อาชีพท้องถิ่น การทำน้ำยาล้างจาน
ในปัจจุบัน แนวโน้มความต้องการผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดของผู้บริโภคมีมากขึ้น จึงมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดในรูปแบบใหม่ๆ ให้เหมาะสมกับการใช้งาน ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ผลิตภัณฑ์ต่างๆเหล่านี้ จะใช้สารเคีตั้งต้นที่คล้ายๆกัน ในกระบวนการผลิตแต่จะแตกต่างกันในส่วนของสารเติมแต่งต่างๆ ซึ่งล้วนเป็นสารเคมีสังเคราะห์ทั้งสิ้น สารเคมางอย่างก็มีอัตรายต่อร่างกายทั้งในลักษณะของการแพ้อย่างเฉียบพลันหรืออาจสะสมพิษในร่างกายได้
น้ำยาล้างจานมะกรูดนี้ผลิตจากวัตถุดิบทางธรรมชาติ จึงไม่เป็นมลภาวะต่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ถือได้ว่าเป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับการนำภูมิปัญญาชาวบ้าน เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จนเกิดเป็นการพึ่งตนเองของชุมชน การใช้ประโยชน์จากมะกรูดถือเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านมาตั้งแต่สมัยก่อนโดยมะกรูดสามารถใช้ในการดับกลิ่นสาบของโคและกระบือ การไล่แมลงจำพวกมอด แม้กระทั่งการนำมาใช้สระผมหรือการผลิตน้ำยาล้างจานในปัจจุบันน้ำยาล้างจานมะกรูดผลิตจากวัตถุดิบธรรมชาติที่ได้จากครัวเรือนและท้องถิ่น ไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม และวิธีการทำที่ง่ายอีกทั้งยังเป็นการลดค่าใช้จ่ายและต้นทุนให้กับครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง
วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการ"ทำน้ำยาล้างจานเอง"
1. หัวเชื้อน้ำยาล้างจาน N 70 จำนวน 1 กิโลกรัม ซึ่งหาชื้อหัวเชื้อ ทำน้ำยา ได้ที่ร้านค้าเคมีภัณฑ์ทั่วไป
2. ผลไม้หรือสมุนไพรที่มีรสชาติเปรี้ยว อาทิเช่น สับปะรด มะกรูด มะนาว ฯ จำนวน 3 กิโลกรัม
3. เกลือ 1 กิโลกรัม
4. น้ำสะอาด 10 กิโลกรัม
5.ภาชนะก้นเรียบ เช่น กาละมัง ถังสี เป็นต้น
6.ไม้พายควรมีขนาดยาวถึงก้นภาชนะเพื่อจะได้ง่ายต่อการกวน
ขั้นตอนและวิธีการทำ"น้ำยาล้างจาน"
1. ล้างผลไม้หรือสมุนไพรที่มีรสชาติเปรี้ยว ให้สะอาด
2.หั่นผลไม้ที่ทำความสะอาดเป็นชิ้นๆ
3.นำผลไม้หั่นที่ต้ม
4.กรองน้ำผลไม้เอาแต่น้ำ ปริมาณ 3 กิโลกรัม
5.นำน้ำผลไม้ไปผสมน้ำสะอาด 10 กิโลกรัม จะได้น้ำสมุนไพร 13 กิโลกรัม (หากอยากให้มีสีเหลืองใส่ขมิ้นในน้ำต้มสมุนไพรไปด้วย 1 ขีด)
6.นำ N 70 จำนวน 1 กิโลกรัมใส่ถังก้นเรียบ ค่อยๆ รินน้ำสมุนไพรใส่ถัง ใช้พายไม้กวนน้ำสมุนไพรให้ผสมเข้ากันกับ N 70 โดยกวนไปทางเดียวกันตลอดในทิศทางใดทิศทางหนึ่งเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดฟองมากโดยกวนประมาณ 15 นาที จนมีเนื้อเป็นสีขาวครีม
7. จากนั้นค่อยๆ เทน้ำสมุนไพรลงไปในถังในระหว่างที่กวน โดยโรยเกลือป่นลงไปด้วยเป็นระยะพร้อมๆ กัน จำนวน 1 กิโลกรัม คนให้เข้ากันจนเป็นสีขาวนวล
8.ทิ้งไว้ 6 ชั่วโมง ก่อนนำไปใช้งาน (หรือทิ้งไว้ 1 คืน)เป็นอันเสร็จเรียบร้อยพร้อมใช้งาน
ก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อยสำหรับการทำน้ำยาล้างจานเองง่ายๆ ซึ่งสามารถทำกันได้ทุกบ้าน ทำครั้งเดียวสามารถเก็บไว้ใช้ได้นานเป็นปี หรือจะทำแจกเป็นของขวัญก็ดีเพราะปลอดภัย
ฉะนั้นวิธีทำน้ำยาล้างจานสูตรธรรมชาติด้วยตัวเอง จึงเป็นอีกตัวเลือกสำหรับผู้ที่มีผิวบอบบางอย่างมาก นอกจากลดค่าใช้จ่าย ไม่สร้างความเสียหายต่อผิวเราแล้ว ยังถือเป็นการนำวัตถุดิบที่ต้องถูกกำจัดมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อีกด้วย ยิ่งบ้านใครมีสวนมะนาว มะกรูด จะลูกเหลืองลูกเขียว หากเหลือทิ้งไม่รู้จะเอามาทำอะไร ก็สามารถนำมาปรับใช้เป็นผลิตภัณฑ์น้ำยาล้างจานได้