ไม้กวาดทางมะพร้าวบ้านบ่อแก้ว

ตำบลพานทอง อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร

บ้านบ่อแก้ว มีอาชีพหลักของคนในชุมชนซึ่งเป็นอาชีพที่สามารถให้รายได้กับชุมชนได้มีเกือบทุกครัวเรือนที่ถูกยกระดับให้เป็นหมู่บ้าน นวัตวิถี คือ ไม้กวาดทางมะพร้าว หรือบางท้องถิ่นว่า ตาด เป็นไม้กวาดชนิดหนึ่ง ทำจากทางมะพร้าวมามัดรวมกันบนปลายด้ามไม้ไผ่ซึ่งมีลักษณะคล้ายลำทวนและโดยทั่วไปมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 นิ้ว แล้วถักและร้อยรัดประกอบกันให้แน่นหนา ผลิตขึ้นเนื่องจากไม้กวาดดอกหญ้าหรือหญ้าขัดมอญแบบทั่วไปอาจใช้ไม่สะดวกนัก และอาจใช้เวลานานในการใช้ทำความสะอาด

ไม้กวาดทางมะพร้าว คือ อาชีพหลักอย่ที่คนในชุมชนบ้านบ่อแก้วได้ทำกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่า ซึ่งได้รู้จักคิดค้นหาวิธีประดิษฐ์ขึ้นจนสำเร็จและสืบทอดจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ใช้ในการกวาดพื้น ปัดหยากไย่ หรือใช้ในการทำความสะอาดครัวเรือน คนในชุมชนผลิตใช้เอง และจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว ไม้กวาดยังมีความทนทาน ใช้งานได้ดี ขนาดเหมาะสมกับการใช้งาน คุณภาพคงทน ใช้ได้นานไม่หลุดขณะกวาด ทำให้ไม่สิ้นเปลื้องเวลาและพลังงานในการใช้งาน ซึ่งต้นมะพร้าวเพียง 1 ต้น สามารถทำให้เกิดประโยชน์ได้หลายอย่าง และสามารถสร้างรายได้ให้กับเราได้อย่างง่ายดาย ประดิษฐ์ได้ภายในครัวเรือน โดยผู้เฒ่าผู้แก่เล่าว่าการทำไม้กวาดทางมะพร้าว จะต้องคำนึงถึงการใช้ประโยชน์เป็นสำคัญ คือ ไม้กวาดทางมะพร้าวสำหรับกวาดบนปูนซีเมนต์ จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะอ่อน โค้งตัวได้ดี ได้จากทางมะพร้าวที่ไม่แก่มาก แผ่นใบ และก้านใบยังมีสีเขียวสด ไม้กวาดทางมะพร้าวสำหรับกวาดบนพื้นดิน จะต้องใช้ก้านใบมะพร้าวที่มีลักษณะแข็ง ได้จากทางมะพร้าวที่แก่เต็มที่แล้ว แผ่นใบมีสีเขียวเข้มหรือสีเหลือง และก้านใบมีสีน้ำตาล มีลักษณะแข็ง แต่คนไทยส่วนใหญ่นิยมใช้สำหรับกวาดทำความสะอาดลานบ้าน ลานหญ้า สำหรับกวาดเศษดิน ก้อนดิน หิน ทราย เศษใบไม้หรือ เศษมูลฝอยที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ให้กองรวมกัน ก่อนนำไปกำจัด แต่ไม่สามารถกวาดทำความสะอาดฝุ่นขนาดเล็กได้ การเลือกด้ามจับก็เช่นเดียวกันต้องใช้ไม่ไผ่ ไม้ข่อย ไม้กระถิน แต่ที่นิยมมาก คือ ด้ามไม้กวาดจากไม้ไผ่ตัน เพราะขนาดลำไม้เหมาะแก่การจับ มีน้ำหนักเบา มีความแข็งแรง ทนทาน และตอกตะปูยึดได้ง่าย ทั้งนี้ ไม้ชนิดต่างๆที่ใช้ ควรมีขนาดลำหรือเส้นผ่าศูนย์กลางพอเหมาะกับมือจับ ประมาณ 2-3.5 เซนติเมตร เป็นไม้เนื้อแข็ง มีความแข็งแรง ไม่ผุหรือหักง่าย มีน้ำหนักเบา เพลา ตรง ไม้บิดงอ ไม่มีเสี้ยน ไม่มีตากิ่งหรือมีน้อย ปัจจุบันไม้กวาดทางมะพร้าวบ้านบ่อแก้วเป็นที่รู้จักของคนในภูมิภาคเพราะรายได้หลักจากคือการทำไม้กวาดทางมะพร้าว ที่เกิดจากการรวมกลุ่มทำไม้กวาดสามารถระดมหุ้นจากสมาชิกและได้รับงบประมาณ

สนับสนุนจากหลายหน่วยงาน เช่น สำนักงานเกษตรอำเภอ , องค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง, กลุ่มพัฒนาสตรี, กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต เป็นต้น สมาชิกกลุ่มได้วางแผนร่วมกันในพื้นที่หมู่บ้านเพื่อใช้ทำด้ามไม้กวาดทดแทนเวลาว่างจากการประกอบอาชีพหลัก จนพัฒนามาเป็นอาชีพหลักให้กับครัวเรือนในปัจจุบัน

จะเห็นได้ว่าประโยชน์ที่ได้รับจากการทำไม้กวาดดอกหญ้านั้นใช้ในการกวาดพื้น ปัดหยากไย่ หรือใช้ในการทำความสะอาดครัวเรือน คนในชุมชนผลิตใช้เอง และจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว ไม้กวาดยังมีความทนทาน ใช้งานได้ดี ขนาดเหมาะสมกับการใช้งาน คุณภาพคงทน ใช้ได้นานไม่หลุดขณะกวาด ทำให้ไม่สิ้นเปลื้องเวลาและพลังงานในการใช้งาน การมีเอกลักษณ์ ลวดลาย ที่สะท้อนใหเห็นถึงความเป็นชุมชน สมาชิกและได้รับงบประมาณสนับสนุนจากหลายหน่วยงาน ทำให้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชนเกิดความความสุขและมีรายได้โดยไม้ต้องไปทำงานที่อื่น