ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี

พิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมือง หรือเรียกว่าแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง เป็นพิธีที่มีมาแต่สมัยโบราณ ของชาวอีสาน ในเทศกาลบุญเดือนสี่ของทุกปี วัดหรือชุมชนใดที่มีความพร้อมในการจัดงานบุญประจำปี มักจะจัดให้มีขบวนแห่พระเวสสันดรเข้าเมือง หรือบางครั้งจะเรียกว่าบุญผะเหวดหรือบุญมหาชาติ

งานบุญผะเหวดเป็น 1 ในประเพณี 12 เดือน หรือ ฮีตสิบสอง ของชาวอีสาน (การทำบุญประเพณี 12 เดือน) โดยพระเพณีนี้จะจัดขึ้นในเดือนที่ 4 ของไทยหรือเดือนมีนาคม โดยกำหนดจัดงานในวันเสาร์และอาทิตย์แรกของเดือนมีนาคมทุกปี ประเพณีบุญผะเหวดหรือบุญเดือนสี่นั้น สะท้อนให้เห็นถึง ความศรัทธา อันแรงกล้าในพระพุทธศาสนา ซึ่งชาวอีสานยึดถือและปฏิบัติกันมาช้านานและอย่างเคร่งครัด เพราะถือว่าเป็นงานบุญใหญ่ที่สุดก็ว่าได้ การจัดงานบุญผะเหวดนั้นอยู่ที่การเทศน์เรื่องพระเวสสันดรชาด หรือเทศน์มหาชาติ มีจำนวนทั้งหมด 13 กัณฑ์ โดยชาวอีสานมีความเชื่อว่าถ้าหากว่าฟังเทศน์ครบทั้งหมดวันเดียว และจัดเตรียมเครื่องคาย (บูชา) ได้ถูกต้อง ก็จะได้เกิดในศาสนาพระอริยเมตไตรย แต่ถ้าหากตั้งเครื่องคาย (บูชา) ไม่ถูกต้อง จะทำให้เกิดอาเพศและสิ่งไม่ดีต่างๆ ตามมา จึงทำให้ทุกคนในหมู่บ้าน ให้ความสำคัญกับงานนี้อย่างมาก โดยจะมาทำพิธีร่วมกันอีกประการหนึ่ง คือ เพื่อระลึกถึงพระเวสสันดร พระโพธิสัตว์ผู้บำเพ็ญเพียรบารมีชาติสุดท้ายของพระองค์ก่อนจะเสวยชาติ และตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในภายหลัง การเตรียมการของ ชาวบ้าน จะรวมตัวกันทำเครื่องตกแต่บูชา ในการประกอบพิธี ก่อนถึงวันงาน และจัดเตรียมสถานที่จะพิธีอัญเชิญ พระเวสสันดรเข้าเมือง สมมุติว่าเป็นเขาคีรีวงกตในตำนาน ที่ประทับของพระเวสสันดรและนางมัทรี ส่วนผู้ที่ไปอัญเชิญ จะประกอบด้วย พระเจ้าสัญชัยผู้ครองเมืองสีวีและพระนางผุสดีมเหสีผู้เป็นบิดา มารดา ชูชก กัณหา ชาลี และบริวาร

อำเภอนาหว้า ได้จัดให้มีพิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมืองในงานนมัสการพระธาตุพระสิทธิ์ บุญเดือนสี่ของดีนาหว้า เป็นประจำทุกปี ในช่วง ระหว่าง ขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือนสี่ ถึง ๑๕ ค่ำเดือน ๕ เพื่อเป็นการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณี ตลอดจนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในแต่ละเผ่า และภูมิปัญญาชาวบ้าน ของอำเภอนาหว้า โดยจัดให้มีกิจกรรมหลากหลายรูปแบบ ได้แก่ การแสดงวิถีชีวิตวัฒนธรรมขนผ่าต่างๆ การแสดงศิลปะพื้นเมือง การออกร้านโดยก่อสร้างเป็นตูบ (ซุ้ม) แสดงและจำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ซึ่งถือว่าเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น ทั้งนี้การจัดงานเป็นการแสดงถึงความรักสมัครสมานสามัคคี และความศรัทธาของพี่น้องประชาชนชาวอำเภอนาหว้า ที่มีต่อองค์พระธาตุประสิทธิ์ ที่เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่'บ้านคู่เมืองอำเภอหว้า เป็นการดำรงไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวอำเภอนาหว้า ที่สืบทอดกันมาให้คงอยู่ตลอดไป อีกทั้งเป็นการเผยแพร่วัฒนธรรมของดีอำเภอนาหว้า ให้ปรากฏแก่สายตาและจารึกในความทรงจำของประชาชนโดยทั่วไป เป็นการแสดงผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้าน และเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของชาวอำเภอนาหว้า และปลูกฝังค่านิยมในการอนุรักษ์ ฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม และ ภูมิปัญญาท้องถิ่นอีกด้วย

อ้างอิงข้อมูล http://www.m-culture.in.th/album/182285