การละเล่นกลองยาวชมรมผู้สูงอายุชุมชนบ้านหนองแม่แตง

ตำบลหนองแม่แตง

อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร


กลองยาว เป็นอีกภูมิปัญญาหนึ่งของชนชาติไทย การเล่นกอลงยาว ไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัดว่าใครเป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้นมาก่อนแต่กองยาวนานได้รับแบบอย่างมาจากประเทศพม่าสมัยกรุงธนบุรี หรือการต้นสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งทหารพม่านำกลองยาวมาเล่นด้วยความรื่นเริง คนไทยสมัย ได้เห็นการเล่นกลองยาวดังกล่าว จึงจดจำแบบอย่างมาเล่น ถือเป็นเครื่องมือที่ทำด้วยมาย มีลักษณะ กลมกลวง ขึงด้วยหนังมีหลายชนิด กลองยาวเป็นเครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงร่วมกับฉิ่ง ฉาบ ฆ้อง โหม้ง เรียกการเล่นชนิดนี้ว่าเถิดเทิงหรือเทิงกลองยาว ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีเป็นเสียงที่มนุษย์คิดโค่นโดยการเลียนแบบเสียงมนุษย์ ทุกชาติทุกภาษา การทำกองยาวถือเป็นมรดกสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน ซึ่งนับได้ว่าผู้ที่เป็นช่างฝีมือพื้นบ้านบ่งบอกถึงวิธีการ ชีวิตแบบไทยมีวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีอันทรงคุณค่าด้วยฝีมือของคนไทย จึงควรมีความคิดจากชาวบ้านเป็นภูมิปัญญาอย่างแท้จริงมีการสืบทอดจากบรรพบุรุษ สืบทอดกันมาจนถึงปัจจุบัน

การปลูกฝังให้ชุมชนมีความสามัคคีและสืบทอดกลองยาวรวมถึงให้มีรายได้จากผลงาน ชมรมผู้สูงอายุบ้านหนองแม่แตง ซึ่งจัดตั้งขึ้นเมื่อเดือนมีนาคม ปี พ.ศ. 2544 โดยนายอภิญญา ทะวะลัย ประธานกลุ่มชมรมผู้สูงอายุ เกิดที่จังหวัดร้อยเอ็ด ปี พ.ศ.2492 อายุ 73 ปี ระหว่างปี พ.ศ. 2515 – 2551 รับราชการครู ตำแหน่งอาจารย์ระดับ 2 ชำนาญการ ณ โรงเรียนบ้านหนองแม่แตง(ธรรมศาสตร์อาสา) หลังจากเกษียณจากข้าราชการครู ได้มารับตำแหน่งชมรมผู้สูงอายุบ้านหนองแม่แตง และได้สืบทอดการละเล่นกลองยาวของชมรมผู้สูงอายุบ้านหนองแม่แตงสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน ครั้งนั้นมีสมาชิก จำนวน 70 คน ช่วยกันจัดหาวัสดุอุปกรณ์ สำหรับแสดงในพิธีการต้อนรับผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร มีการสานงานต่อการละเล่นกลองยาว ในส่วนของการฝึกซ้อมได้มีสมาชิกภายในชมรมที่มีความรู้เครื่องดนตรีบรรเลงด้านการให้จังหวะกลองยาวหลายลูก จำนวน 7 คน เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงร่วม เช่น แคน ฉิ่ง ฉาบ กรับ หลังจากนั้นได้มีการแต่งตั้งคณะกลองยาวให้แก่ชุมชน เพื่อเป็นกลุ่มการละเล่นกลองยาวในงานต่างๆ ให้กับชุมชน เช่น งานบวชนาค งานแห่ขันหมากแต่งงาน และงานต่างๆ ในชุมชน โดยทางชมรมไม่คิดค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

การละเล่นกลองยาวนั้นเป็นอีกกิจกรรมหนึ่งที่ชมรมผู้สูงอายุนำมาละเล่นในการส่งเสริมการลืมหนังสือของผู้สูงอายุ และกิจกรรมการบริหารกายใจ จิต ของผู้สูงอายุ ในเขตตำบลหนองแม่แตง ภายใต้ความร่วมมือของชมรมตามวิสัยทัศน์ของชมรมผู้สูงอายุบ้านหนองแม่แตง

วัฒนธรรมภาคต่างๆในประเทศไทยนั้น มีการแสงดที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละท้องถิ่นแตกต่างกันออกไป สำหรับชุมชนคนหนองแม่แตง อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร มีการละเล่นกลองยาวของผู้สูงอายุซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่ได้รับการสอบทอดจากบรรพบุรุษที่สืบทอดกันมาในสังคม วัฒนธรรม และประเพณีพื้นบ้าน ที่สามารถนำมาแสดงว่าความบรรเริงใจ สนุกสนาน ไม่ว่าจะเป็น งานบวชนาค งานแต่งงาน งานประเพณีสงกรานต์ งานแห่เทียนต่างๆ ฯลฯ เป็นต้น กังนั้นการละเล่นกลองยาวจึงเป็นที่นิยมของทุกชนชั้นและมีการสืบทอดจนถึงปัจจุบัน

การละเล่นกลองยาว “อารมณ์แจ่มใส ร่างกายแข็งแรง อาชีพเดิมเสริมแต่ง ร่วมแรงพัฒนา”