ชื่อเรื่อง แหล่งเรียนรู้ชุมชน

ชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์

ก่อนจะกล่าวถึงแหล่งเรียนรู้ในชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ขอกล่าวถึงขอบเขตการปกครองส่วนท้องถิ่นก่อน ตำบลมหาสวัสดิ์มีทั้งหมด 7 หมู่บ้าน โดยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 2 ส่วน คือ (1) อยู่ในเขตรับผิดชอบขององค์การบริหารส่วนตำบลมหาสวัสดิ์ ได้แก่ บ้านคลองขวาง หมู่ที่ 3, บ้านโรงหมู หมู่ที่ 4, และบ้านสะพานผัก หมู่ที่ 5 (บางส่วน) และอยู่ในความรับผิดชอบของเทศบาลตำบลปลายบาง (2) อยู่ในความรับผิดชอบของเทศบาลตำบลปลายบาง ได้แก่ บ้านวัดหูช้าง หมู่ที่ 1, บ้านต้นโพธิ์ หมู่ที่ 2, บ้านสะพานผัก หมู่ที่ 5 (บางส่วน), บ้านคลองขื่อขวาง หมูที่ 6, และบ้านวัดโคนอน หมู่ที่ 7

จากการกล่าวขอบเขตการรับผิดชอบของการบริหารส่วนท้องถิ่นข้างต้น อยากจะชี้ให้เห็นว่า ชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์ แม้จะมีการปกครองทั้งองค์การบริหารส่วนตำบลมหาสวัสดิ์ และเทศบาลตำบลปลายบาง แต่แหล่งเรียนรู้ที่อยู่ในพื้นที่ตำบลมหาสวัสดิ์ ประชาชนทั้งส่วนของ อบต. และส่วนของ เทศบาล ก็สามารถมาเรียนรู้ร่วมกันได้ การมีแหล่งเรียนรู้ที่สามารถสร้างเป็นจุดเด่นของตำบลมหาสวัสดิ์ ถือว่าเป็นการแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตให้แก่ประชาชนในชุมชน เพื่อให้คนในชุมชนสามารถรักษาอัตตลักษณ์ความเป็นดั้งเดิมของชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์ได้แบบยั่งยืน

การมีแหล่งเรียนรู้ในพื้นที่ถือว่าเป็นสิ่งที่ดี อย่างน้อยสามารถบอกคนรุ่นหลังได้ว่าชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์ มีอะไรเกิดเกิดขึ้นบ้างในพื้นที่หรือชุมชนของเรา การกล่าวถึงแหล่งเรียนรู้ที่เป็นพื้นที่การทำสวนผัก และการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ คงจะไม่ผิดเพราะชุมชนในพื้นที่ตำบลมหาสวัสดิ์ ประชาชนที่อาศัยอยู่ดั้งเดิมอาศัยการประกอบอาชีพการทำสวนผัก และการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ เป็นอาชีพหลัก การมีแหล่งเรียนรู้ในการทำสวนผัก และการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ จึงเป็นจุดเด่นที่น่าเรียนรู้ในชุมชนตำบลมหาสวัสดิ์

ศูนย์การเรียนรู้อาชีพเศรษฐกิจพอเพียงบ้านสะพานผัก (สวนมะนาว) หมู่ที่ 5 บ้านสะพานผัก ตำบล มหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี โดยมี นายอาทิตย์ เทพบริสุทธิ์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 5 เป็นผู้ดูแลและให้ความรู้ ถือเป็นแหล่งเรียนรู้ดั้งเดิมที่สืบทอดพื้นที่มาจากปู่ย่าตายาย พื้นที่ของแหล่งเรียนส่วนใหญ่เป็นการปลูกพืช เช่น มะนาว ตะไคร้ โหระพา และพืชผักสวนครัวที่สามารถเก็บขายได้ทุกวัน จุดเด่นของศูนย์การเรียนรู้อาชีพเศรษฐกิจพอเพียงบ้านสะพานผัก (สวนมะนาว) หมู่ที่ 5 บ้านสะพานผัก คือ การปลูกพืชผักสวนครัว

ศูนย์การเรียนรู้การเพาะปลูกไม้ดอก (ชวนชม) และการปลูกเมลอน โดยมี นายบรรจง สิทธิน้อย เป็นผู้ดูแลและให้ความรู้อยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 2 ตำบลมหาสวัสดิ์ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ดั้งเดิมศูนย์การเรียนรู้มีเพียงการปลูกและให้ความรู้การเพาะปลูกไม้ดอก (ชวนชม) เป็นหลัก ซึ่งก่อนหน้านี้มีความนิยมปลูกเป็นจำนวนมาก แต่พอความนิยมเรื่องการปลูกชวนชมเริ่มลดลง ศูนย์การเรียนรู้ ฯ จึงเริ่มมีแนวคิดที่จะเปลี่ยนชุมชนเมืองกึ่งชนบทที่สามารถปลูกเมลอนที่มีคุณภาพได้ ศูนย์การเรียนรู้ ฯ จึงได้ศึกษาเรียนรู้และเริ่มปลูกเมลอนที่ประสพความสำเร็จเป็นแห่งแรกในพื้นที่อำเภอบางกรวย และยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์กับวิถีชุมชนคนปลายบางด้วย

กล่าวโดยสรุป แหล่งเรียนรู้ของชุมชนในพื้นที่ตำบลมหาสวัสดิ์ ส่วนมากเป็นแหล่งเรียนรู้ที่การทำการเกษตร คือ การปลูกพืชผักสวนครัว และการปลูกไม้ดอกไม้ประดับ ซึ่งเป็นอาชีพดั้งเดิมของประชาชน และยังมีการเรียนรู้เพิ่มเติมในการปลูกเมลอนในชุมชนเมืองกึ่งชนบทที่มีคุณภาพ

ผู้เขียน นายทวีศักดิ์ นิลกิจ ครู กศน.ตำบลมหาสวัสดิ์