησης στο τοπίο, οι χωροχρονικές μεταβολές της κλπ.

ECTS: 5 Εξάμηνο: Α, Κατηγορία: Ε

Βιοποικιλότητα της Ελλάδας:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση της οικοσυστημικής ποικιλότητας της Ελλάδας και της χλωρίδας και πανίδας που αυτή υποστηρίζει. Θα παρουσιαστεί η γεωλογική ιστορία της Ελλάδας και ο τρόπος που μαζί με τα φυσιογραφικά της χαρακτηριστικά έχουν διαμορφώσει τη βιοποικιλότητά της. Θα παρουσιαστούν οι βασικοί τύποι οικοσυστημάτων της χώρας, τα πρότυπα κατανομής της χλωριδικής (Πτεριδόφυτα - Σπερματόφυτα), μυκητολογικής και ζωικής ποικιλότητας και θα αναλυθούν θέματα όπως ο ενδημισμός, καθώς και ζητήματα μεθοδολογίας και έρευνας της ποικιλότητας και της βιοσυστηματικής. Τέλος θα παρουσιαστούν εν συντομία, οι προστατευόμενες περιοχές της χώρας.

ECTS: 6,5, Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Υ

Στατιστική και Οικολογική Μοντελοποίηση:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση και η εξοικείωση με τις βασικές μεθόδους στατιστικών αναλύσεων και τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην στατιστική και την οικολογική μοντελοποίηση. Στόχος είναι η απόκτηση της κατάλληλης γνώσης για το σχεδιασμό του στατιστικού πλαισίου που είναι καταλληλότερο για την στατιστική υποστήριξη της διερευνούμενης επιστημονικής υπόθεσης.

ECTS: 6,5 Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Υ

Οικοσυστήματα Επιφανειακών (εσωτερικών) Υδάτων:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών των οικοσυστημάτων των εσωτερικών υδάτων από άποψη δομής, λειτουργίας και διαχείρισης.

ECTS: 5,5 Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Υ

Περιβαλλοντική Νομοθεσία - Περιβάλλον και Διοίκηση:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση του πλαισίου των διεθνών συμφωνιών και των κοινοτικών οδηγιών που σχετίζονται με την πρόσβαση στους βιολογικούς πόρους π.χ. τη συνθήκη της Nagoya, τη σύμβαση CITES, την οδηγία για τα προστατευόμενα είδη και τις προστατευόμενες περιοχές, τη οδηγία για τα νερά κλπ καθώς και την εφαρμογή τους στην Ελλάδα. Θα επιδιωχθεί επικοινωνία με επιστημονικούς φορείς καθώς και Υπουργεία.

ECTS: 3,5 Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Υ

Προσαρμοστικοί Μηχανισμοί Φυτών και Ζώων:

Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των προσαρμογών των φυτικών και των ζωικών οργανισμών στις περιβαλλοντικές παραμέτρους (θερμοκρασία, διαθεσιμότητα νερού, θρεπτικά, κλπ).

ECTS: 4, Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Ε

Περιβαλλοντική Επικοινωνία (περιβαλλοντική εκπαίδευση και πολιτότητα):

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις βασικές μεθόδους που ακολουθούνται στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και στην ενημέρωση - ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα περιβάλλοντος.

ECTS: 4, Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Ε

Ανάλυση Γενετικών και Γενωμικών Δεδομένων:

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τον χειρισμό γενετικών και γενωμικών δεδομένων. Οι φοιτητές θα αποκτήσουν θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση στα πιο κοινά εργαλεία βιοπληροφορικής που χρησιμοποιούνται για να αναλυθούν γενετικά και γενωμικά δεδομένα. Τελικός στόχος είναι η δυνατότητα τους να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μια ανάλυση φυλογένεσης ή πληθυσμιακής γενετικής κατά την προσέγγιση ερωτημάτων σχετικών με την οικολογία και τη βιοποικιλότητα.

ECTS: 4, Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Ε

Περιβαλλοντική Βιοτεχνολογία:

To μάθημα στοχεύει στην απόκτηση εξειδικευμένης γνώσης πάνω στο αντικείμενο και τις μεθοδολογίες της περιβαλλοντικής βιοτεχνολογίας, δηλαδή των βιοτεχνολογικών διεργασιών που ακολουθούνται για την προστασία, την αναβάθμιση και την αποκατάσταση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Τέτοιες εφαρμογές είναι η βιολογική αποκατάσταση ρυπασμένων περιβαλλοντικών υποστρωμάτων (εδαφικών και υδάτινων), η επεξεργασία στερεών και υγρών αποβλήτων, η παραγωγή βιο-καυσίμων (βιοαέριο, βιο-αιθανόλη, βιο-υδρογόνο), εφαρμογές στην γεωργία κ.α. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάλυση της έννοιας του βιοδιυλιστηρίου ως προοπτική παραγωγής προϊόντων με πολύ χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

ECTS: 4, Εξάμηνο: Β, Κατηγορία: Ε

Διατήρηση και Διαχείριση της Βιοποικιλότητας της Ελλάδας:

Στόχος του μαθήματος είναι η εξειδίκευση των εννοιών που αναπτύχθηκαν στο μάθημα της Διαχείρισης Οικοσυστημάτων στις συνθήκες της Ελλάδας. Θα αναλυθούν θέματα όπως α) Κατηγορίες Προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα, β) Η Ελληνική πραγματικότητα, παρούσα κατάσταση, γ) Φορείς διαχείρισης οικολογικά σημαντικών περιοχών, προοπτικές, δ) Διατήρηση εκτός προστατευόμενων περιοχών, ε) Ανάλυση ενδεικτικών περιπτώσεων, στ) Ο ρόλος των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

ECTS: 6, Εξάμηνο: Γ, Κατηγορία: Υ

Υ: Υποχρεωτικό Μάθημα, Ε: Επιλογής Μάθημα