1.Jınısıy jol menen juǵıwshı keselliklerdiń qanday túrleri bar ?
Búgingi kúnge shekem dún’ya boyınsha jigirmadan artıq JJMJK túri anıqlanǵan. Solardan:
Gonoreya keselliginiń jasırın dáwiri shama menen bir hápte dawam etedi. Er adamlarda infekciya uzaq múddet simptomsız ótedi. Onıń belgileri tómendegishe:
Kishi dáretke shıǵıw waqtında qattı awırıwdı seziw.
Organda qıshıw hám ashıwdı seziw.
Tez-tezden hájetke shıǵıw.
Sidik jollarınan sarǵısh-jasıl reńli irińniń bólinip shıǵıwı.
Emlenbegen gonoreya ishki organlardıń buzılıwına hám xronik patologiyaǵa alıp keledi. Kóbinese erkeklik máyekler hám onıń átirapı, hám de urıq kóbiksheleri zıyanlanadı.
Itibar qaratıń! Bul organlardıń asqınlanǵan dárejede (xronik) keselleniwi jınısıy xızmettiń tómenlewi (disfunkciya) hám biypushlıqqa (erkeklik urıqlardıń push bolıwı) alıp keledi.
Bul keselliktiń jasırın dáwiri 3-6 hápteden ibarat. Sonnan keyin infekciya kirgen jerde, kóbinese jınıs organında kishkene jaralar payda boladı. Sifilistiń ekinshi ataması – qattı shankr. Jara awırmaydı, qanamaydı hámde úlkeymeydi. Belgili waqıttan keyin organ átirapındaǵı tamırlar keńeyip baslaydı.
Bul kesellikti tek ǵana baslanǵısh dáwirinde emlewge boladı. Emlenbey júre berse 2-3 aydan keyin keselliktiń ózgerisleri ekinshi basqıshqa ótedi. Bunda:
– denede túrli shıǵıwlardıń payda bolıwı;
– joqarı temperatura;
– bas awırıw;
– tek ǵana jınıs organındaǵı tamırlar emes, al basqada tamırlardıń keńeyiwi;
– ayırım erkeklerdiń shashları túsip baslawı;
– jınıs organında hám anal tesik átirapında kondilomlar payda bolıwı.
Úshinshi dáwirinde – háreket aǵzalarında hám nerv sistemasınıń buzılıwları kelip shıǵadı, ishki organlarda buzılıwlar boladı. Bunıń bári awır aqıbetlerge alıp keledi hám nátiyjede kesellengen adamlardıń tórtten biri óledi.
Sifilis – bul oǵada qáwipli kesellik bolıp esaplanıp, ol bas miydiń zıyanlanıwına, invalid bolıwǵa, aqırında ólimge de alıp keliwi múmkin.
Trixomonoz
Bul, birinshi gezekte biypushlıq, hámledarlıq patologiyası hám soǵan uqsaslarǵa alıp keliwi múmkin bolǵan belgiler formasında awır aqıbetlerge alıp keliwi múmkin. Erkek organizminde trixomonozdıń tiykarǵı jasaw ortalıǵı uretra, prostata bezi hám seminal vazikullar, hayallarda-vagina. Biraq, birinshi márte denege kirgende, trixomonoz hár dayım uretraǵa alıp keledi. Infekciya nawqas yamasa infekciya tasıwshısı menen qatnas qılǵanda jınısıy jol menen ámelge asırıladı. Inkubaciya dáwiri 1-4 hápte.
Keselliktiń jasırın dáwiri 7 kúnnen 1 ayǵa shekem dawam etedi. Belgileri tómendegishe:
· kishi dáretke shıǵıw waqtında qattı awırıwdı seziniw;
· sidik jollarınan iriń aǵıwı;
· jınısıy organ hám onıń átirapında awırıwdı seziniw.
Kesellikti emlemese, máyekler, sidik jollarına, erkektiń násil qaldırıw xızmetine rol oynawshı organlarına keri tásirin tiygizedi. Organizmdegi keyingi ózgerisler nátiyjesinde jınıs organlarınıń háreketi hám islew xızmetiniń buzılıwına alıp keledi.
Adam papilloma virusı
Uzaq waqıt jasırın ótip, kekseygende shıǵıwı múmkin. Bul virus tek ǵana jınısıy qatnas arqalı emes, al awız boslıǵınan da ótiwi múmkin. Er adamlarda jınısıy jol arqalı juǵıwshı awırıwlar papillomalar kórinisinde, geyde bir-eki, geyde kóplegen shıǵıwlar menen xarakterlenedi. Olar denede hám jınıs organında payda boladı.
Kandidoz
Reproduktiv sistemanıń keselleniwi, ol immunitet páseygende yamasa basqa hádden tıs ózgerisler nátiyjesinde payda bolıwı múmkin. Onıń qozdırıwshısı – ashıtqı zamarrıqlar bolıp esaplanadı. Kandidoz er adamlarda simptomsız ótedi.
Geyde jınıs organınıń eń ushında aq zat payda bolıwı múmkin. Kesellik rawajlana berse, teride mayda túyirler (papulalar) payda boladı, olar jarılıp ashıq jaralarǵa aylanadı.
Jınıs organınan kóp muǵdarda aq zatlar shıǵadı, bul óz gezeginde qattı awırıwlarǵa alıp keledi.
Genital gerpes
Ápiwayı gerpes penen zıyanlanǵanda payda boladı. Infekciya uzaq waqıt dawamında jasırın boladı. Birinshi belgileri immunitet páseygende payda bolıwı múmkin.
Bul keselliktiń ayqın belgisi - ol hár jerde: jınıs organında, awız boslıǵında, kózde de júzege keliwi múmkin.
Genital gerpeste bir yamasa kóplegen mayda shar sıyaqlı ishi suw menen tolǵan jara boladı, olar jarılǵanda ashıq jaranı payda etedi. Sol jerleri awırıp, qattı ashıydı. Emlengennen keyin de ápiwayı gerpestiń virusı adam denesinde bir ómirge qaladı.
Bul parazit adam organizmi ushın oǵada qáwipli, sebebi, organizmge kirip onı záhárlep, bakteriyalarǵa qarsı dári-dármaqlarǵa oǵada qarsı tura aladı. Dáriler bul parazitlerge tásir etpeydi. Jasırın dáwiri 1 ay bolıp esaplanadı.
Keyin klinik kórinis payda boladı – bunda sidik jollarınan aq suyıqlıq bólinip shıǵadı. Kishi dáretke shıǵıw waqtında awıradı.
2. JJMJK menen kesellengenniń belgileri qanday boladı ?
– qın, quwıq yamasa juwan ishekten bir túrli ajıralmalar shıǵıwı;
– kishkene dáretke shıqqanda yamasa jınısıy qatnas waqtında awırıw yamasa ashıw;
– erkeklerde máyektiń awırıwı;
–jınısıy aǵzalar yamasa awız átirapında porsıldaq, jara, taspalardıń payda bolıwı yamasa isip ketiwi;
– ısıtpa, bas awırıwı, bulshıq etlerdiń awırıwı hám qabaq, qoltıq yamasa moyın bezleriniń isip ketiwi.
Kópshilik JJMJK túrleriniń belgileri baslanǵısh dáwirde anıq gúzetilmeydi, sonıń ushın JJMJK menen kesellengen adam pútkilley sappa-saw bolıpta kóriniwi múmkin.
JJMJK menen kesellengenlikti anıqlawdıń birden-bir jolı medicinalıq kórikten ótiw hám laboratoriya tekseriwlerin (analiz) ótkeriw esaplanadı. Bazıbir belgiler óz-ózinen joǵalıp ketiwi múmkin, biraq, bul kesellik ótip ketti degeni emes. Kesellikten adam aqırına shekem emlenbese, kesellik adam organizminde qaladı hám basqa adamǵa ótiwi múmkin.
3. JJMJK qanday tarqaladı?
Kópshilik JJMJKler jınısıy qatnas arqalı tarqalıwına qaramastan olardıń bazıları basqa jollar menende juǵıwı múmkin, atap aytqanda:
– nawqaslanǵan adam terisine tiyiw;
– nawqaslanǵan adamnıń qanı, silekeyi, qın ajıralması yamasa erkek sperması sıyaqlı dene suyıqlıqları arqalı;
– isletilgen yamasa nadurıs sterillengen iyne, shpric yamasa medicinalıq ásbaplar arqalı juǵıwı múmkin, eger olar kesellengen dene suyıqlıqlarına tiygen bolsa;
– bazıbir JJMJKler anadan balaǵa hámledarlıq hám tuwıw payıtında ótiwi hám balada qáwipli keselliklerdi keltirip shıǵarıwı múmkin.
4. JJMJK aldın alıwdıń qanday jolları bar ?
JJMJKlerdiń aldın alıwdıń eń jaqsı jolı jınısıy qatnastan saqlanıw esaplanadı, Biraq, JJMJKlerdiń aldın alıw yamasa keselliktiń juǵıw qáwpin kemeyttiriwdiń basqa jollarıda bar:
–tek ǵana sizge sadıq bolǵan adam menen jınısıy turmıs keshiriw;
– birewden kóbirek jınısıy sherigi bolǵan adam menen jınısıy qatnasta bolǵanda hár dayım prezervativten paydalanıw;
– jınısıy turmıstı baslawdı ilajı barınsha keshiktiriwge háreket qılıw, sebebi, jınısıy turmıstı baslaǵanda adam qanshelli jas bolsa, JJMJKlerge beyimlik sonshelli joqarı boladı.
5. JJMJK lerdi dawalawdıń qanday jolları bar ?
Adamlar kóbinese JJMJKti dawalaw ushın medicina xızmetkerlerine múrájat etiwden qorqadı yamasa uyaladı, bolmasa JJMJKlerdiń kópshligin dawalasa boladı.
Kesellengen adam shıpakerge qanshelli erterek múrájat etilse keselliktiń dúzetip bolmaytuǵın aqıbetleri hám JJMJKler tarqalıwınıń aldın alıw sonshellik ańsat boladı.
Xlamidiya, súzek hám sifilis kesellikleri bakterial infekciyalardan kelip shıǵadı hám olardı antibiotikler járdeminde emlew múmkin. Biraq, genital gerpes, hám AIV/AIJS sıyaqlı basqa JJMJKler viruslardan kelip shıǵadı hám bulardı dawalap bolmaydı. Biraq, bazıbir dáriler járdeminde bul keselliklerdiń tásirin jeńilletiw hám belgileriniń payda bolıwın keshiktiriw múmkin. Adam ózin JJMJK penen kesellengenligine gúmanlansa, kesellengenligin medicinalıq kórikten ótip anıqlawı kerek. Bunıń menen ol óziniń hám jınısıy sheriginiń JJMJK penen keselleniwiniń aldın alıwı múmkin.