1. Absicht ist die Seele der Tat - Cel uświęca środki.
2. Alle guten Dinge sind drei. – Do trzech razy sztuka.
3. Alle Wege führen nach Rom. - Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
4. Allen Leuten recht getan ist eine Kunst- Wszystkim ludziom dogodzić jest sztuką.
5. Allen Menschen recht getan, ist eine Kunst die niemand kann - Jeszcze się taki nie urodził, co by wszystkim dogodzil.
6. Aller Anfang ist schwer. - Każdy początek jest trudny.
7. Alles braucht seine Zeit. - Wszystko w swoim czasie.
8. Allzuviel ist ungesund. - Co za dużo, to nie zdrowo.
9. Alte liebe rostet nicht- Stara miłość nie rdzewieje
10. Am Morgen erkennt man den Tag. - Jaki ranek, taki dzionek.
11. An seinem Umgang erkennt man den Menschen - Poznasz człowieka po jego towarzystwie.
12. Andere Länder, andere Sitten. - Co kraj, to obyczaj.
13. Arbeit adelt. - Praca uszlachetnia.
14. Arbeit schandet nicht - Żadna praca nie hańbi.
15. Arm oder Reich, der Tod macht alle gleich. - Bogaci czy biedni, przed Bogiem wszyscy są równi.
16. Auf Regen folgt Sonnenschein. - Po deszczu świeci słońce.
17. Aufgeschoben ist nicht aufgehoben - Co się odwlecze, to nie uciecze.
18. Auge um Auge, Zahn um Zahn - Oko za oko, ząb za ząb.
20. Aus den Augen, aus dem Sinn. - Co z oczu, to z serca.
21. Ausnahmen bestätigen die Regel. - Wyjątek potwierdza regułę.
22. Besser einen Spatz in der Hand, als eine Taube auf dem Dach. - Lepszy wróbel w garści, niż gołąb na dachu.
23. Besser spät als nie. - Lepiej późno niż wcale.
24. Borgen macht sorgen. – Dobry zwyczaj nie pożyczaj.
25. Da ist guter Rat teuer - Twardy orzech do zgryzienia.
26. Daheim ist daheim - W domu najlepiej.
27. Das Ei will klüger sein als die Henne - Jajko mądrzejsze od kury.
28. Das Glück kommt ber die Nacht - Szczęśćie przychodzi nocą.
29. Das Lüge hat kurze Beine. – Kłamstwo ma krótkie nogi.
30. Dem Glücklichen schlagt keine Stunde. – Szczęśliwi czasu nie liczą.
31. Dem Mutigen gehört die Welt - Do odważnych świat należy.
32. Den Freund erkennt man in der Not. – Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
33. Den Kopf in den Sand stecken - Chować głowę w piasek.
34. Den Letzten beißen die Hunde. – Ostatnich gryzą psy.
35. Den Teufel an die Wand machen - Wywoływać wilka z lasu.
36. Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. - Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
37. Der Appetit kommt beim Essen - Apetyt rośnie w miarę jedzenia.
38. Der dummste Bauer hat die größten Kartoffeln. – Najgłupszy rolnik ma największe ziemniaki.
39. Der heute lacht, wird morgen weinen. - Kto się dziś śmieje, jutro będzie płakał.
40. Der ist ein Narr, der arm lebt, um reich zu sterben - Głupi jest ten, kto żyje w biedzie, by umrzeć jako człowiek bogaty.
41. Der Krug geht so lange zum Brunnen, bis er bricht. – Dopóty dzban wodę nosi dopóki ucho mu się nie urwie.
42. Der lebt nicht, der nur sich selber lebt. - Kto żyje tylko dla siebie, ten nie żyje.
43. Der Mensch ist des Menschen Wolf - Człowiek człowiekowi wilkiem.
44. Der Mensch lebt nicht vom Brot allein - Nie samym chlebem człowiek żyje.
44. Der Mensch denkt, Gott lenkt. - Człowiek strzela, a Pan Bóg kule nosi.
45. Der Munde redet, wovon das Herz voll ist. - Czego serce pełne, tym usta płyną.
46. Der Neid ist die schlimmste Krankheit - Zazdrość, to najgorsza choroba.
47. Der Prophet gilt nichts in seinem Vaterland. - Nikt nie jest u siebie prorokiem.
48. Der Schein trägt- Pozory mylą.
49. Der Schüler übertrifft den Meister - Uczeń prześciga mistrza.
50. Der Zorn ist ein schlechter Ratgeber. - Gniew jest złym doradcą.
51. Der Zweck heiligt die Mittel. - Cel uświęca środki.
52. Die Geschmacker sind verschieden. – Gusta są różne.
53. Die Katze soll man nicht im Sack kaufen. – Nie kupuj kota w worku.
54. Die Liebe geht durch den Magen. - Przez żołądek do serca.
55. Die Nacht bringt den Rat - Noc przynosi radę.
56. Die Narren schwatzen viel, die Klugen schweigen still - Głupi wiele mówi, mądry milczy.
57. Die Natur lässt sich nicht ändern - Naturę trudno odmienić.
58. Die Rechnung ohne den Wirt machen - Dzielić skórę na niedźwiedziu.
59. Die Wahrheit liegt in der Mitte.- Prawda leży po środku.
60. Doppelt gibt, schnell gibt. - Kto szybko daje, dwa razy daje.
61. Durch Fehler kann man lernen. Durch Schaden wird man klug. - Na własnych błędach się człowiek uczy.
62. Durch Schaden wird man klug - Mądry Polak po szkodzie.
63. Eile mit Weile. – Śpiesz się powoli.
64. Ein böses Maul ist schärfer als ein Schwert. - Zła gęba ostrzejsza od miecza.
65. Ein Esel schimpft den anderen Langohr - Przyganiać kocioł garnkowi, a sam smoli.
66. Ein jeder Mann ist Kaiser auf seinem Land. - Na zagrodzie równy szlachic wojewodzie.
67. Ein Unglück kommt selten allein - Nieszczęścia zwykle chodzą parami.
68. Eine Hand wäscht die andere - Ręka rękę myje.
69. Einem geschenkten Gaul schaut man nicht ins Maul - Darowanemu koniowi nie patrzy się w zęby.
70. Eine Schwalbe macht noch keinen Frühling. - Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
71. Einmal ist keinmal. – Jeden raz to żaden raz.
72. Ende gut, alles gut - Wszystko dobre, co się dobrze kończy.
73. Erst besinn’s dann beginn’s. – Najpierw pojąć potem zaczynać.
74. Es gibt kein Haus ohne eine Maus. - Nie ma domu bez myszy.
75. Es ist nicht alles Gold, was glänzt - Nie wszystko złoto, co się świeci.
76. Es ist noch kein Meister vom Himmel gefallen - Nikt się mistrzem nie urodził.
77. Es sind nicht in allen Muscheln Perlen, aber man muss sie alle durchsuchen - Do każdej muszli zajrzeć trzeba, a nie w każdej siedzi perła.
78. Für morgen soll man nicht sorgen - Nie myśl o jutrze.
79. Gelegenheit macht Diebe. – Okazja czyni złodzieja.
80. Gleich und gleich gesellt sich gern - Swój ciągnie do swego.
81. Gott gibt, Gott nimmt. - Bóg daje, Bóg zabiera.
82. Heiße Bitte, kalter Dank. – Gorąca prośba, zimne podziękowanie.
83. Hoffen und Harren macht manchen zum Narren - Nadzieja jest matką głupich.
84. Hunde, die bellen beißen nicht - Pies, który dużo szczeka nie gryzie.
85. Hunger ist der beste Koch. – Głód to najlepszy kucharz.
86. In der Kürze liegt die Würze. - Mało słów, a dużo treści.
87. In der Nacht frisst der Teufel Fliegen - Na bezrybiu i rak ryba.
89. Irren ist menschlich - Błądzenie jest rzeczą ludzką.
90. Je mehr der Mensch weiß, je mehr will er wissen - Im więcej człowiek wie, tym więcej chce wiedzieć.
91. Jede Medaille hat zwei Seiten - Każdy metal ma dwie strony.
92. Jeder Hans findet seine Grete. - Swój swego znajdzie.
93. Jeder ist seines Glückes Schmeid. – Każdy jest kowalem własnego losu.
94. Jeder lebt nach seiner Art. - Każdy żyje po swojemu.
95. Jeder soll sich an die eigene Nase fassen - Nie wtykaj nosa w nie swoje sprawy.
96. Jung gewohnt, alt getan. - Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
97. Keine Flamme ohne Rauch, kein Rauch ohne Feuer. - Nie ma ognia bez dymu, nie ma dymu bez ognia.
98. Keine Flamme ohne Rauch. – Nie ma dymu bez ognia.
99. Keine Nachricht, gute Nachricht. - Brak wiadomości, to dobra wiadomość.
100. Keine Rose ohne Dornen- Nie ma róży bez kolców.
101. Kleider machen Leute. - Jak cię widzą, tak cię piszą.
102. Kommt Zeit, kommt Rat - Jak przyjdzie pora, znajdzie się rada.
103. Lachen ist gesund- Śmiech to zdrowie.
104. Lebe, als solltest du morgen sterben, und arbeite, als solltest du ewig leben. - Tak rób, jakbyś miał wiecznie żyć, a żyj tak, jakbyś miał jutro umrzeć.
105. Leben und leben lassen. - Żyj i pozwól żyć.
106. Liebe deinen Nächsten - Kochaj bliźniego, jak siebie samego.
107. Liebe macht blind. – Miłość czyni ślepym.
108. Male den Teufel nicht an die Wand. - Nie wywołuj wilka z lasu.
109. Man ändert sich oft und bessert sich selten. - Człowiek często się zmienia, lecz rzadko na lepsze.
110. Man braucht nicht das ganze Meer auszutrinken, um zu wissen, da das Wasser salzig ist - Nie musisz wypić całego morza, aby się przekonać, że woda, która w nim płynie, jest słona.
111. Man darf nicht alles für bare Münze nehmen - Nie trzeba wszytskiego przyjmować za dobrą monetę.
112. Man lernt nie aus- Człowiek nigdy nie nauczy się wszystkiego.
113. Man muss auf das Beste hoffen und das Böse erwarten. - Wierz w najlepsze, a oczekuj najgorsze.
114. Man muss das Leben eben nehmen, wie das Leben eben ist. - Bierz życie takim jakie ono jest.
115. Man muss dreimal messen, ehe man einmal schneidet. - Dziesięć razy mierz, a raz tnij.
116. Man soll das Eisen schmieden, solange es heiß ist. - Kuj żelazo, póki gorące.
117. Man soll den Tag nicht vor dem Abend loben. - Nie chwal dnia przed zachodem słońca.
118. Mit Speck fängt man Mause. – Myszy łapie się na boczek.
119. Morgenstunde hat Gold im Munde. - Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.
120. Narren haben gut Glück - Głupi ma zawsze szczęście.
121. Neue Besen kehren gut - Nowa miotła dobrze zmiata.
122. Not macht erfinderisch. - Potrzeba matką wynalazków.
123. Ohne Arbeit kein Erfolg - Bez pracy nie ma kołaczy.
124. Ohne Fleiß kein Preis - Bez pracy nie ma kołaczy.
125. Reden ist Silber, schweigen ist Gold. - Mowa jest srebrem, a milczenie złotem.
126. Rom wurde auch nicht an einem Tag erbaut - Nie od razu Kraków zbudowano.
127. Scherben bringen Glück. - Skorupy przynoszą szczęście.
128. Schmutzige Wäsche soll man zu Hause waschen. - Brudy pierze się w domu.
129. Sie passen zueinander wie zwei alte Latschen. - Podobni, jak dwie krople wody.
130. Steter Tropfen höhlt den Stein. - Kropla drąży skały.
131. Stille Wasser sind tief - Cicha woda brzegi rwie.
132. Überall ist es schön aber am schönsten ist es zu Hause- Wszędzie dobrze ale w domu najlepiej.
133. Übung macht den Meister - Praktyka czyni mistrza.
134. Verbotene Speise schmeckt am besten. - Zakazane owoce smakują najlepiej.
135. Verschiebe nicht auf morgen, was du heute kannst besorgen - Co masz zrobić jutro, zrób dziś.
136. Verstand ist das beste Kapital. - Rozum, to najlepszy kapitał.
137. Viel im Munde, wenig in der Tat - Mocny w gębie, ale nie w czynach.
138. Viele Köche verderben den Brei - Gdzie kucharek sześć, tam nie ma, co jeść.
139. Viele zum Rat, wenige zur Tat. - Wielu do radzenia niewielu do czynu.
140. Vogel die am Morgen singen, fängt am Abend die Katze. – Ptaki które rano śpiewają wieczorem złapie kot.
141. Vorsicht ist die Mutter der Weisheit - Ostrożności nigdy za wiele.
142. Was der Mensch sät, das wird er ernten - Jak kto pracował, tak będzie żniwował.
143. Was du nicht willst, dass man dir tut, das füg auch keinen ander zu. – Nie czyń drugiemu tego co tobie nie miłe.
144. Was einer muss, das tut er mit Verdruss. - Co z musu, to z przykrością.
145. Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nimmermehr. – Czego się Jasio nie nauczy tego Jan nie będzie umiał.
146. Was ich nicht weiß, macht mich nicht heiß. – Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal
147. Was sich liebt, das neckt sich. - Kto się lubi, ten się czubi.
148. Wenn die Katze aus dem Haus ist, tanzen die Mäuse auf dem Tisch. - Kiedy kota nie ma w domu, myszy grasują.
149. Wenn sich zwei streiten, freut sich der Dritte. - Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta.
150. Wer A sagt, muss auch B sagen. - Kto powie A, musi powiedzieć B.
151. Wer am Morgen lacht, weint am Abend. - Kto się rano śmieje, ten popołudniu płacze.
152. Wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein. - Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
153. Wer ernten will, muss saen. – Kto chce zbierać plony musi siać.
154. Wer Minuten spart, gewinnt die Stunden - Kto oszczędza minuty, zyskuje godziny.
155. Wer neidet, leidet - Kto zazdrości, ten cierpi.
156. Wer nicht hören will, muss fühlen. - Kto nie chce słuchać, musi poczuć.
157. Wer liebt kein Wein, kein Weib und Gesang, der bleibt ein Narr sein Leben lang - Kto nie kocha pieśni, wina i kobiety, jest całe życie głupcem, niestety.
158. Wer nicht wagt, der nicht gewinnt. – Do odważnych świat należy.
159. Wer Sorgen hat, hat auch Likör. – Kto ma troski ma też Likier. (Kto ma pszczoły ma też miód.)
160. Wer sucht der findet. - Kto szuka ten znajduje.
161. Wer wind sat wird Sturm ernten- Kto sieje wiatr zbiera burzę.
162. Wie der Meister, so der Lehrjunge - Jaki mistrz, takim i uczeń się staje.
163. Wie die Arbeit, so der Lohn - Jaka praca, taka płaca.
164. Wie die Faust aufs Auge passen - Pasować jak pięść do nosa.
165. Wie die Mutter, so die Tochter - Jaka matka, taka córka.
166. Wie du mir, so ich dir - Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
167. Wie gewonnen, so zerronnen - łatwo przyszło, łatwo poszło.
168. Wie man sich bettet, so schläft liegt man - Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz.
169. Wissen ist Macht. - Wiedza to potęga.
170. Wo ein Wille ist, ist auch ein Weg - Gdzie chęć, tam i droga.
171. Wo gehobelt wird, da fallen Spane. – Gdzie się drwa rąbie tam wióry lecą.
172. Wo kein Klager ist , ist auch kein Richter. – Gdzie nie ma adwokata nie ma też sędziego.