In de Media

Terug naar de Middeleeuwen

Foto's zijn te gebruiken met naamsvermelding van de fotograaf

bekijk ook de videobeelden

©Foto Frank van Hienen

©Foto Bert Steinebach

©Foto Frank van Hienen

Opening Slag bij Harculo 15 juni 2024

Opening door René van der Have
©Foto Bert Steinebach

Zwolse wethouder Spaans ontvangt oorkonde
©Foto Bert Steinebach

Dankwoord Burgemeester Olst-Wijhe mw. Poepjes
©Foto Bert Steinebach

Kampense wethouder Boddeus blikt vooruit op de strijd
©Foto Bert Steinebach

Volgens ridder Johan (Mink de Vries) zitten er 'genen' in de grond
©Foto Bert Steinebach

Inwoners Herxen en Windesheim
©Foto Bert Steinebach

Legerleider Sallandse boeren/ridders
©FotoFrank van Hienen

Het bisschoppelijk leger
©Foto Frank van Hienen

Kraampjes en muziek

Kraam met archeologische vondsten uit Harculo
©Foto Frank van Hienen

Kraam met honing uit Harculo
©Foto Frank van Hienen

Ontfanck Gheselle
©Foto Frank van Hienen

Hanzecompagnie met oude ambachten

Hanzecompagnie
©Foto Frank van Hienen

Manden vlechten
©Foto Frank van Hienen

Touwslaan
©Foto Wim Jansen

Helm en uitrusting
©Foto Wim Jansen

Middeleeuws servies
©Foto Jan van Werven

Smid
©Foto Frank van Hienen

Wandkleden borduren
©Foto Frank van Hienen

Middeleeuwse wapens
©Foto Frank van Hienen

Kinderspelen in de boomgaard

Kinderspelen zoals katapult, boompje wisselen, boksspringen, ringsteken, hoefijzerwerpen en ...
©Foto Renetherunbiker

Dambord
©Foto Renetherunbiker

Schandpaal met natte sponzen
©Foto familie Nalis

Touwtrekken
©Foto familie Nalis

Speenvarken, soep en drinken

Beenhouwer Asje aan de slag
©Foto Obbe Bakker

Het vel verwijderd
©Foto Wim Jansen

IJsselvrouwen verkopen soep
©Foto Bert Steinebach

Klakkelmansgilde uit Zwolle
©Foto Renetherunbiker

Bier en drinken
@Foto Dorpshuis Windesheim

Tot ridder slaan

Ridder Johan
©Foto Bert Steinebach

Ceremonie ridderslaan
©Foto Bert Steinebach

Oefenen
©Foto Bert Steinebach

Veldslag

Het publiek zoekt een mooie plek op de dijk
©Foto Renetherunbiker

Opmars bisschoppelijk leger
©Foto Frank van Hienen

Opmars bisschoppelijk leger
©Foto Stentor

Opmars bisschoppelijk legerp
©Foto Frank van Hienen

Dragers van het St Michaelsbeeld
©Foto Frank van Hienen

Opmars bisschoppelijk leger
©Foto Robert Jan Leerink

Opmars Sallandse boeren/ridders
©Foto Frank van Hienen

Legerleider van de Sallandse boeren/ridders
©Foto Frank van Hienen

Opmars Sallandse boeren/ridders
©Foto Frank van Hienen

Ridder in spé kijkt toe
©Foto Frank van Hienen

Hellebaarden en vaandel
©Foto Frank van Hienen

De legers dreigen
©Foto Frank van Hienen

Monniken met brancard zijn paraat
©Foto Jan van Werven

De aanvoerders met hun vaandeldragers lopen naar het midden van het slagveld. De soldaten blijven op hun positie staan.
©Foto Obbe Bakker

De aanvoerders met hun vaandeldragers lopen naar het midden van het slagveld. De soldaten blijven op hun positie staan. Er vindt een 'parler' plaats
©Foto Frank van Hienen

De aanvoerders onderhandelen en wisselen van beide kanten hun eisen uit. De aanvoerders proberen tot overeensteming te komen. De onderhandelingen mislukken omdat geen van beide partijen toe wil geven. Dan wordt uitgeroepen dat de strijd zal beslissen: "Strijd zal het zijn!!"
©Foto Obbe Bakker

Bisschop Otto voert de strijd aan
©Foto Frank van Hienen

De ridders zijn beter gewapend
©Foto Frank van Hienen

De regisseur kijkt gespannen
toe
©Foto Frank van Hienen

In het heetst van de strijd
©Foto Frank van Hienen

Dodelijk getroffen
©Foto Frank van Hienen

Afgevoerd
©Foto Frank van Hienen

Wie slaat het eerst?
©Foto Stentor

Familiewapen Van Buckhorst
©Foto Frank van Hienen

Een gewonde
©Foto Bert Steinebach

Bisschoppelijk leger aan de winnende hand?
©Foto Frank van Hienen

Bisschoppelijk leger aan de winnende hand?
©Foto Obbe Bakker

Opbouwen en afbreken

Stentor 14 mei 2024

Middeleeuws spektakelstuk aan de IJssel bij Harculo: ‘We hebben ruim 200 deelnemers nodig’

Binnen een half uurtje werden de Sallandse boeren aan de IJssel verslagen door het bisschoppelijk leger. Deze Slag bij Harculo van 800 jaar geleden is voor Mink de Vries, René van der Have en Herman Sluiter reden genoeg voor een herdenkingsspektakel op 15 juni. Het is bovendien het begin van een zesjarig project met de Slag bij Ane (1227) en stadsrechten voor Zwolle (1230).

Sluiter, die al zo’n 35 jaar op deze plek woont, wijst op het laag gelegen grasland aan de IJssel. „Het was destijds een drassige boel, een zompig rivierduin. In de nabijheid moeten er twee boerderijen hebben gestaan. De grond hiernaast is nu gepacht en eigendom van een boer. Hij en de pachter stellen het gebied beschikbaar voor ons evenement. In mijn eigen tuin komt een kampement met middeleeuwse markt.”
„Hoelang de strijd duurde? Binnen een half uurtje was het gepiept”, lachen Mink de Vries (61) uit Zwolle-Zuid en René van der Have (74) uit Windesheim. De aanleiding was, volgens oud-bibliothecaris Van der Have ‘gedoe om geld en macht’.

Blijf op de hoogte

Tussen de Sallandse ridders en de Utrechtse bisschop Otto II boterde het niet. „De roofridders van Buckhorst en de gebroeders Van Voorst kwamen tegen de bisschop in opstand en stookten boeren op hen te helpen. Het conflict escaleerde zo dat Otto II zijn leger op de been bracht. Zijn broer Herman en bisschop Dirk van Munster sloten zich er met een sterk Deventer leger bij aan.”

Hooivorken, bijlen en messen

De drie mannen zien de gebeurtenis levendig voor zich. „De boeren hadden geen harnassen en beschikten slechts over hooivorken, bijlen en messen”, weet Van der Have, die zijn kennis baseert op het enige document hierover, De Narracio, dat in 1989 is vertaald.

„Het bisschoppelijk leger doodde hooguit een paar boeren en nam de meesten gevangen om ze later te bestraffen met een geldboete. Wel werden de drie burchten van de roofridders veroverd en met de grond gelijk gemaakt: Voorst in Westenholte, Voorst in Berkum én Buckhorst bij Zalk. Van Buckhorst bleef enkel de vierkante toren overeind.’’

Volgens De Vries, docent maatschappijleer die zich al jaren sterk maakt voor cultureel erfgoed, kijkt het publiek straks vanaf de dijk naar het gevecht. „Als een amfitheater. We doen de slag twee keer op één middag en hebben ruim tweehonderd deelnemers nodig. Bij voorkeur uit Harculo, Windesheim en Zwolle-Zuid. Zelf leveren we, met een voice-over, het commentaar.”

Van der Have regelde alvast traditionele bisschoppelijke uniformen bij Vestingstad Doesburg. De overige kleding en attributen bestelde hij bij een feestbazar: kruisridderpakken, hooivorken, speren, helmen, zeisen, zwaarden en bijlen. „Alles van plastic, het wordt een ludieke herdenking. We houden het speels.”

Informatie en aanmelden voor spektakel: sites.google.com/view/slag-bij-harculo.

Slag bij Harculo begin van zesjarig project

De Slag bij Harculo is vrij onbekend want deze werd overschaduwd door de Slag bij Ane in 1227, die vele malen heviger en bloederiger was.

Als de bisschop en de roofridders zich na de Slag bij Harculo met elkaar verzoenen, trekken ze drie jaar later gezamenlijk op naar Ane, bij Hardenberg. De Zwollenaren leverden onder meer materialen voor versterking aan de bisschop, zoals gesloopte delen van het kasteel van Herman van Voorst. Maar waar bisschop Otto II bij Harculo zegevierde, werden hij en zijn legers bij Ane in de modder gezogen en genadeloos afgeslacht.

Voor Mink de Vries, René van der Have en Herman Sluiter is de Slag bij Harculo het begin van een zesjarig project. In 2027 wordt de Slag bij Ane herdacht, en in 2030 bestaat Zwolle 800 jaar. Van der Have benadrukt: „Zwolle kreeg stadsrechten na het verlies bij Harculo, en uit dank voor de bewezen diensten bij Ane. Als boetedoening en ter nagedachtenis aan de gesneuvelde ridders en soldaten werd bovendien, in 1233, het Zwartewaterklooster bij Hasselt gebouwd. De ridders zouden daar op Het Olde Kerkhof begraven liggen.

Uit de Stentor 14 m1i 2024

Inwoners van Harculo, Windesheim, Zalk en Westenholte spelen op 15 juni a.s. een middeleeuwse veldslag langs de IJssel na. ‘De slag bij Harculo was een klassieke confrontatie tussen stad en platteland.’

‘Kijk, op dit dijktalud gaat het publiek zitten’, wijst Mink de Vries. Hij maakt een armgebaar naar een bocht in de IJsseldijk waar het gras gemaaid is.

Op een weiland naast de aanvoerhaven van de voormalige IJsselcentrale staan op zaterdag 15 juni ridders en boeren met hooivorken en bijlen tegenover elkaar. Het is de plek waar zich 800 jaar geleden een bloedige veldslag afspeelde tussen het leger van de bisschop van Utrecht en opstandige ridders en boeren in de Sallandse regio.

‘Het was een boerenleger met een aantal ridders en schildknapen, die het opnamen tegen een goed getrainde legermacht die net terug was van de Kruistochten. Ze waren vrij kansloos en werden de pan ingehakt’, vertelt Mink de Vries. Hij is gegrepen door regionale geschiedenis langs de IJssel en de manier waarop dat doorsijpelt in het heden. Daarom bedacht hij het idee om de veldslag uit te beelden.

‘Het mooie van dit evenement dat we nu organiseren is dat verschillende dorpen zich bewust worden van hun geschiedenis. In Zalk stond kasteel Buckhorst. De ridders van Buckhorst namen het op tegen het leger van de bisschop. Buckhorst kreeg steun van de kasteelheren van Voorst, aan de overkant van de IJssel bij Zwolle. Dat is het huidige Westenholte. Inwoners van Westenholte en Zalk doen ook mee aan het naspelen van de slag bij Harculo. Door deze ontmoeting wordt de geschiedenis tastbaar en beleefbaar.’

Kansloos

De historische veldslag staat wat Mink de Vries betreft symbool voor de aloude strijd tegen stad en platteland. ‘De stad staat voor de macht. En het platteland voor de vrijheid van de burger. De bisschop van destijds probeerde die vrijheid in te perken.’

In 1224 lag het buurtschap Harculo in een zompig gebied langs de rivier, afgewisseld met heidevelden. In de zomer stond de IJssel zo laag dat de rivier doorwaadbaar was voor het leger van de bisschop. In Harculo hadden de Sallanders zich verschanst achter een aarden wal aan de rand van de uiterwaarden. Ze waren kansloos voor de goed bewapende legermacht van de bisschop van Utrecht. Als straf werden de kastelen van Buckhorst en Voorst met de grond gelijkgemaakt.

Houten wapens

‘Wim Angerman en Frank Westemeijer stellen hun land graag beschikbaar. We hebben ook een middeleeuws kampement in de tuin van familie Sluiter in Harculo.’

‘Inwoners van Zwolle spelen als soldaten verkleed het leger van de bisschop na; met wapenschilden van de stad Zwolle. De wethouder doet ook mee in een rol als leider. Inwoners van Herxen, Windesheim, Zalk en Westenholte vormen het Sallandse smaldeel. Trompetsignalen geven het begin en einde van de strijd weer. We vechten alleen met kunststof of houten wapens. Het publiek moedigt aan; totdat het bisschoppelijk leger wint.’

De revanche is drie jaar later bij Slag bij Ane, in de buurt van Coevorden. Daar worden de legers van de bisschop in een moeras te grazen genomen door boeren uit Drenthe.

Uit de Onze IJssel 9 mei 2024

De Veldslag
De veldslag bij Harculo wordt twee keer gespeeld op zaterdag 15 juni: om 14.00 uur en om 16.00 uur. Om 15.00 uur is er een kindervariant. De toegang is vrij. Graag op de fiets komen, want de parkeerruimte is beperkt. 14.00 uur en om 16.00 uur. Om 15.00 uur is er een kindervariant. De toegang is vrij. Graag op de fiets komen, want de parkeerruimte is beperkt.

Page updated

Google Sites

Report abuse