ชื่อเรื่อง : การทอผ้าเงี่ยงนางดำ

ชุมชน : บ้านสูงเนิน ตำบลสูงเนิน อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา

การทอผ้าเงี่ยงนางดำ เทศบาลตำบลสูงเนิน อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา ต้องการสืบทอดและอนุรักษ์ผ้าพื้นเมืองของบรรพบุรุษที่อาศัยอยู่ดั่งเดิมที่อพยพมาจากลาวมาอยู่ในประเทศไทย และกลุ่มหนึ่งได้มาตั้งถิ่นฐานอยู่ใกล้แหล่งน้ำลำตะคลองบริเวณอำเภอสูงเนินในปัจจุบันตั้งแต่ ร.ศ. ๑๑๘ หรือ พ.ศ. ๒๔๔๒ ในการดำเนินชีวิตจะประกอบอาชีพเกษตรกรรม เมื่อเว้นว่างจากการทำไร่ ทำนา จะทอผ้าไว้ใช้เองโดยมีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่ม สำหรับใช้ในชีวิตประจำวันของประชาชนชาวสูงเนิน มาตั้งแต่ดั่งเดิมกว่า ๑๐๐ ปี

ในปี พ.ศ. ๒๕๐๗ ความเจริญเข้ามาถึงชุมชนเพราะได้มีโรงงานอุตสาหกรรมมาตั้งในเขตอำเภอสูงเนิน ทำให้การแต่งกายมีการเปลี่ยนแปลงไปตามสภาพความจำเป็นในการดำเนินชีวิตประจำวัน จากเดิมประกอบอาชีพด้านการเกษตรหลังจากการเก็บเกี่ยวจะมีเวลาว่างก็จะทอผ้าไว้สำหรับเป็นเครื่องนุ่งห่มกันเอง เมื่อวิถีชีวิตเปลี่ยนไปเป็นลูกจ้างตามโรงงานอุตสาหกรรม ทำให้ไม่มีเวลาในการทอผ้า จึงจัดซื้อมาใช้เพื่อความสะดวก ผ้าเงี่ยงนางดำ จึงค่อยๆหายไปตามกาลเวลา จะมีหลงเหลือที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ก็เฉพาะผู้สูงอายุ หรือลูกหลานบ้างบางรายเท่านั้น

ที่มาของผ้าเงี่ยงนางดำ คำว่า เงี่ยง มีความหมายว่า การแกะเอาเส้นด้ายสอดแทรกเข้าไปในเนื้อผ้า นางดำ หมายถึง ผ้าที่มีสีดำ หรือ สีทึบ เงี่ยงนางดำ ความหมายในภาษาถิ่นของ อ.สูงเนิน จ.นครราชสีมา ที่มีการผสมผสานในเรื่องของภาษา และวัฒนธรรมท้องถิ่น ซึ่งจะเรียก สีดำ หรือ สีทึบ ว่า นางดำ

ผ้าเงี่ยงนางดำดั่งเดิม เป็นผ้าที่ทอจากผ้าฝ้าย มีลักษณะเด่นคือ ฝ้ายที่จะใช้ทอต้องนำมามัดโดยการใช้เส้นฝ้าย 3 เส้น 3 สี มาพันรวมกันให้เป็นเส้นเดียวแล้วจึงนำมาถักทอเป็นผืน

ลวดลายผ้า ประกอบด้วย 3 ส่วน

ส่วนแรก เป็นพกสีแดงสอดลายแนวตั้ง ด้วยฝ้ายสีเหลืองขาว ซึ่งย้อมด้วยแก่นยอป่าหรือครั่ง สอดลายแนวตั้งด้วยด้ายมัดมัยสีแหลืองขาวย้อมมาจากแก่นขนุน

ส่วนที่สอง เป็นผ้าพื้นย้อมครามสอดเส้นด้ายสีแดง

ส่วนที่สาม เป็นชายผ้าถุง ทอด้วยด้ายเป็นแถบลายขวางสีดำย้อมด้วยลูกมะเกลือหรือสีแดง

ผู้ให้ข้อมูล เทศบาลสูงเนิน

ผู้เขียน นางสาวสุดาพร ขำเขว้า