ΙΣΤΟΡΙΑ

Ιστορικά γεγονότα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Β' ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Ιστορία ΣΤ΄

Σύντομη Επανάληψη 2ης Ενότητας

*. Ποια περίοδος ονομάζεται Τουρκοκρατία;

*. Συμπλήρωσε τα κενά :

Οι δάσκαλοι του Γένους δίδασκαν σε................................., .................................. και .................. .................. Με

το έργο τους βοήθησαν στην ίδρυση................... και την τόνωση της ......................... ...................., στην

..................................... προετοιμασία της Μεγάλης .................................. του 1821 και στην ανάπτυξη

του...............................................στη Δύση. Αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων των δασκάλων του Γένους ήταν οι

νέες φιλελεύθερες ιδέες να φτάνουν γρήγορα στην ελληνική Χερσόνησο. Όλη αυτή η πνευματική δραστηριότητα

ονομάστηκε...................... ..........................................

γ)Στα τέλη του 18 ου αιώνα οι υπόδουλοι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι :

1. Κάθε πρωτοβουλία για απελευθέρωση έπρεπε να προέλθει από τους Γάλλους.

2. Κάθε πρωτοβουλία για απελευθέρωση έπρεπε να προέλθει από τους Ρώσους.

3. Κάθε πρωτοβουλία για απελευθέρωση έπρεπε να προέλθει από τους ίδιους.

4. . Κάθε πρωτοβουλία για απελευθέρωση έπρεπε να προέλθει από τους Βενετούς.

1.Ποιες ήταν οι συνθήκες ζωής των υποδούλων Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ;

Οι συνθήκες ζωής των υποδούλων ήταν πολύ σκληρές ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της

Τουρκοκρατίας. Υποχρεώνονταν να κατοικούν σε φτωχικές συνοικίες, υπηρετούσαν στο στρατό

σε βοηθητικές υπηρεσίες, απαγορεύονταν οι λιτανείες και σοβαρές δικαστικές υποθέσεις

εξετάζονταν μόνο σε μουσουλμανικά ιεροδικεία και όχι στα εκκλησιαστικά δικαστήρια. Το

σημαντικότερο όμως ήταν ότι οι Χριστιανοί πλήρωναν περισσότερους φόρους από τους

Μουσουλμάνους, όπως τον κεφαλικό φόρο, τον φόρο εστίας, τον έγγειο φόρο (φόρος για χρήση

της γης) αλλά και τον φόρο με την αγροτική παραγωγή, τη γνωστή δεκάτη. Τα πιο σκληρά όμως

μέτρα ακόμα και από τη φορολογία ιδιαίτερα τους πρώτους χρόνους της σκλαβιάς ήταν οι

σφαγές, οι αιχμαλωσίες, οι εξισλαμισμοί και φυσικά το παιδομάζωμα. Επίσης η αναγκαστική

μετακίνηση ελληνικών πληθυσμών.

2.Τι ήταν οι Κλέφτες;

Ήταν ένοπλοι Έλληνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ζούσαν στην ύπαιθρο και είχαν τα

λημέρια τους ( τα κρησφύγετά τους) σε μέρη δύσβατα (δυσκολοπάτητα).

Ήταν οργανωμένοι σε μικρές ομάδες, η καθεμιά με τον καπετάνιο της και το δικό της μπαϊράκι

(σημαία, λάβαρο).

Βασικό τους χαρακτηριστικό ήταν η εχθρότητα που ένιωθαν για τους Τούρκους και γενικά για

την εξουσία. Οι Αρχές τούς αντιμετώπιζαν σαν κακούργους, όμως ο λαός θαύμαζε το ελεύθερο

φρόνημά τους κι έκαμε τραγούδι τη ζωή και τα κατορθώματά τους. Έτσι οι κλέφτες έγιναν

λαϊκοί ήρωες.

3.Σωστό ή λάθος ;

Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι είχαν τα ίδια δικαιώματα. Λ

Κάποιοι ορθόδοξοι κληρικοί δέχονταν την Τουρκική κατάκτηση ενώ άλλοι ήθελαν την

απελευθέρωση από τους Τούρκους.

Φαναριώτες ήταν οι αρματολοί που φιλούσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Λ

Παροικία : η εγκατάσταση και η συγκρότηση κοινότητας σε ένα ξένο κράτος. Σ

Η δεύτερη περίοδος της μετανάστευσης των Ελλήνων στο εξωτερικό , κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας

τον 17Ο και 18Ο αιώνα ήταν συνήθως υποχρεωτική.

1. Κύκλωσε το σωστό:

Λέγονταν και κοτζαμπάσηδες οι:

α) Φαναριώτες β) υπόδουλοι χριστιανοί

γ) κοινοτικοί άρχοντες δ) κληρικοί

Έλληνες της Διασποράς ονομάζονται:

α) οι Βυζαντινοί άρχοντες που κατέφυγαν στη Δύση, μετά την Άλωση της Πόλης

β) οι χριστιανοί που μετακινήθηκαν σε ορεινούς τόπους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

γ) οι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν στα νησιά του Ιονίου

δ) οι Έλληνες που ζούσαν έξω από τα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Πατριάρχης ήταν ο εκπρόσωπος:

α) των Ελλήνων

β) των χριστιανών Ελλήνων και Ρώσων

γ) όλων των υπόδουλων πληθυσμών, ανεξαρτήτως θρησκείας, γλώσσας και εθνικότητας

δ) όλων των ορθόδοξων χριστιανών, ανεξαρτήτως γλώσσας και εθνικότητας

Οι Φαναριώτες ήταν:

α) Τούρκοι αξιωματούχοι της οθωμανικής διοίκησης

β) Έλληνες αξιωματούχοι της οθωμανικής διοίκησης

γ) κοινοτικοί άρχοντες

Οι δάσκαλοι του Γένους ήταν κυρίως:

α) κληρικοί β) Έλληνες της Διασποράς

γ) Φαναριώτες δ) προεστοί των κοινοτήτων

Στην ανάπτυξη του ελληνικού εμπορίου το 18ο αιώνα συνέβαλε:

α) η νίκη των Ελλήνων στη ναυμαχία της Ναυπάκτου

β) το «ρεμπελιό των ποπολάρων» στα Επτάνησα

γ) η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή

δ) η εμφάνιση του Νεοελληνικού Διαφωτισμού

2. Με ποιον τρόπο κατάφεραν οι Έλληνες να μην αφομοιωθούν από τους Τούρκους;

__________________________________________________________________________________

3. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):

Οι παροικίες ήταν ελληνικές πόλεις που έγιναν σημαντικά εμπορικά κέντρα.

Οι Έλληνες ασχολήθηκαν με το εμπόριο και τη ναυτιλία γιατί οι Τούρκοι τους παρείχαν προνόμια.

Οι δάσκαλοι του Γένους ενίσχυαν την εθνική συνείδηση των Ελλήνων.

Οι Τούρκοι κατέκτησαν το Σούλι το 1803.

Η 2η περίοδος μετανάστευσης ήταν υποχρεωτική.

4. Τι είναι ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός;

__________________________________________________________________________________

5. Αντιστοίχισε τα πρόσωπα με τα στοιχεία που ταιριάζουν στον καθένα.

• Έζησε στο Παρίσι

• Εξέδωσε έργα του στη Βιέννη

• Τον θανάτωσαν οι Τούρκοι

• Πρότεινε τη χρήση μιας απλούστερης γλώσσας

• Εργάστηκε ως γραμματέας Φαναριώτη ηγεμόνα

Ρήγας Βελεστινλής •

Αδαμάντιος Κοραής •

6. Τι ξέρεις για τους κλέφτες; Με ποιον τρόπο προσπάθησαν να τους αντιμετωπίσουν οι Τούρκοι;

1) Αντιστοιχίζω τα γεγονότα και τα ονόματα της πρώτης στήλης με τις χρονολογίες της δεύτερης.

Διονύσιος Φιλόσοφος 1700 μ.Χ

Ορλωφικά 1774 μ.Χ

Συνθήκη Κιουτσούκ Καϊναρτζή 16ος αι.

Λάμπρος Κατσώνης 1821 μ.Χ

Μεγάλη Επανάσταση 1778 μ.Χ

2) Συμπληρώνω τα κενά:

Οι υπόδουλοι Έλληνες με τη βοήθεια της …………………κατάφεραν να διατηρήσουν τρία βασικά στοιχεία της

εθνικής τους ταυτότητας: τη ……………,τη …………………και την ……………………..

Πολλές σημαντικές διακρίσεις σε βάρος των χριστιανών γίνονταν και στην κατανομή των φόρων. Πλήρωναν

πολλούς ………………….φόρους όπως τον

………………………φόρο, το φόρο της……………για τα σπίτια τους, τον ………………..φόρο για τη χρήση της γης και τη

…………………..για την αγροτική παραγωγή.

Υπήρχαν βέβαια και οι ……………………φόροι.

Οι Έλληνες μετανάστες που ίδρυσαν παροικίες στο εξωτερικό ονομάστηκαν

…………………της………………….Από αυτούς ξεκίνησε η πνευματική ………………..του υπόδουλου έθνους κατά το

18ο αιώνα.

Μεγάλες πόλεις όπως η Κ………….., η Μ………………...., τα Ι…………….,

η Θ………………………,αλλά και νησιά όπως η Χ…………, η Ύ………….,

και τα Ψ……….. έγιναν σημαντικά κέντρα του ελληνικού εμπορίου.

Ένα σημαντικό κείμενο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ήταν η «…………..........................................» άγνωστου

συγγραφέα. Στο κείμενο

αυτό καταδικάζονται η «…………………….»και η «…………………..»

και προβάλλεται η «………………………….»δηλαδή το πολίτευμα όπου εξουσιάζουν οι νόμοι.

Τα προεπαναστατικά κινήματα απέτυχαν γιατί ήταν ……………………..και

……………………………………………….

3) ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΊΖΩ:

Είχαν αξιόλογη μόρφωση και Πατριάρχης

κατείχαν υψηλά αξιώματα στην

οθωμανική διοίκηση.

Αποτελούσαν την τοπική εξουσία

και γνώριζαν πόσο φόρο αναλογούσε Φαναριώτες

σε κάθε κάτοικο.

Ήταν εκπρόσωπος του Ρουμ μιλέτ. Προεστοί

2. Με ποιους φόρους επιβαρύνονταν οι Χριστιανοί την περίοδο της Τουρκοκρατίας;

3. Βάλε Σ στο σωστό και Λ στο λάθος.

4. Η άρχουσα τάξη που σχηματίστηκε γύρω από το Πατριαρχείο ονομάστηκε Πατριώτες.

Οι περισσότεροι υπόδουλοι κατείχαν εκτάσεις γης κυρίως σε άγονες περιοχές ή νησιά.

Οι Τούρκοι που μάζευαν τους φόρους στα χωριά λέγονταν προεστοί ή δημογέροντες.

Η εξέγερση στη Ζάκυνθο το 1628 γνωστή ως το «ρεμπελιό των ποπολάρων» έγινε κατά των

Τούρκων κατακτητών. Οι Αρματολοί διορίζονταν

από τους Τούρκους.

5. 6. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα.

6. 1. Κ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

2. Λ _ _ _ _ _ _

3. Ε_ _ _ _ _ _ _ _ _

4. Φ_ _ _ _ _ _ _ _ _

5. Τ_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

6. Ε_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

7. Σ_ _ _ _ _ _ _ _

7. 1. Έτσι λέγονταν αλλιώς οι προεστοί ή οι δημογέροντες.

2. Στα βουνά είχαν τα .......... οι κλέφτες.

3. Το 1821 έγινε η ελληνική .........

4. Άρχουσα τάξη γύρω από το Πατριαρχείο.

5. Έτσι ονομάστηκε η περίοδος αυτή.

7. Ο Πατριάρχης και οι Φαναριώτες έδιναν λογαριασμό σε αυτόν.

1. Συμπληρώνω τα κενά:

Τα τρία βασικά στοιχεία που έκαναν τους Έλληνες να μη χάσουν την εθνική τους ταυτότητα κατά

την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν η ……………. τους, η ……………. και οι ……………….

τους. Ωστόσο, οι Έλληνες είχαν μια πολύ δύσκολη ζωή, ειδικά τους δυο πρώτους αιώνες της

Τουρκοκρατίας καθώς έπρεπε να πληρώνουν μια σειρά από φόρους, όπως τον …………………

φόρο, το φόρο της ……………… για τις κατοικίες τους, και τη …………… για την αγροτική

παραγωγή. Βέβαια, σκληρότερα από όλα αυτά ήταν οι ………………….. και το

…………………, καθώς μετέτρεπαν τα μικρά ελληνόπουλα σε …………………..

Οι ……………………. κατάγονταν από πλούσιες οικογένειες που έμεναν σε μια συνοικία της

Πόλης , η οποία ονομαζόταν ……………., από όπου πήραν κι εκείνοι την ονομασία τους.

2. Βάζω Σ για σωστό και Λ για Λάθος στις παρακάτω προτάσεις:

Ο Ρήγας Φεραίος έγραψε το Θούριο.

Η ναυμαχία της Ναυπάκτου έγινε το 1600.

Οι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να βασιστούν μόνο σε ξένες δυνάμεις για την

ελευθερία τους.

Σύμφωνα με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, οι Έλληνες μπορούσαν να υψώνουν στα

καράβια τους τη ρωσική σημαία.

Ο Λάμπρος Κατσώνης ήταν αξιωματικός του αυστριακού στρατού.

Ο καλόγερος Σαμουήλ πρόλαβε και διέφυγε από τον λόφο του Κούγκι πριν το καταλάβουν οι

Τούρκοι.

3. Απαντώ με συντομία στις παρακάτω ερωτήσεις:

α) Ποια είναι η διαφορά μεταξύ κλεφτών και αρματολών;

………………………………………………………………………………………………………

……………………

β) Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους Σουλιώτες σαν ικανούς

πολεμιστές;

………………………………………………………………………………………………………

γ) Ανάμεσα σε ποιους υπογράφηκε η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή , πότε και τι

έλεγε;

………………………………………………………………………………………………………

δ) Ποια ήταν σημαντική προσφορά των Δασκάλων του Γένους στην υποδουλωμένη Ελλάδα;

δ. « Έλληνες της Διασποράς» ονομάζονται:

1. οι Βυζαντινοί άρχοντες που κατέφυγαν στη Δύση μετά την άλωση της Κων/πολης

2. οι Χριστιανοί που μετακινήθηκαν σε ορεινούς τόπους της Οθ. Αυτοκρατορίας

3. οι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν στα Ιόνια Νησιά

4. οι Έλληνες που ζούσαν έξω από τα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

ε. Το «ξανθό γένος» ήταν:

1. οι Οθωμανοί Τούρκοι

2. οι δυτικοευρωπαίοι

3. οι Ρώσοι

4. οι Έλληνες της Διασποράς

1. Μπορείς να περιγράψεις σύντομα τους λόγους που οδήγησαν στην παρακμή της

Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

2. Συμπληρώνω τα κενά:

Οι υπόδουλοι Έλληνες δεν αφομοιώθηκαν από τους Τούρκους επειδή κατάφεραν να κρατήσουν

τη ____________, τη ____________ και τις ________________ τους.

Ο ____________ ήταν ο θρησκευτικός ηγέτης όλων των υπόδουλων Χριστιανών και

λογοδοτούσε στο _____________ για τις πράξεις τους. Είχε τη δυνατότητα εάν ήθελε να επιβάλει

ειδική _____________ στους πιστούς.

Οι ___________ ονομάστηκαν έτσι γιατί συγκεντρώθηκαν στη συνοικία ___________ γύρω από

το Πατριαρχείο.

Ο μοναχός Μάξιμος ο _________ καλλιέργησε περαιτέρω σχέσεις με τη __________, ελπίζοντας

να βοηθήσουν τους Έλληνες στην Επανάσταση.

3. Πώς φέρονταν οι Βενετοί κατακτητές στους Έλληνες υπήκοους ως το 16 ο αιώνα;

4. Απαντώ με συντομία στις παρακάτω ερωτήσεις:

Α)Τι ήταν το

παιδομάζωμα;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

Β)Τι γνωρίζετε για τους

Φαναριώτες;

……………………………………………………………………………………………………

Γ)Ποιοι ήταν οι

τακτικοί φόροι που πλήρωναν οι Χριστιανοί;

…………………………………………………………………………………………………………………………

Δ)Ποιοι ήταν οι

κλέφτες και ποιοι οι

αρματολοί;

…………………………………………………………………………………………………………………………

5. Σημειώνω Σ για το σωστό και Λ για το λάθος:

Η τόνωση της παιδείας δεν ήταν απαραίτητα για την επανάσταση.

Η Μάνη υποτάχθηκε στους Τούρκους.

Οι Έλληνες σταδιακά ανέλαβαν το εμπόριο και έγιναν πλούσιοι.

Η οικονομία της Οθ. Αυτοκρατορίας στηριζόταν στις αγροτικές καλλιέργειες.

Ο Γεώργιος Ανδρίτζος ήταν γνωστός Κλέφτης.

Οι Αρματολοί ήταν Έλληνες και Τούρκοι.

Ο Πατριάρχης είχε τη δυνατότητα να ιδρύει σχολεία και να επιβάλει φόρους.

Ο Πατριάρχης λογοδοτούσε στο Σουλτάνο για τις πράξεις των Ορθοδόξων.

Μετά την Άλωση, οι Χριστιανοί κράτησαν τις πιο εύφορες περιοχές.

Οι Έλληνες της Διασποράς βοήθησαν στην τόνωση της παιδείας.

1. Τοποθετώ στην ιστοριογραμμή τα παρακάτω γεγονότα με τη σωστή χρονολογική σειρά:

α) Ορλωφικά β)Εξεγέρσεις στη Θεσσαλία γ)Ναυμαχία Ναυπάκτου

δ)Κίνημα Λάμπρου Κατσώνη ε) Ελληνική Επανάσταση

1571 1600 1770 1787 1821

2. Συμπληρώνω τα κενά:

Η πνευματική δραστηριότητα όπου οι νέες φιλελεύθερες και ριζοσπαστικές ιδέες που επικρατούσαν στη

Δύση επηρέασαν την επαναστατική διάθεση των υπόδουλων Ελλήνων ονομάστηκε

_____________________ ____________________ .

Στη _________________ του Τσεσμέ, ο ολιγάριθμος ορθόδοξος στόλος νίκησε τους

_______________________, αλλά οι συγκρούσεις τερματίστηκαν τελικά με τη Συνθήκη του

_____________ ___________________ .

Η δεύτερη περίοδος της μετανάστευσης κατά το _____ και _____ αιώνα, ήταν _______________και

ειρηνική, με ______________ κυρίως αίτια.

3. Απαντώ σύντομα:

Ποιοι ονομάστηκαν Δάσκαλοι του Γένους; Ποιες σημαντικές μορφές γνωρίζετε; (Να αναφέρετε

τουλάχιστον τρεις).

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Πώς οργάνωναν οι Έλληνες μετανάστες τη ζωή στη νέα τους πατρίδα;

ΙΣΤΟΡΙΑ

Φέτος, 2023-2024 η τάξη του κ. Σούλη είναι

το Στ'2 του 2ου Δ.Σ. Ν. Μηχανιώνας.