การส่งเสริมทักษะการจัดการเรียนรู้ให้ทันสมัยและหลากหลาย ของครูผู้สอนกลุ่มสาระวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกลุ่มเครือข่ายพัฒนาคุณภาพวังทอง 1 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 โดยใช้ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA
วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
2.1 สำรวจข้อมูลพื้นฐาน วิเคราะห์สภาพปัญหา และความต้องการจำเป็นในการสร้างนวัตกรรมการจัดประสบการณ์และการทำวิจัยในชั้นเรียน และสังเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศที่เกี่ยวข้องเพื่อใช้วางแผนและจัดทำแผนการนิเทศ
2.2 ศึกษา แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศ เพื่อพัฒนารูปแบบ นวัตกรรมการนิเทศ เพื่อการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)
2.3 ศึกษา แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
2.4 จัดทำแผนนิเทศ ติดตาม โดยนำหลักสูตรสถานศึกษา (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2561) สู่การปฏิบัติในชั้นเรียน ซึ่งเน้นการนิเทศการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อขับเคลื่อนกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ส่งเสริมให้ครูพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้ที่สามารถพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ คิดแก้ปัญหา และทักษะในศตวรรษที่ 21 ให้กับผู้เรียน และคู่มือการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัลของครูประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA ที่สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา และผู้เรียน
2.5 พัฒนาคู่มือการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัลของครูวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA ที่สอดคล้องกับแผนการนิเทศ เพื่อช่วยเหลือ ส่งเสริม สนับสนุนให้ครูจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัลและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนประกอบด้วย
ส่วนที่ 1 บทนำ
ส่วนที่ 2 แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
ส่วนที่ 3 แนวทางการจัดการเรียนเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
ส่วนที่ 4 ปฏิทินการดำเนินงานและปฏิทินการนิเทศ
ส่วนที่ 5 การนิเทศเพื่อพัฒนาเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
2.6 กิจกรรมนิเทศเพื่อพัฒนาเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
ของครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษา ประกอบด้วย
2.6.1 นิเทศ ให้คำปรึกษา แนะนำ ชี้แนะ ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA เพื่อให้ครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษา ได้รับการพัฒนางานวิชาการ และสามารถการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และเป็นแบบอย่างในการพัฒนาการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา และผู้เรียน โดยดำเนินการดังนี้
วงจรการควบคุมคุณภาพ (PDCA Cycle) หรือ วงจรเด็มมิ่ง (Deming Cycle) คือ แนวคิดการพัฒนาการทำงานเพื่อควบคุมคุณภาพงานให้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง พัฒนามาจากแนวคิดของ วอล์ทเตอร์ ซิวฮาร์ท (Walter Shewhart) นักสถิติในงานอุตสาหกรรม ต่อมาแนวคิดนี้เริ่มเป็นที่รู้จักกันมากขึ้นเมื่อ เอดวาร์ด เดมมิ่ง (W.Edwards Deming) นักจัดการบริหารคุณภาพ ได้นำเสนอและเผยแพร่ใช้เป็นเครื่องมือสำหรับการปรับปรุงกระบวนการทำงานของพนักงานภายในโรงงานให้ดีขึ้น ซึ่งจะใช้ในการค้นหาปัญหาอุปสรรคในขั้นตอนการทำงานโดยพนักงาน จนเป็นที่รู้จักกันในชื่อว่า วงจรเด็มมิ่ง หรือ วงจร PDCA แนวคิดวงจร PDCA เป็นแนวคิดที่ง่ายไม่ซับซ้อน สามารถนำไปใช้ได้ในเกือบจะทุกกิจกรรม จึงทำให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก PDCA เป็นอักษรนำของภาษาอังกฤษ 4 คำคือ
1. การวางแผน (Plan) คือ การวางแผนการดำเนินงาน เพื่อให้เกิด การทำงานที่ได้ผลงาน การปรับปรุงเปลี่ยนแปลง การพัฒนาสิ่งใหม่ การแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน มีส่วนที่สำคัญเช่น การกำหนดเป้าหมาย วัตถุประสงค์ การจัดอันดับความสำคัญของเป้าหมาย กำหนดการดำเนินงาน กำหนดระยะเวลาการดำเนินงาน กำหนดผู้รับผิดชอบดำเนินการ และกำหนดงบประมาณที่จะใช้ การวางแผนที่ดีควรต้องเกิดจากการศึกษาที่ดี มีการวางแผนไว้รัดกุมรอบคอบปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสมของงานและเหตุการณ์ แผนที่ได้ต้องช่วยในการคาดการณ์สิ่งที่เกิดขึ้นและสามารถช่วยลดความสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นได้ การวางแผนควรมีการกำหนด
- การกำหนดเป้าหมาย
- วัตถุประสงค์
- กำหนดผู้รับผิดชอบ
- ระยะเวลาดำเนินการ
- งบประมาณที่กำหนด
- มีการเสนอเพื่อขออนุมัติก่อนดำเนินการ
2. ปฏิบัติตามแผน (Do) คือ การดำเนินการเพื่อให้ได้ตามแผนที่มีการกำหนดไว้ อาจมีการกำหนดโครงสร้างคณะทำงานรองรับการดำเนินการเช่น คณะกรรมการ ฯลฯ กำหนดวิธีในการดำเนินงาน ขั้นตอน ผู้ดูแลรับผิดชอบ ผู้ตรวจสอบและทำการประเมินผล การปฎิบัติการควรมี
- มีคณะทำงานคอยควบคุม กำหนดนโยบาย ติดตามตรวจสอบการทำงาน
- มีการกำหนดขั้นตอนที่ชัดเจน
- มีวิธีการดำเนินการที่สามารถดำเนินการได้จริง ไม่ยากจนเกินความสามารถของผู้ที่จะทำ
- มีผู้รับผิดชอบดำเนินการที่ชัดเจน เพียงพอ
- มีระยะเวลาที่กำหนดที่เหมาะสม
- มีงบประมาณในการทำงาน
3. ตรวจสอบการปฏิบัติตามแผน (Check) คือ ขั้นตอนที่เริ่มเมื่อมีการดำเนินโครงการตามข้อ 2 ควรจะต้องทำการประเมินผลการดำเนินงานว่าเป็นไปตามแผนงานที่กำหนดไว้หรือไม่ อาจประเมินในส่วน การประเมินผลงานการดำเนินการ การประเมินผลการดำเนินตามขั้นตอน และการประเมินผลงานตามเป้าหมายของแผนงานที่ได้มีการกำหนดไว้ ในการประเมินนี้เราอาจสามารถทำได้เองโดยใช้คณะกรรมการที่รับผิดชอบในแผนการดำเนินงานภายในเป็นการประเมินตนเอง แต่การใช้คนภายในอาจทำให้ขาดความน่าเชื่อถือหรือประเมินผลได้ไม่เต็มที่ จะดีหากมีการตั้งคณะประเมินจากภายนอกมาช่วย เพราะน่าจะได้ผลการประเมินที่ดีกว่าทีมงานภายใน เพราะอาจมีปัญหาช่วยกันประเมินผลให้ดีเกินจริง แนวทางที่จะใช้ในการประเมินเช่น
- กำหนดวิธีการประเมินแยกให้ชัดเจนสามารถทำได้ง่าย
- มีรูปแบบการประเมินตรงกับเป้าหมายในงานที่ทำ
- มีคณะผู้จะเข้าทำการประเมินที่มีความรู้เพียงพอ
- แนวคำตอบผลของการประเมิน ต้องสามารถตอบโจทย์และตรงกับวัตถุประสงค์ที่วางไว้
- เน้นการประเมินปัญหา / จุดอ่อน / ข้อดี / จุดแข็ง ที่มีในการดำเนินการ
4. ปรับปรุงแก้ไขพัฒนาต่อเนื่อง (Act) คือ การนำผลประเมินที่ได้มาทำการวิเคราะห์ เพื่อพัฒนาแผน ในการปรับปรุงต่อไป ในส่วนนี้ควรจะเสนอแนะปัญหาแนวทางการปรับปรุงแก้ไขปัญหา หรือการพัฒนาระบบที่มีอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้นไปอีกไม่มีที่สิ้นสุด
- ทำการระดมสมอง เพื่อหาทางแก้ไข ปัญหา / จุดอ่อน / ข้อดี / จุดแข็ง ที่พบ ปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น
- นำผลที่ได้จากการระดมสมองเสนอผู้เกี่ยวข้องเพื่อพิจารณาใช้วางแผนต่อไป
- กำหนดกลยุทธ์ในการจัดทำแผนครั้งต่อไป
- กำหนดผู้รับผิดชอบดำเนินงานครั้งต่อไป
การพัฒนาระบบ PDCA เป็นการปรับปรุงพัฒนาระบบงานที่มีอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้นไปอีก โดยควรจะมีการดำเนินการต่อเนื่องไม่มีที่สิ้นสุด จึงเป็นที่มาขอแนวคิดการควบคุมคุณภาพและการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ในการปรับปรุงพัฒนาต่อเนื่องควรมีการดำเนินการเช่นรวบรวมข้อมูล
ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
3.1 เชิงปริมาณ
3.1.1 ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในเครือข่ายพัฒนาการศึกษาวังทอง 1 ได้รับการพัฒนาได้รับการนิเทศพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA ที่สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา และผู้เรียน
3.1.2 ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีร้อยละ 80 มีแนวทาง หรือวิธีปฏิบัติที่ดีเชิงประจักษ์และเป็นแบบอย่างได้ในการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
3.1.3 ผู้เรียนร้อยละ 80 ในเครือข่ายพัฒนาการศึกษาวังทอง 1 ได้รับการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
3.2 เชิงคุณภาพ
3.2.1 ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้รับการนิเทศพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ PDCA ที่สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา และผู้เรียน
3.2.2 ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีแนวทาง หรือวิธีปฏิบัติที่ดีเชิงประจักษ์และเป็นแบบอย่างได้ในการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
3.2.3 ผู้เรียนในเครือข่ายพัฒนาการศึกษาวังทอง ๑ ได้รับทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 อย่างมีประสิทธิภาพ